Page 1 of 2

Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Mon Aug 31, 2009 1:08 pm
by pirro
Ne kete teme mund te pyesni mbi etimologjine dhe domethenien, perberien e fjaleve te ndryshme shqip apo nedrkombetare...!!

Une po e filloj me fjalen__ udha__ desha te dija etimologjine e kesaj fjale....!!
Eshte fjale shqip..?
Une mund ta zberthej U + dha::: nje gje qe jepet...? ndoshta...??!!! por ne kete raste nuk ka lidhje me rrugen, udhen...!!!!
Faleminderit!

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Mon Aug 31, 2009 1:55 pm
by Zeus10
pirro wrote:Ne kete teme mund te pyesni mbi etimologjine dhe domethenien, perberien e fjaleve te ndryshme shqip apo nedrkombetare...!!

Une po e filloj me fjalen__ udha__ desha te dija etimologjine e kesaj fjale....!!
Eshte fjale shqip..?
Une mund ta zberthej U + dha::: nje gje qe jepet...? ndoshta...??!!! por ne kete raste nuk ka lidhje me rrugen, udhen...!!!!
Faleminderit!
Semantika dhe etimologjia krahasuese jane shkenca shume komplekse dhe ku spekulohet shume. Meqenese dija europiane e ka me zorr te pranoj, qe nje prej gjuheve aktuale europine mund te jete djepi i gjithe te tjerave dolen me dy teori:
1.Ferdinand de Saussure
Quhet babai i linguistikes dhe thote qe morfologjia e fjales nuk ka lidhje me kuptimin e saj.
2. Teoria PIE e gjuheve
Te gjitha gjuhet europiane origjinojne nga nje gjuhe e perbashket e quajtur : "Gjuha Proto- Indoeuropiane" e cila cuditerisht nuk egziston me, kurse si shqipja si frengjishtja apo sllavishtja na qenkan bijat e saj njesoj.

Meqe keto dy teza merren te ngurta ato nuk lene shteg per studime te metejshme, prandaj asnje studjues i vetem nuk eshte rrekur te gjeje format primitive ne domethenien e fjaleve, dhe te zbertheje zinxhirin vijues te formave me komplekse. Prandaj cdo te te thuhet per kete teme nuk eshte levruar prej askujt me pare. Une nga ana ime kam bere perpjekje per te incjuar teorine e rrenjeve primitive dhe bartjen e kuptimit ne fjale me komplekse, por si te huajt ashtu dhe shqiptaret nuk me perkrahin. Megjithate une mbetem i bindur ne drejtesine e tezes sime dhe kam krijuar nje data-baze shume interesant, qe kur kam kohe hedh pjese te tij ne forum.

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Tue Sep 01, 2009 12:41 pm
by pirro
Dakotr une nuk doja te hyja ne keto tema... deshiroja, ne kete raste, te dija etimologjine e fjales udhe...???
A eshte fjala udhe e huazuar nga greqishtja...?
Shiko ca thote Gazmendi te ky forumi psh: http://www.skyscrapercity.com/showthrea ... 4&page=120
Pra nese per shembull fjalen i sigurte ne mund ta zberthejme ne shqipe ne si+ gurt, si+gure, si+ guret... pdh:jame i bindur ne ate qe theme si guret, pra jame i sigurt.... Te njeten gje doja te dija per fjalen udha, nga e ka prejardhjen... a mund te zberthehet ne fjale ne dy fjale te tjera..? dhe a ka kuptim, domethenie ne greqisht...?
Faleminderit!

