Ka vetëm dy gjëra: shkencë dhe opinion; e para gjeneron dije, e dyta injorancë.
Hipokrati
http://www.ted.com/talks/richard_wilkin ... anguage=en
[quoteem]Të gjithë ju e dini të vërtetën që jam duke thënë. Mendoj se intuita, që pabarazia është burim përçarje dhe gërryes social ka ekzistuar që para Revolucionit francez. Ajo që ndryshoi është se ne tani mund të shqyrtojmë provat mund të bëjmë krahasime midis shoqërive, më shumë dhe më pak të barabarta, dhe të shohim çfarë shkakton pabarazia. Tani do t'ju shoqëroj ndërmjet të dhënave dhe do ju shpjegoj pse ekzistojnë lidhjet që unë do t'ju tregoj.
0:41
Por së pari, shihni çfarë bande e mjerueshme jemi. (Të qeshura) Dëshiroj ta filloj me një paradoks. Ky grafik tregon jetëgjatësinë tuaj në raport me të ardhurat kombëtare bruto -- se si vendet e pasura janë në mesatare. Dhe do të shihni djathtas, vende si Norvegjia dhe Shtetet e Bashkuara, janë dy herë më të pasur se Izraeli, Greqia, Portugalia majtas. Dhe kjo nuk bën ndonjë dallim për jetëgjatësinë e këtyre vendeve. Asnjë sugjerim që ka ndonjë marredhënie. Por nëse vëzhgojmë në brendësi të shoqërive tona, gradienti social i shëndetit është i jashtëzakonshëm në të gjithë shoqërinë. Kjo, përsëri, është jetëgjatësia.
1:22
Këto janë disa zona të vogla të Anglisë dhe Uellsit -- më të varfërat majtas, më të pasurat djathtas. Një dallim i madh mes të varfërve dhe pjesës tjetër. Madje personat pak më poshtë nga kulmi janë më pak të shëndetshëm se personat që gjënden ne majë. Kështu të ardhurat paracaktojnë diçka shumë të rëndësishme në brëndësi të shoqërive tona, dhe asgjë nga një shoqëri tek tjetra. Shpjegimi i këtij paradoksi është që, në brëndësi të shoqërive tona, ne vështrojmë tek të ardhurat relative ose pozicioni social, statusi social -- kur ne jemi në marredhënie me njëri tjetrin dhe shtrirjen e dallimeve ekonomike mes nesh. Dhe sapo të keni këtë ide, do të pyesni veten menjëherë: ç'ndodh nëse i zgjerojmë këto dallime, o i ngushtojmë ato, ndodh që diferenca e të ardhurave bëhet me e vogël apo më e madhe?
2:11
Dhe është kjo që do ju demonstroj tani. Nuk po përdor të dhëna hipotetike. Po marr të dhënat e Kombeve të Bashkuara -- që janë të njëjtat e nxjera nga Banka Botërore -- në një shkallë të diferencës mes të ardhurave të këtyre demokracive me tregje të zhvilluar. Masat që kam përdorur, sepse është e lehtë për të kuptuar dhe ju mund ti shkarkoni këto të dhëna, sa janë më të pasur 20 përqindënshi në majë kundrejt 20 përqindëshit në fund për çdo vend. Dhe do të shihni vendet me më shumë barazi në të majtë -- Japonia, Finlanda, Norvegjia, Suedia -- 20 përqindëshi në majë është tre herë e gjysëm, katër herë më i pasur se 20 përqindëshi në fund. Por vendet me më shumë pabarazi -- Mbretëria e Bashkuar, Sh.B.A.-ja, Singapori -- dallimet janë dy herë më të mëdhej. Në atë masë, ne jemi dy herë më të pabarabartë se disa nga democracitë me ekonomi tregu të suksesshëm.
