Etimologjia e fjales.

[arberor]

how about the word "Engjell" from the greek angellos

The word angel in English is a fusion of the Old English word engel (with a hard g) and the Old French angele. Both derive from the Latin angelus which in turn is the romanization of the ancient Greek ἄγγελος (aggelos[5]), "messenger",[6] which is related to the Greek verb ἀγγέλλω (angellō), meaning "bear a message, announce, bring news of" etc.[7] The earliest form of the word is the Mycenaean a-ke-ro attested in Linear B syllabic script.[8][9

to me the albanian engjell sound more like the albanian word ri-u-ngjall meaning revived, resurrected in english. This is just my opinion, what do you guys think ?

[Orakulli]

"engjell" kupton " i ri dhe i pavdekshem", ose me nje menyre te ndertimit te shqipes "e ngjell"= nje ngjall= Kuptimi semantik i njeshit dhe gjalle, e cila jep permbledhjen " i ri dhe i pavdekshem". Vijne nga tranformim fonetik" O>e>ë, nga lidhja :n+gjalle=ngjall; nga shkembimi dhe lidhja:ne+ngjall>engjall.

Cfare lidhje ka "engjelli" me "mesenxherin"?
Cila eshte karakteristika kryesore e nje engjelli?

Nga c'njohim nga Librat, pamvaresisht se kur, nga kush dhe per cfare qellimi jane shkruar kemi:

Karakteristikat e engjellit:
1. Eshte qenie mbinjerezore. Pse? Sepse jeton pergjithnje.
2. Eshte shpirt. Pse: Eshte i pavdekshem.
3. Qendron midis botes dhe parajses. Pse? Eshte qenie fizike si njerezoret por eshte i pavdekshem si parajssnjerezia.
4. Jane femije te zotit.-te pavdekshem.

Ku eshte shqipja tek biblat:
malak elohim= femije e zotit. "Malak" eshte "mak" nje version i njesise se Shqipes per femije, dhe jo mesenxher si e pekthejne hebraiket ate term. "malak" eshte perdorur edhe ne kuran. Ne te dy rastet ka kuptimin "femije" e zotit dhe jo mesenxher. Ne shqipen e sotme e gjeme ne formen e rotulluar fonetikisht "kalama" te shqipes standarte, shume afer me njesine origjinale te bibles malak, vecese eshte interesant kthimi nga e majta ne te djathte 100%, dhe pa pas ndonji humbje fonetike nga koherat. Eshte e habitshme.

Duket qarte ngaterresa e madhe qe ka ardhur si rezultat i mosnjohjes dhe msovleresimit te Shqipes tek termi "theofan". "Theofan" eshte mesenxher "the-o-fan" (f -ja vjen nga kalim i mundshem i (b-v-bh-p). Kuptimin "thenesi qe shikohet", pra mezënderguesi me trup fizik, qe shikohet.

Megjithate koncepti i angjallit eshte dhene shum qarte nga Daniel ne bibel.
Koncepti baze i angjallit eshte nje lidhje semantike kater elemteshe e tille:
"bijte e zotit+per shkak te saj+te pavdekshme+per shak te saj(1) "theofanet" etij+ per shak te 1-qenie mbinjerezore".

Karekteristika qe ka peshen kryesore eshte " te pavdekshem", ose te " nje gjall"

[bardus]

Etimologjia e fjales Shendelli.

Ne Gjirokaster, gjendet Mali i Shendellise,nje emer qe duket se eshte shume i vjeter dhe emertim mali qe sic po e sjell me poshte, ka qene nje menyre emertimi ilir i perdorur ne nje hapsire te madhe ,them e madhe sepse Plini ka permendur nje mal ne Dalmaci, afer qytetit te sotem Split te Kroacise,me emrin Monte Santelia,kjo fjale sante_lia nga e cila ka ardhur edhe fjala shendet duket se i perket leksikut ilir dhe emertimi i maleve si ne Gjirokaster ashtu edhe ne qytetin ilir Traguria(emer qe do merrem nje here tjeter) tregon per eksistence te nje populli me te njejten gjuhe ne tere kete hapsire vendore.Me kete rast po pronesojme edhe rrjenjen sant,sand "shendet" dhe mund te themi se nuk eshte huazim nga latinishtja.


Monte Santelia = Mali Shendellia

[bardus]

Ne dialektet e gjuhes shqipe perdoret nje fjale qe nuk e gjej ne fjaloret tane dhe eshte per te ardhur keq qe nuk mblidhen keto thesare te leksikut te gjuhes shqipe ,e kam fjalen per nime "vertet,me te vertete" p.sh. per nime "me te vertete" .

Le ti hedhim nje sy fjales latine enim:

enim, in fact,indeed ,I mean, for instance, that is to say, ne shqip" nime"
Eshte e dukshme se enim eshte nje rrokate"metateze" e fjales shqipe nime,ja edhe disa te tjera.

iam,lat. I. Of time, at the moment, at the present moment, now, at this time, just now, at present,edhe kjo duket se eshte metatese e fjale shq.mesme ime "tani"
po ashtu

haec,chea,kjo

hic,chi, ki(ky), “hic homo sanus non est,” Plaut. Am. 1, 1, 246

atra ,dark,errta

icas, the twentieth day of the month,njezet

Keto jane prova te forta se latinishtja eshte nje shtremberim i gjuhes shqipe,nje gjuhe artificiale jo e folur, por e shkruar dhe se keto metateza jane te sforcuara dhe jo zhvillime natyrale fonetike, gje e vrejtur edhe tek helenja e lashte .