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Tue Sep 01, 2009 1:09 pm
by Zeus10
pirro wrote:Dakotr une nuk doja te hyja ne keto tema... deshiroja, ne kete raste, te dija etimologjine e fjales udhe...???
A eshte fjala udhe e huazuar nga greqishtja...?
Shiko ca thote Gazmendi te ky forumi psh: http://www.skyscrapercity.com/showthrea ... 4&page=120
Pra nese per shembull fjalen i sigurte ne mund ta zberthejme ne shqipe ne si+ gurt, si+gure, si+ guret... pdh:jame i bindur ne ate qe theme si guret, pra jame i sigurt.... Te njeten gje doja te dija per fjalen udha, nga e ka prejardhjen... a mund te zberthehet ne fjale ne dy fjale te tjera..? dhe a ka kuptim, domethenie ne greqisht...?
Faleminderit!
Po, siguri=si+guri, dmth nuk eshte dicka qe mund te ndryshoj me kalimin e kohes , por ashtu siç eshte guri i forte dhe pashformueshem ashtu eshte dhe fjala e sigurte ose vete siguria.

Persa i perket fjales udhe, po ajo gjendet ne greqishten e lashte, por nje gje duhet te kemi te qarte qe greqishtja e lashte nuk eshte gjuha e nje populli shume te ndryshem nga shqiptaret, ajo eshte krijuar mbi bazen e nje gjuhe shume te ngjashme me shqipen.
Persa i perket etimologjise nuk jam i sigurte, por ajo mund te kete si rrenje foljen dha ose di, por per kete nuk mund te flase me siguri sepse fjalet baze njerrokeshe jane pergjithsisht onomatopeike ne shqip.

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Tue Sep 29, 2009 9:52 am
by Sturmgewehr
a ka mundesi nje sqarim se si dhe ku cfar vjen fjala BARDH

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Thu Oct 01, 2009 12:15 pm
by Sturmgewehr
Sturmgewehr wrote:a ka mundesi nje sqarim se si dhe ku cfar vjen fjala BARDH
???????????????????????????????

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Thu Oct 01, 2009 6:51 pm
by alfeko sukaraku
pirro wrote:Ne kete teme mund te pyesni mbi etimologjine dhe domethenien, perberien e fjaleve te ndryshme shqip apo nedrkombetare...!!

Une po e filloj me fjalen__ udha__ desha te dija etimologjine e kesaj fjale....!!
Eshte fjale shqip..?
Une mund ta zberthej U + dha::: nje gje qe jepet...? ndoshta...??!!! por ne kete raste nuk ka lidhje me rrugen, udhen...!!!!
Faleminderit!
une mendoj se etimologjia e fjales "udha" gjendet tek fjala "hodha"= kaperrceva--odhi-hodhi.Hodha malin.hodha detin.Kjo fjale ruhet po keshtu ne dialektin e tiranes "udhe topin=hidhe topin"

nga kjo fjale kemi edhe emrin "rrugetari" ,ose me qarte Uthste-Uthsti-Udhesti.

Fjala vjen nga pellazgjishtja edhe "odhi" ,edhe ruhet edhe nga greqishtja ne formen "odhi-odhiporos=udhetuesi"

Shqipja Uthste gjendet e mbishkruajtur shume kohe para eres sone,edhe nenkupton "Udhestin=Odisean=Uliksin".Te treja emrat kane per baze rrenjen pellazge shqipe-udhi-odhi-uli=udhesti.

Ne pamjen qe paraqitet me poshte vrejm Uthste=Udhste=Odisean ne ishullin e Kerses...vreni kemben e mbasme te derrit=kembe njeriu.Gje qe na kujton fragmentin e Udhestit ne ishullin e Kirkis=Cersa.Kersa ju pregatit barera helmuese si sherup edhe me ane te shkopit magjike i ktheu ne derra.

Pra Uthste=Udheste=Odisea=Uliksi

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Thu Oct 01, 2009 7:05 pm
by Zeus10
Sturmgewehr wrote:a ka mundesi nje sqarim se si dhe ku cfar vjen fjala BARDH
Ka shume mundesi qe bardhë te buroj prej emrit BORE, por nuk perjashtohet mundesia qe ky mbiemer te buroj prej nje transformimi morfologjik te nje fjale te bashkengjitur. Pra mund te kemi dy ose me shume fjale ne te, te lidhura ne nje, dhe me vone te transformuara sipas ligjeve te gjuhes, qe mbeten nje mister i madh.