2:58
Tani unë do të ju tregoj se si kjo ndikon në shoqërinë tonë. I kemi mbledhur të dhënat me gradiente sociale, llojet e problemeve që janë më të zakonshme në fund të shkallës sociale. Të dhënat e krahasueshme në nivel ndërkombëtar mbi jetëgjatësinë, resultatet e fëmijëve në matematikë dhe shkrim-lexim, shkalla e vdekshmërisë foshnjore, norma e vrasjeve, përqindja e popullsisë në burg, shkalla e lindjeve tek adoleshentët, nivelet e mirëbesimit, obeziteti, sëmundjet mendore -- atë që në klasifikimin standard të diagnostikës përfshin drogën dhe alkolin -- dhe lëvizshmërinë sociale. Ne i kemi vënë të gjithë në një indeks. Ata janë të ponderuar të gjitha në mënyrë të barabartë. Kur një vend ka një rezultat mesatar për këto gjëra. Dhe aty, ju e shihni në krahasim me masën e pabarazisë që unë sapo ju tregova, të cilin do ta përdor përsëri dhe përsëri në të dhënat. Vendet me më shumë pabarazi janë më keq në të gjitha këto llojet e problemeve sociale. Ky është një korrelacion jashtëzakonisht i ngushtë. Por po të shihni tek i njëjti indeks i shëndetit dhe probleme sociale në lidhje me Prodhimin Kombëtar Bruto për frymë, të ardhurat kombëtate bruto, nuk ka ndonjë gjë, nuk ka korrelacion.
4:10
Jemi pak të shqetësuar që njerëzit mund të mendojnë që ne zgjodhëm probleme që i përshtaten argumenteve tona dhe thjesht fabrikuam provat, gjithashtu kemi botuar një artikull ne British Medical Journal mbi indeksin e UNICEF-it rreth mirëqënies së fëmijëve. Ajo kombinon 40 komponentë të ndryshëm ngritur bashkë nga njerëz të tjerë. Ajo merr parasysh nëse fëmijët mund të bisedojnë me prindërit e tyre, në qoftë se ata kanë libra në shtëpi, normat e vaksinimit, nëse ka forma bullizmi në shkollë. Kjo përmban gjithshka. Këtu ajo është në krahasim me të njëjtën masë pabarazie. Fëmijët janë më keq në shoqëritë më të pabarabarta. Një raport shumë i rëndësishëm. Por edhe një herë tjetër, nëse shihni në këtë masë ne mirëqenien e fëmijës, në raport me të ardhurat kombëtare për frymë, nuk ka lidhje, asnjë sugjerimin të një marrëdhënieje.
5:02
Atë që të gjithë të dhënat që ju kam treguar deri më tani thonë është e njëjta gjë. Mesatarja e mirëqenies e shoqërive tona nuk është më e varur me të ardhurat kombëtare dhe rritjen ekonomike. Kjo është shumë e rëndësishme në vendet e varfëra, dhe jo në vendet e zhvilluar. Por dallimi mes nesh dhe ku ne jemi në raport me njëri-tjetrin tani janë shumë të rëndësishme. Tani do t'ju tregoj disa elemente të indeksit tonë. Këtu, për shembull, është mirëbesimi. Është thjesht pjesa e popullsisë e cila pajtohet me faktin që të tjerët janë të besueshëm. Kjo vjen nga World Values Survey. Ju shikoni, në fund më të pabarabartët, janë 15 përqind e popullsisë të cilët mendojnë se mund të besojnë të tjerët. Por në shoqëritë me më shumë barazi, mirebesimi rritet në 60 ose 65 përqind. Dhe në qoftë se ju shikoni në masën e përfshirjes në jetën e komunitetit o kapitalit social, raporte shumë të ngjashme të lidhura ngushtë me pabarazinë.
6:01
Mund të them se kemi bërë të gjithë punën dy herë. Ne e bëmë atë në fillim në vendet e pasura të zhvilluara, dhe pastaj në një provë të veçantë, e përsëritëm në të gjithë 50 shtetet amerikane -- duke bërë thjesht të njëjtën pyetje: shtetet me më shumë pabarazi janë më keq në të gjitha këto lloje të masave? Këtu është besimi nga një anketë e përgjithshme sociale të qeverisë federale të Sh.B.A.-së në raport me pabarazinë. Perhapje shumë e ngjashme mbi një gamë të ngjashme të niveleve të besimit. E njëjta gjë ndodh. Në thelb, kemi gjetur që pothuajse çdo gjë që është në lidhje me besimin në nivel ndërkombëtar është e lidhur me besimin në 50 shtetet americanë në këtë test të veçantë. Kjo nuk është vetëm shans i pastër.