[Mallakastrioti]

Theta (Θ; θ; ϑ) eshte shkronja e TETË e alfabetit te keshtuquajtur grek. Sipas studiuesve vlera e kesaj shkronje ne sistemin numerik grek te lashte ishte...NËNTA (?). Pra i bie te jete diçka e tille: θ (theta)= 9 dhe per numrin tete te keshtuquajturit greke te kishin η (eta). Kam pershtypjen qe dikush i ka ngaterruar disi gjerat , pasi nuk besoj te jete rastesi qe ne shqip si vlera e sistemit numerik pra 8 (tete), ashtu edhe shqiptimi "TETË" te lidhen drejteperdrejte ne zemer te ketij simboli te sterlashte (shih imazhin bashkangjitur) i cili kishte te bente me elementet kryesor jetesor sikurse toka apo dielli.



(Mendoj se ngaterresat kane nisur kur nisin te perdoren shkronjat e vogla ne alfabetin e keshtuquajtur grek, kur kjo shkronje si simbol i ngjan numrit nente ϑ )

[Zeus10]

θ-(theta) ka nje paraardhes me te hershem: ⴲ "fenikas" , qe shqiptohej:

Ṭēth ose Teth, Tet

Tet-a ne lashtesi mund vertete te kete perfaqsuar nenten, por mesa di une ne kulturat semitike prej nga ajo eshte marre, numerimi fillonte nga boshlleku, pra nga zeroja.

[bardus]

Vala, eshte nje fjale e trasheguar e gjuhes shqipe.

valë [f] (tg) ‘wave, billow’ PAlb. *ualla̅ {1} < QIE *uol(H)g- (AE 407) PIE *uel(H)g- ‘to revolve, turn, twist’ (Pok. 1144) OE wealca ‘billow’ Notes: {1} Has entered the declension of the fem. -a̅-stems (B.Demiraj)

derivat i saj,

VALËVIT kal.E tund diçka dallgë-dallgë nga një anë në tjetrën, lëkund sa të bëjë valë, e lëviz valë-valë; valëzoj. Valëvitnin flamurët.



Ne kohet e hershme kur zhvilloheshin gara sportive, nisja e gares fillonte me nje valevitje te flamurit,si sinjal i fillimit te gares dhe me vone u zevendesua me pistolete.Nga Hesychius po sjell βαλβισ, qe eshte perkthyer si ἀφετήρ = ,'starting point',pikenisje aty ku fillon gara ,aty ku valavitet flamuri ,starti i gares.Duket se folja valvit eshte mjaft e vjeter dhe e perdorur nga iliret, sepse tek Hesychius eshte pak e zhvendosur semantikisht.

[Arbëri]

Mu duk interesant per temen ky shkrim :

Etimologjia e emrit Shqipëri, shqiptar, Albania, albanese



Është interesant fakti se si shqipëtarët quajnë vendin dhe veten e tyre, dhe se si ata quhen nga të huajt. Vëndi ku shqiptarët jetojnë sot quhet Shqipëri dhe banorët pikërisht shqiptar, ndërsa të huajt vendin e quajnë Albania dhe banorët albanesi.
Pa pasur pretendimin për të zgjidhur njëherë e përgjithmonë këtë çështje, le të përpiqemi të kuptojmë nëpërmjet shkrimeve të disa studjuesve arsyen e këtij ndryshimi në emërtimin e Shqipërisë dhe shqiptarëve.
Në vitin 1847 Vincenzo Dorsa në librin e tij “Su gli albanesi, ricerche e pensieri” jep disa mundësi: “diskutohet midis kritikëve mbi origjinën e emrit”Albania”, sepse nuk gjejmë asnjë gjurmë në shkrimet e autorëve antik. Ka disa që mbështesin teorinë që ky emër rrjedh nga Albanët, popull i Azisë i cili ndodhej midis detit Kaspik dhe detit të Zi. Këta popuj sipas këtyre autorëve formuan disa koloni në Maqedoni dhe në Epir”.

Por Dorsa nuk është i bindur për këtë teori. Në fakt na jep një tjetër të dhënë: “Palmerio (Graccia antiqua, Libro 1, Cap. 14),na ka lënë të shkruar që Shqipëria (Albania) quhej kështu për shkak të maleve të larta, dhe kur Galët arritën në atë vënd e quajtën Albani sepse kështu quheshin alpet në gjuhën e tyre”.

Duke u bazuar në këtë teori Dorsa shpjegon termin Albania duke e lidhur me natyrën e “atij vëndi”.