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Thu Oct 01, 2009 7:09 pm
by Zeus10
une mendoj se etimologjia e fjales "udha" gjendet tek fjala "hodha"= kaperrceva--odhi-hodhi.Hodha malin.hodha detin.Kjo fjale ruhet po keshtu ne dialektin e tiranes "udhe topin=hidhe topin"
Do te thosha qe jam plotesisht nje mendje me ty. Kaperximi i nje distance ose pengese, eshte nje koncept baze ne te gjitha gjuhet. Udha eshte pikerisht e prejardhur nga folja hodha(kaperxeva, kalova).

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Thu Oct 01, 2009 7:15 pm
by alfeko sukaraku
fjala "bardh" ,munde te kete edhe nje perberje fjalesh ,ashtu sic munde te kete edhe prejardhje nga gegerishtja dialektore "bordh",bore,u bordhe.

Sidoqofte kjo eshte nje fjale e paster shqipe edhe lidhet me driten-shkelqimin...bardh-u zbardhe-drita ardhe....


Ndersa fjala "kalova" lidhet direkt me fjalen "kale-kelerim-kalova"

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Fri Oct 02, 2009 10:26 am
by Socio
alfeko sukaraku wrote:... kjo eshte nje fjale e paster shqipe edhe lidhet me driten-shkelqimin...bardh-u zbardhe-drita ardhe....

Edhe une ashtu mendoj. Edhe sot e kemi shprehjen; 'zbardhi dita' !!!

Poashtu, emri i mbretit te famshem dardan; 'Bardhyll', une medoj se nenkupton 'yllin qe zbardh; yllin e dites (drites)', pra vete 'diellin' !!!

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Sun Oct 04, 2009 2:55 pm
by Dritare Jete
Mqense u permend Udha, perse te mos i bejme edhe nji veshtrim nga mendja e shendoshe:
U Dha, u dha pas pas diqkafit ao dikjut, udha me vrap pas XXXXXX
pra tregon nji rruge qe merr njeriu dhe sht e lasht shume. Mund te thuhej se e ka bazen nga greqishtja sikur te ishte shprehje e perdorur vetem nga pjesa bregdetare, po kjo nuk esht e vertet. Pak nga pak del e gjithe greqia shytet i rrejshem ashtu siq esht serbia qe ishin sllav nga karpatet.
Ka kohe ende dhe everteta do te dali ne shesh edhe ne Spanje ndoshta sepse aty esht mbledh dija nga gjith bota ne kohen para pushtimit francezo-anglez. E kam te dyshimt origjinen Greke, si e lashte shume perpos nese del si fis Ilir. Po ti ja heqesh pjesete anksuara me heret, del se greqia esht shume e vogel dhe si e tille nuk duhet te ket qen tjeter pos se nji fis me nji mbret, qe sipas te gjitha gjasave del Ilir. ka shkruar dikush per kete, po ja qe nuk me kujtohet. Disa gjera esht mire te studiohen me thelle dhe me mendje te shendoshe gjithnji-fjalet dikur nuk kan pasur kete forme, pasi shum gjera qe jan te pranishme sot nuk kan qen dikur.
Them se duhet gjrmuar dokumentet edhe aty ku nuk na merr mendja se ka, sepse kur nji shtet behet pushtues ai do perpiqet te zhduke gjurmet e historise se vertet gjithkund, para se te nis zhdukjen e dokumenteve. kete po ta mendosh mire, e kemi pa sa her me dokumentet tona. Himara nuk esht qeshtje e vjeter shume, e po te dalim ne periudhat e mehereshme çfare na del? A e kuptoni çfare dua te them?
Ishte nji Etimologe e Shqiperise ne emisionin Zone e Lire" kush e njeh apo di kush esht ajo?