6:41
Kjo është një sëmundje mendore. Organizata Botërore e Shëndetësisë mblodhi së bashku shifrat duke përdorur të njëjtën intervista diagnostike në mostrat e rastit të popullsisë për të na mundësuar që të krahasojmë normat e sëmundjes mendore në çdo shoqëri. Kjo është përqindja e popullsisë me ndonjë sëmundje mendore në vitin paraprak. Dhe kjo shkon nga rreth tetë për qind deri në tre herë -- shoqëri e tërë me tre herë nivelin e sëmundjes mendore të të tjerëve. Dhe përsëri, i lidhur ngushtë me pabarazinë.
7:13
Kjo është dhuna. Pikat e kuqe janë shtetet amerikane, dhe trekëndëshat blu janë provincat kanadeze. Por shikoni në madhësinë e dallimeve. Ajo vete nga 15 vrasje për milion deri ne 150. Kjo është përqindja e njerëzve në burg. Dallimi është rreth 10 herë më e lartë, në një shkallë logaritmike këtu anash. Por ajo rritet rreth 40 tek 400 persona në burg. Kjo marrëdhënie nuk është kryesisht për shkak të një rritje në krime. Në disa vende ështe pjesë e tij. Por kjo është kryesisht për një rritje në dënime, dënime më të ashpra. Dhe shoqëritë më të pabarabarta kanë tendencë të mbajnë në fuqi dënimin me vdekje. Këtu kemi fëmijët që lënë shkollën e mesme. Përsëri, dallimet mjaft të mëdha. Jashtëzakonisht të dëmshme, kur është fjala për përdorimin e talenteve të popullsisë.
8:12
Kjo është levizshmëria sociale. Është në fakt një masë e mobilitetit bazuar në të ardhurat. Në thelb, është kërkuar: etërit e pasur kanë djem të pasur dhe etërit e varfër kanë fëmijë te varfër, apo nuk ka ndonje lidhje mes këtyre dy gjërave? Dhe në fund në ato më të pabarabartët, të ardhurat e të etërve janë më të rëndësishme -- në Mbretërinë e Bashkuar, Sh.B.A. Dhe në vendet skandinave, të ardhurat e prindërve janë më pak të rëndesishme. Ka më shumë lëvizshmëri sociale. Dhe siç na pëlqen te themi -- dhe unë e di që ka shumë e amerikanë në audiencë këtu -- nëse amerikanët duan të jetojnë ëndrrën amerikane, duhet të transferohen në Danimarkë.
8:53
(Të qeshura)
8:55
(Duartrokitje)
8:59
Unë ju tregoj disa gjëra këtu në shkronja korsive. Unë mund të kem treguar një sërë problemesh të tjera. Ata janë të gjitha problemet që kanë tendencë të jenë më të zakonshme në fund të gradientit social. Por ka probleme të pafund me gradiente sociale që janë më të keqësuar në vendet me më shumë pabarazi -- jo vetëm pak më keq, por rreth dy deri në 10 herë më të shpeshta. Mendoni shpenzimet, koston nga ana njerëzore të tyre.
9:25
Dua te kthehem edhe një herë tek ky grafik, që ju tregova më parë ku ne kemi mbledhur gjithçka në dy pika. Njëra pikë është kjo, nga një grafik tek tjetri, kemi gjetur vendet që janë me keq, pavarësisht nga rezultati, duket se janë ato më të pabarabartë, dhe ato që ecin më mirë duket se janë vendet nordike dhe Japonia. Atëherë ajo që vëmë re është që mosfunksionimi është i lidhur me pabarazinë e përgjithshme shoqërore. Nuk janë vetëm një ose dy gjëra që shkojnë keq, është pjesa më e madhe e tyre.
