ARBERIAONLINE

Rruga Egnatia

Do te sjell disa te dhena nga rregulloret e perdorimit te rrugeve antike, "Egnatia" ne vecanti, nga libri:
-------------------------------------
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994.
------------------------------------
Me ben pershtypje fakti qe per te udhetuar ne "Egnatia" zbatohej me rreptesi rregullorja qe siguronte mbarevajtjen dhe cilesi te larte te sherbimit. Udhetaret paiseshin me dokumente qe paraqiteshin ne stacione per te pasur sherbimet e nevojshme. Po citoj nga libri.

fletet 183-184
Augusti krijoi "cursus publicus" = "posten perandorake" duke cuar me perpara modelin qe perdorej ende ne Egjypt, ne 30 BC, kohe kur ai e perfshiu ate ne perandorine romake. Pergjate rrugeve te perandorise, per punonjesit e postes se shtetit, u krijua nje rrjet me vendqendrime dhe hotele te vegjel. Me vone shperndarjet postare ju ngarkuan ushtrise dhe vetem zyrtaret shteterore kishin te drejte te perdornin vendqendrimet e "cursus publicus" dhe sherbimet qe ofroheshin aty. Keta zyrtare shteterore u paisen me "diploma" qe ishte dokumenti identifikues per personat e ngarkuar me veprimet postare. Diploma mbante firmen e perandorit ose, ne raste te rralla, te drejtuesit te provinces qe ishte i autorizuar per kete.

Ne fillim te shek. 3 AD ky rrjet shperndarje mori edhe detyrat e furnizimit te ushtrise.
Ne gjysmen e dyte te shek. 4 AD ky rrjet arriti zhvillim te plote, pergjate te gjitha rrugeve, ne intervale qe diktoheshin nga nevoja, u ndertuan stacione("mansiones, stationes") qe ishin ne sherbim te zyrtareve te perandorise dhe te policeve rrugore. Ndermjet "stacioneve" u ndertuan "mutationes(vend nderrimi)" qe ishin vendqendrime qe plotesonin kerkesat me te domosdoshme te udhetuesit si pak ushqim, nje shtrat, dhe nderrim te mjeteve te transportit(kuaj, karroca, etj).

vijon . . .

. . . vijon
-----
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994
------------------------------------

fletet 185-186:

Ndermjet "stacioneve" u ndertuan "mutationes(vend nderrimi)" qe ishin vendqendrime qe plotesonin kerkesat me te domosdoshme te udhetuesit si pak ushqim, nje shtrat, dhe nderrim te mjeteve te transportit(kuaj, karroca, etj). Ndermjet 2 stacioneve mund te ishin 1 ose 2 "mutationes", vendqendrime te thjeshta("hostels").

Ne "stacione" kishte hotele te niveleve te ndryshme qe nga "praetoria" (te paisur me gjithecka duhej edhe per mbreterit) deri tek hotele te vegjel("inns" qe plotesonin vetem nevojat me te domosdoshme).

Hotelet dhe hostelet e "cursus publicus" kishin detyre paresore strehimin dhe sherbimet, pa pagese, per udhetaret e paisur me dokumentin "diploma" shteterore, qe udhetonin per te kryer detyra te ngarkuara nga administrata shteterore, nderkohe ofronin sherbime edhe per udhetare jo shteterore sepse ata sillnin te ardhura qe perdoreshin nga banoret pergjate rruges per mirembajtjen e rrjetit te hoteleve. Ne vendqendrimet e largeta, ne zona malore, pranoheshin te gjithe udhetaret, zyrtare ose jo, per ti ndihmuar keto vendqendrime sepse kishin kosto te larta.

Perandoret kujdeseshin qe te mbanin sherbimin postar ne nivel te larte dhe te ndalnin abuzimet.
Per kete aresye ata hartonin ligje te rrepta qe ndalnin pagesat jo sipas rregullave.

vijon . . .

TeuAL wrote: ↑Fri Mar 25, 2022 5:56 am . . . vijon
-----
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994
------------------------------------

. . . vijon

Ne stacionet e "cursus publicus" ne shekujt VIII dhe IX, pervec sherbimeve qe ishin, u shtuan edhe sherbimet e reja per kerkesa te mundeshme per artikuj si patkoj, yzengji, kollare(gjoksore) - kuajsh, etj.

Fleta 181 ne ngjitje:

vijon . . .

TeuAL wrote: ↑Fri Mar 25, 2022 5:56 am . . . vijon
-----
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994
------------------------------------

Fig. 15
Pamje e nje karroce me udhetare qe arrijne ne nje hotel te vogel(shek. IV A.D.)
Fig. 16
Pamje e udhetareve ne nje restorant prane portit te Romes(shek. III A.D.)

Fleta 225 ne ngjitje:

vijon . . .

TeuAL wrote: ↑Fri Mar 25, 2022 5:56 am . . . vijon
-----
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994
------------------------------------

. . . vijon

Figura 19.
Nga suveniret qe ju ofroheshin udhetareve jane edhe keto vazo dekorative(prej qelqi) me pamje nga qytetet(te prodhuara po aty) prane stacioneve te udhetareve.

Fleta 320 ne ngjitje:

TeuAL wrote: ↑Fri Apr 08, 2022 7:24 pm

TeuAL wrote: ↑Fri Mar 25, 2022 5:56 am . . . vijon
-----
Titulli: Travel in the Ancient World
Autor: Lionel Casson (Author)
Publ.‏: ‎ Johns Hopkins University Press; Revised ed., 1994
------------------------------------

. . . vijon

Figura 19.
Nga suveniret qe ju ofroheshin udhetareve jane edhe keto vazo dekorative(prej qelqi) me pamje nga qytetet(te prodhuara po aty) prane stacioneve te udhetareve.

. . . vijon

Vazo qelqi te ngjashme me te lartpermendurat shihen edhe ne muzeun arkeologjik te Durresit(vazoja prej qelqi blu ne ngjitje). Te shpresojme te shohim me shume nga prodhimet e punishteve antike te qelqit te Durresit!