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Mon Oct 05, 2009 11:07 am
by pirro
alfeko sukaraku wrote:
pirro wrote:Ne kete teme mund te pyesni mbi etimologjine dhe domethenien, perberien e fjaleve te ndryshme shqip apo nedrkombetare...!!

Une po e filloj me fjalen__ udha__ desha te dija etimologjine e kesaj fjale....!!
Eshte fjale shqip..?
Une mund ta zberthej U + dha::: nje gje qe jepet...? ndoshta...??!!! por ne kete raste nuk ka lidhje me rrugen, udhen...!!!!
Faleminderit!
une mendoj se etimologjia e fjales "udha" gjendet tek fjala "hodha"= kaperrceva--odhi-hodhi.Hodha malin.hodha detin.Kjo fjale ruhet po keshtu ne dialektin e tiranes "udhe topin=hidhe topin"

nga kjo fjale kemi edhe emrin "rrugetari" ,ose me qarte Uthste-Uthsti-Udhesti.

Fjala vjen nga pellazgjishtja edhe "odhi" ,edhe ruhet edhe nga greqishtja ne formen "odhi-odhiporos=udhetuesi"

Shqipja Uthste gjendet e mbishkruajtur shume kohe para eres sone,edhe nenkupton "Udhestin=Odisean=Uliksin".Te treja emrat kane per baze rrenjen pellazge shqipe-udhi-odhi-uli=udhesti.

Ne pamjen qe paraqitet me poshte vrejm Uthste=Udhste=Odisean ne ishullin e Kerses...vreni kemben e mbasme te derrit=kembe njeriu.Gje qe na kujton fragmentin e Udhestit ne ishullin e Kirkis=Cersa.Kersa ju pregatit barera helmuese si sherup edhe me ane te shkopit magjike i ktheu ne derra.

Pra Uthste=Udheste=Odisea=Uliksi
Ok faleminderit alfeko, shpjegim i llogjikshem dhe i qart!