9:54
Pika tjetër, vërtet e rëndësishme, që unë dua të vë në këtë grafik është se, nëse shihni poshtë, Suedia che Japonia, janë dy vende shumë të ndyshmëm nga njëri tjetri, në të gjitha aspektet. Pozicioni i grave, si ato mbeten afër familjes, janë në skajet e kundërta të poleve në drejtim të botës të pasur e zhvilluar. Por një tjetër dallim shumë i rëndësishëm është se si ata arrijnë barazinë e tyre më të madhe. Suedia ka dallime të mëdha në paga, dhe ai ngushton gapin ekonomik nëpërmjet tatimeve, shteti social për të gjithë, benefite bujare e kështu me rrallë. Japonia është pak më ndryshe. Së pari me dallime shumë më të vogëla të pagave bruto. Tatime të ulëta. Ka një shtet social me të vogël. Dhe në analizat tona mbi shtetet e Amerkës, përkundrazi ne gjejmë të njëjtin dallim. Ka disa shtete që bëjnë mirë në rishpërndarjen e të ardhurave, disa shtete që bëjnë mirë pasi kanë diferenca të vogla të të ardhurave para tatimeve. Pra arrijmë në përfundimin se si nuk ka rëndësi aq shumë se si arrin barazi më të madhe, sa kohë qe arrin atje në një farë mënyre.
10:56
Nuk po flas per barazi të përsosur, Jam duke folur rreth asaj që ekziston ne vendet e zhvilluara demokratike. Një pjesë tjetër me të vërtetë mahnitëse e këtij imazhi është se është jo vetëm të varfërit të cilët janë të prekur nga pabarazia. Kjo duket të jetë ndonjë e vërtetë në një citat nga John Donne "Asnjëri nuk është një ishull." Dhe nga një numër studimesh, është i mundur krahasimi se si personat bëjnë nëpër vendet me më shumë apo më pak barazi në çdo nivel të hierarkisë sociale. Është thjesht një shembull. Është vdekshmëria foshnjore. Disa suedezë kanë klasifikuar në mënyrë të këndshme vdekjen foshnjore tek ata sipas regjistrit britanik të klasifikimit socio-ekonomik. Dhe kështu që ky është një klasifikim anakronik një klasifikim nga profesionet atërore, dhe për këtë arsye prindërit e vetëm hyjnë të gjithë në llogari. Por pastaj, ku thuhet "klasë më të ulët" fillon me profesionet manuale më të pakualifikuar. Shkon drejt profesioneve manualë më të kualifikuar në mes, pastaj tek praktikantët jo-manual, rritet tek profesionistët me kualifikim të lartë -- mjekë, juristë, drejtorët e kompanive më të mëdha.
12:07
Siç e shihni suedezët veprojnë më mirë se britanikët në të gjithë hierarkinë sociale. Dallimet kryesore janë fund e shoqërisë. Por edhe në krye, duket sikur është një avantazh i vogël në qënit një shoqëri më egalitare. Ne tregojnë se në pesë grupe të ndryshme të të dhënave mbulon avantazhin e edukimit shkollor dhe të shëndetit në Shtetet e Bashkuara dhe në nivel ndërkombëtar. Dhe kjo duket të jetë përshtypja e përgjithshme -- që barazia më e realizuar shkakton ndryshimin më të madh në fund, por ka disa benefite edhe në majë.
12:40
Por unë duhet të them disa fjalë për atë që po ndodh. Unë mendoj se po shoh dhe po flas rreth efekteve psikologjikë të pabarazisë. Më shumë të bëjë me ndjenjat e superioritetit dhe inferioritetit, e të qënit i vlerësuar dhe i zhvlerësuar, respektuar dhe përçmuar. Dhe sigurisht, ato ndjenja të statusit konkurrues që dalin nga konsumizmi në shoqërinë tonë. Ajo gjithashtu çon në pasigurinë e statusit. Ne shqetësohemi më shumë për mënyrën se si ne gjykohemi dhe të vëzhgohemi nga të tjerët, nëse ne jemi të parë si atraktivë, inteligjentë, e të gjitha ato gjëra si puna e këtyre. Rriten gjykimet mbi vlerësimin social, frika e këtyre gjykimeve mbi vlerësimin social.
13:25
Interesante, disa studime paralele po punojnë mbi psicologjinë sociale: disa persona kanë shqyrtuar 208 studime të ndryshme në të cilat vullnetarëve të ftuar në një laborator psikologjik ju matën hormonet e stresit, përgjigjet e tyre duke kryer detyra të vështira, . Dhe në këtë shqyrtim, atë që ishin të interesuar të vëzhgonin ishte çfarë lloj stressesh ngrenë më shumë rregullisht nivelet kortizolit, hormoni kryesor stresit. Dhe përfundimi ishte ishin detyrat që përfshinin kërcënim social-vlerësues -- kërcënimeve të vetë-respektit apo statusi social me të cilën të tjerët mund të gjykojnë negativisht punën tuaj. Këto lloj stresesh kanë një efekt të veçantë në fiziologjine e stresit.
14:16
Ne kemi qenë të kritikuar. Sigurisht, ka njerëz që nuk e pëlqejnë këtë gjë dhe njerëzit të cilët e gjejnë këtë shumë të çuditshme. Unë duhet të them se kur njerëzit kritikojnë ne zgjedhjen tonë të të dhënave, ne kurrë nuk zgjedhim të dhënat. Ne kemi një rregull absolut se në qoftë se burimet e të dhënave tona kanë të dhëna për një nga vendet që ne po studiojmë ato analizohen. Burimi i të dhënave tona vendos nëse janë të dhëna të besueshme, apo jo. Përndryshe ato do të shtrembërojnë çdo gjë.
14:46
Po në lidhje me vendet e tjera? Ka 200 studime mbi shëndetin në raport me të ardhurat dhe barazisë në revista profesionale. Nuk është e kufizuar vetëm për këto vende këtu, e fshehur pas një demonstrimi të thjeshtë Të njëjat vende, të njëjtat masa të pabarazisë, një problem pas tjetrit. Përse ne kontrollojme për faktorë të tjerë? E pra, ne kemi treguar se PKB-ja për frymë nuk krijon ndonjë ndryshim. Dhe sigurisht, të tjerët që përdorin metoda më të sofistikuara në literaturë kane kontrolluar varfërinë dhe arsimin dhe kështu me radhë.
15:26
Po rastësia? Korrelacioni në vetvete nuk ka provuar rastesi. Ne shpenzojmë një pjesë të mirë të kohës. Dhe me të vërtetë, njerëzit i dinë lidhjet shkakore mjaft mirë në disa nga këto rezultate. Ndryshimi i madh në të kuptuarit tonë drejtohet tek shëndeti për pjesën kronike në botën e pasur dhe të zhvilluar se si stresi kronik është i rëndësishëm nga burimet shoqërore ndikon në sistemin imunitar, sistemin kardiovaskular. Ose për shembull, arsyeja përse dhuna bëhet më shumë e zakonshme në shoqëritë më të pabarabarta kjo sepse njerëzit nuk kanë dëshirë të shikojnë poshtë.
16:02
Unë duhet të them se për të përmbushur këtë ne duhet ta trajtojmë pas tatimit dhe para tatimit. Ne duhet të kufizojmë të ardhurat, kulturën e bonuseve mbi të ardhurat për ata në krye. Unë mendoj se ne duhet të bëjmë punëdhënësit tanë përgjegjës për punonjësit e tyre në çdo mënyrë të mundshme. Unë mendoj se mesazhi këtu është se ne mund të përmirësojë cilësinë e vërtetë të jetës njerëzore reduktimin e hendekut të të ardhurave në mes nesh. Papritmas, ne kemi kontroll për mirëqenien psikosociale të shoqërive të tërë, dhe kjo është emocionuese.
16:36
Faleminderit.
16:38
(Duartrokitje)[/quoteem]