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Mon Oct 05, 2009 2:45 pm
by Orakulli
Kaloj,nuk lidhet me njesine *kal.njesia *kal si kafshe,ka ardhur nga ajo fjale.Diferenca kohore ndermejt ecjes se njeriut dhe nenndarjes se saj pjesore si *kaloj dhe kalerimit eshte e madhe.Fillimisht njeriu primivit rronte lart ne peme dhe kradyalisht zbriti ne toke ku filloj te ecte mbi dy kembe.Ne fillim kishte te zhvilluar duart dhe kembet ne formen e tyre qe te kapnin fort deget dhe kycet e tyre forcoheshin nga brezi ne brez(darvin).Kur filloi te zbriste ne toke filloi i njeti proces i formimit te shputes se sheshte si recultat i ecjes dhe vone *vrapimit etj.
Fjalet e tilla si "hip,*rash,(re,bie),"zbres,eci,iki,kaloj(nga njera ane ne tjetren) jane fjale shume,shume te vjetra.Me kete fjale primitive me vone formohet,pas zbutjes se kuajve dhe perdorimit te tyre si mjet ndihemes me i shpejte ydhetues,formeht emri *kal e me vone kur fillohej te ndertoheshin shtepi me dru e me gure,njesi "shkalle.Nje argument i forte per kete forme eshte veshtrimi Kodik "ka+L...".Kodin kryesor e mban "L.Kjo folje eshte bazuar ne ndertimin e saj ne nje folje me te vjeter qe eshte folja "kam,vetea e trete *ka.Perdorimi i vetes se trete te saj eshte si nje lloj bashkebisedimi i fjalendertuesit me kodiket individuale alfabetike(kuptohet formueset ka qene shume te lidhur me brendesine kuptimore).Formimi i koncepti *ka(me pas) eshte shume i koplikuar per ne,por ka qene shume i thjeshte per ta.*Ka,kur njerezit jetonin akoma ne grupe te vogla, ka qene shume e pegjithshme dhe mund te kuptonte me dhjetra kuptime te vecante qe u prodhuan me vone dhe qe kemi ne sot ne perdorim.Thelbi i saj qendron ne kete rast tek ndertimi gjeometrik i fjaleve.Ndertuesit ne fillim benin matjen me sy te formes gjeomtrike dhe benin krahasimin midis formave qe ishin te shumellojshme.Trupat qe kishin elemente te njete figurash merrnin pak a shume emra te njete fillimisht.P.sh kishin shume objekte qe quheshin *a.Me vone lindi domosdoshmeria e dallimit te tyre.Per kete sherbyen thjesht tingujt e natyres,pra tingujt,kryesisht bashktingelloret.Nese ne themi per shembull:feshferin,fryn,bubullim,shi,gurgullon,etj duhet te dime qe te paret tane kane perdorur tingullin baze qe prodhohet bashkuar kjo me konceptin gjeometrik dhe me vone dhe me konceptin ideor.Kjo ka qene nje rruge gjithmone ne permiresim,zhvillim e persosje deri ne momentin qe lindi domosdoshemri i berjes se nje kodifikimi shkronjor nje per nje te tingujve,qe ne sot i quajme zanore dhe bashtingellore si tinguj,me simbole qe ne sot i quajme *skronja.Duke u shpikur ne fillim alfabeti baze kodifikues dhe perhapja e tij e shpejt gjithandej,zhvillimet e moren rruge dhe permiresime te ndryshme.Prape u desh rizhvillimi ne vendin e origjines(paraardhesit direkt te shqiptareve te sotem) qe ai te arrinte deri ne formen e persosur,te ashtuquajturin alfabeti latin.Alfabeti latin u ngjesh deri ne ate pike ku pothuaj u hoq nga simbolet(shkronjat) koncepti gjeometrik dhe ngeli ne pjesen me te madhe koncepti ndertues sintetizues i kryesores ideore,forma me larte e mendimit,dhe deri diku(fare pak) koncepti ndertimor sipas tingullit te prodhuar.Sot kemi "bam,bom,bum qe behet "bomb.
Gjuha shqipe i ka brenda saj keto koncepte ne formen me te hapur gjalluese, qe mund te shikohen dhe kuptohen shume lehtesisht.
Alfabeti latin me vone filluan ta reduktojne nga ana fonetike.Filluan gradualisht te elimonojne shume koncepte fonetike duke shkatuar keshtu prodhimin e gjuheve me me pak tinguj te folur, por te pasura me elemente te vecante te shtuar ideore.Duke qene i ri,e gjithmone me i ri, dhe shume i formuar nga ideosimbolet sjell dhe veshtersine e zberthimit kuptimor ne kohet e sotme.Ne te shtoheshin prodhimet e foljeve e emrave te rinj te nderlikuar nga domosdoshmeria qe kerkonte zhvillim,ku lindin prodhime te reja ,produkte reja,forma te reja te menduari te nje drejtim te caktuar shekncor,letrar etj. Alfabeti dhe shkrimi nuk kane te shkruar historine e vetvetes,se si eshte ndertuar,dhe jo se kush e ka ndertuar.Kjo eshte pikepyetja me e madhe e historise se shkrimit.Kjo ndohdje ka vetem keto pergjigje te mundshme.Keto koncepte ata i kane kopjuar pa jua marre vesh kuptimin llogjik kodik ndertimor ose e kane fshire me qellim nga historia me qellimin e keq te fshejes se dijes,te mbajtjes monopol te saj prej nje grupi te vogel,te percarjes se popullit duke e perdorur ate si mekanizem per te ndertuar gjuhe te reja dhe te perdorimit kryesor te saj si mjet sundues.Sot,pas arritjes se percarjes se madhe,nje race 10 mije gjuhe, ajo ende nuk eshte zbuluar duke u pengua prape nga forca te nendheshme si dhe faktore te tile si perftimi shteteror dhe institucional shkencor.
Dhe Gjuha shqipe ngeli ne formen e saj Zoterore.Ajo ngeli ne formen e saj te bukur e mrekullueshme natyrore,ashtu si kur lindi vete nga kohet qe s'mbahen mend.Ngeli ne formen e nenes,me kodet e saj per ti te treguar ne nje te ardhme njerezimit si se ka funksionuar kompjuteri i pare biologjik njerezor cuditerisht me ndihmen e gjuhes se tingujve se natyres,ose e shkruajtur ne lashtesi(kuptohet me ndryshime nga origjinali),me ndihmen e gjuhes se ZOGJEVE,OSE SHQIPONJAVE.

Re: Pyetje/pergjigjie mbi etimologjine dhe perberien e fjaleve

Posted: Tue Dec 15, 2009 1:18 pm
by Dritare Jete
Ka ren teoria e Darvinit. Fosilet me te vjetra qe jane gjetur ne dekadat e fundit deshmojne se qeniet kane pasur po te njejten forme. Si njeriu edhe shtazet, qe nga te dy speciet fosilet tregojne se kane pasur te njejtin ndertim, ndersa ajo per prejardhjen prej majmunit esht qesharake dhe shyqyr qe me ne fund u vertetua nga shkenca se nuk esht e vertet.
Peshendetje!
Orakulli wrote:Kaloj,nuk lidhet me njesine *kal.njesia *kal si kafshe,ka ardhur nga ajo fjale.Diferenca kohore ndermejt ecjes se njeriut dhe nenndarjes se saj pjesore si *kaloj dhe kalerimit eshte e madhe.Fillimisht njeriu primivit rronte lart ne peme dhe kradyalisht zbriti ne toke ku filloj te ecte mbi dy kembe.Ne fillim kishte te zhvilluar duart dhe kembet ne formen e tyre qe te kapnin fort deget dhe kycet e tyre forcoheshin nga brezi ne brez(darvin).Kur filloi te zbriste ne toke filloi i njeti proces i formimit te shputes se sheshte si recultat i ecjes dhe vone *vrapimit etj.
Fjalet e tilla si "hip,*rash,(re,bie),"zbres,eci,iki,kaloj(nga njera ane ne tjetren) jane fjale shume,shume te vjetra.Me kete fjale primitive me vone formohet,pas zbutjes se kuajve dhe perdorimit te tyre si mjet ndihemes me i shpejte ydhetues,formeht emri *kal e me vone kur fillohej te ndertoheshin shtepi me dru e me gure,njesi "shkalle.Nje argument i forte per kete forme eshte veshtrimi Kodik "ka+L...".Kodin kryesor e mban "L.Kjo folje eshte bazuar ne ndertimin e saj ne nje folje me te vjeter qe eshte folja "kam,vetea e trete *ka.Perdorimi i vetes se trete te saj eshte si nje lloj bashkebisedimi i fjalendertuesit me kodiket individuale alfabetike(kuptohet formueset ka qene shume te lidhur me brendesine kuptimore).Formimi i koncepti *ka(me pas) eshte shume i koplikuar per ne,por ka qene shume i thjeshte per ta.*Ka,kur njerezit jetonin akoma ne grupe te vogla, ka qene shume e pegjithshme dhe mund te kuptonte me dhjetra kuptime te vecante qe u prodhuan me vone dhe qe kemi ne sot ne perdorim.Thelbi i saj qendron ne kete rast tek ndertimi gjeometrik i fjaleve.Ndertuesit ne fillim benin matjen me sy te formes gjeomtrike dhe benin krahasimin midis formave qe ishin te shumellojshme.Trupat qe kishin elemente te njete figurash merrnin pak a shume emra te njete fillimisht.P.sh kishin shume objekte qe quheshin *a.Me vone lindi domosdoshmeria e dallimit te tyre.Per kete sherbyen thjesht tingujt e natyres,pra tingujt,kryesisht bashktingelloret.Nese ne themi per shembull:feshferin,fryn,bubullim,shi,gurgullon,etj duhet te dime qe te paret tane kane perdorur tingullin baze qe prodhohet bashkuar kjo me konceptin gjeometrik dhe me vone dhe me konceptin ideor.Kjo ka qene nje rruge gjithmone ne permiresim,zhvillim e persosje deri ne momentin qe lindi domosdoshemri i berjes se nje kodifikimi shkronjor nje per nje te tingujve,qe ne sot i quajme zanore dhe bashtingellore si tinguj,me simbole qe ne sot i quajme *skronja.Duke u shpikur ne fillim alfabeti baze kodifikues dhe perhapja e tij e shpejt gjithandej,zhvillimet e moren rruge dhe permiresime te ndryshme.Prape u desh rizhvillimi ne vendin e origjines(paraardhesit direkt te shqiptareve te sotem) qe ai te arrinte deri ne formen e persosur,te ashtuquajturin alfabeti latin.Alfabeti latin u ngjesh deri ne ate pike ku pothuaj u hoq nga simbolet(shkronjat) koncepti gjeometrik dhe ngeli ne pjesen me te madhe koncepti ndertues sintetizues i kryesores ideore,forma me larte e mendimit,dhe deri diku(fare pak) koncepti ndertimor sipas tingullit te prodhuar.Sot kemi "bam,bom,bum qe behet "bomb.
Gjuha shqipe i ka brenda saj keto koncepte ne formen me te hapur gjalluese, qe mund te shikohen dhe kuptohen shume lehtesisht.
Alfabeti latin me vone filluan ta reduktojne nga ana fonetike.Filluan gradualisht te elimonojne shume koncepte fonetike duke shkatuar keshtu prodhimin e gjuheve me me pak tinguj te folur, por te pasura me elemente te vecante te shtuar ideore.Duke qene i ri,e gjithmone me i ri, dhe shume i formuar nga ideosimbolet sjell dhe veshtersine e zberthimit kuptimor ne kohet e sotme.Ne te shtoheshin prodhimet e foljeve e emrave te rinj te nderlikuar nga domosdoshmeria qe kerkonte zhvillim,ku lindin prodhime te reja ,produkte reja,forma te reja te menduari te nje drejtim te caktuar shekncor,letrar etj. Alfabeti dhe shkrimi nuk kane te shkruar historine e vetvetes,se si eshte ndertuar,dhe jo se kush e ka ndertuar.Kjo eshte pikepyetja me e madhe e historise se shkrimit.Kjo ndohdje ka vetem keto pergjigje te mundshme.Keto koncepte ata i kane kopjuar pa jua marre vesh kuptimin llogjik kodik ndertimor ose e kane fshire me qellim nga historia me qellimin e keq te fshejes se dijes,te mbajtjes monopol te saj prej nje grupi te vogel,te percarjes se popullit duke e perdorur ate si mekanizem per te ndertuar gjuhe te reja dhe te perdorimit kryesor te saj si mjet sundues.Sot,pas arritjes se percarjes se madhe,nje race 10 mije gjuhe, ajo ende nuk eshte zbuluar duke u pengua prape nga forca te nendheshme si dhe faktore te tile si perftimi shteteror dhe institucional shkencor.
Dhe Gjuha shqipe ngeli ne formen e saj Zoterore.Ajo ngeli ne formen e saj te bukur e mrekullueshme natyrore,ashtu si kur lindi vete nga kohet qe s'mbahen mend.Ngeli ne formen e nenes,me kodet e saj per ti te treguar ne nje te ardhme njerezimit si se ka funksionuar kompjuteri i pare biologjik njerezor cuditerisht me ndihmen e gjuhes se tingujve se natyres,ose e shkruajtur ne lashtesi(kuptohet me ndryshime nga origjinali),me ndihmen e gjuhes se ZOGJEVE,OSE SHQIPONJAVE.