Shkrimtari antik Tolomeu na thotë që në Maqedoni ekziston një mal Albanus, popuj Albani, dhe një qytet Albanopolis. Vetë Straboni kujton malin Albia ose Albion. Në këtë pikë Dorsa bën pyetjen përse mos ti japim rëndësi kësaj të dhëne? Një e dhënë e vetmuar por që na flet qartë.

Versioni personal i Dorsës është ky: Në Lazio ekzistonte Alba, qytet i shenjtë, trashgimi i pasardhësve të Eneas. Romakët të cilët erdhën në Maqedoni dhe në Epir, kur panë qytetin e Albës ose të Albanopolis, ju erdhi në mënd qyteti që quhej Alba në atdheun e tyre (në Lazio). Kështu për ta dalluar nga Alba e Lazios e quajtën Alba-nia, domethëne Alba e re (nia - e re ), siç kanë quajtur edhe Roma-nia, Roma e re toka që u bë vëndi i perandorisë së re […]”.

Edhe për emrin shqipëtar Vincenzo Dorsa jep shpjegimin e tij: “Midis tyre quhen Skipëtari. Questo secondo nome na çon tek σχίφος që Eskili shpjegon duke përdorur fjalën ξίφος shpatë, përdorues të shpatës […]”.

Më 1877, në Paris publikohet libri La Grèce avant les Grecs i autorit Louis Beonlew. Beonlew kërkon të shpjegojë fjalën shqiptar me teorinë e Xylander. Fillon analizën e tij duke thënë që fjala shqiptar ngjason me fjalën shqiptoj, por e braktis shpejt këtë teori sepse nuk është shumë e besueshme. Beonlew krahason fjalën shqiptar me shqiponjë. Po të marrim parasysh se shqiponja jeton ashtu si fajkoi në shkëmb, dhe po të konsiderojmë që skifteri quhet edhe petrit atëherë kjo fjalë na shpie tek fjala greke petra d.m.th. shkëmb. Si rrjedhojë, Shqiptarët quhen ashtu si kishte menduar Xylander, banorë të shëmbinjëve, malësorë.

Sami Frashëri në veprën e tij "Shqipëria ç'ka qënë, ç'është e ç'do të bëhet" (Bukuresht 1899), thotë që ; Prindërit tanë të vjetër u quajtën arbën, fjalë të cilën toskët për shkak të zakonit që kanë për të kthyer n në r e bënë arbër siç përdoret edhe sot. D.m.th. ata që punojnë arën, që korrin e mbjellin. Këtë fjalë Romakët e kanë kthyen në alban duke quajtur vëndin Albania[…] dhe kombi i tërë ka marrë emrin shqipëtar dhe vëndi ynë emrin Shqipëri, fjalë të bëra prej shqipes zogut të bekuar të Hyjit që faleshin prindërit e vjetër tanë, dhe që e kemi edhe në flamur[…] .

Robert d’Angely në librin e tij “Enigma” thotë që fjala shqiptar në kundërshtim me mendimin e Vaso Pashës i cili e quante këtë fjalë shumë të vjetër dhe e kundërvinte me fjalën albanë, të cilën ai e besonte si një krijim të albanologëve të sotëm, fjala shqiptar pra nuk datohet në realitet më përpara se viti 1375 në Shqipëri; ajo bëhet e njohur dhe e famshme për shkak të një ushtrie të vogël shqiptare (d.m.th. bartëse e shqiponjës, e shqipes), të princit legjendar Gjergj Kastrioti.

Edhe studiuesi Aristidh Kola në librin e tij “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve” thotë që emri shqiptar e ka orgjinën e tij nga ushtria e Skëndërbeut që mbante flamurin e kuq me shqiponjën dykrenare. Kurse për emrat Alban dhe Arbëresh , Arishtidh Kola thotë që nuk ka asnjë diferencë midis tyre dhe që janë e njëjta gjë. Historianët Pollo dhe Puto pohojnë që fjala Alban ka prejardhje historike, ndërsa fjala Arbëresh prejardhje gjeografike. Kola nxjerr në pah edhe një here teorinë që emri Albani është një fjalë antike çeltike.

Natyrisht ky artikull nuk ka pretendimin të jetë i plotë, por mendoj që jep një ide mbi çështjen komplekse të emërtimeve Shqipëria, shqiptar, Albania, albanese.http://eltonvarfishqip.blogspot.com/201 ... iptar.html

Sikur me duket ka qene nje tentim nga fuqit e medha per te manipuluar historine me emrin "Alban "?

[Orakulli]

Alban, Arban, Arva, Arnaut jane e njejta fjale por qe i eshte nenshtruar sh'ndrimeve fonetike te pjeses "l<>r", dhe "b<>v" dhe renia e saj "b" tek "Arnaut":
Pra, eshte e njeta fjale qe popuj te ndryshëm me karakteritike te ndryshimeve fonetike gjuhesore jo te njejta na kane quajtur dhe nuk eshte nje manipulim. Ajo eshte e lidhur ngushte me termin e njohur "Arian".

Ka lidhje me kater elemente semantike:

1)Te bardhe- ngjyra e lekures-popull i bardhe.( Ilire-albanet e Romes)
2)Te larte; Te vendeve te larta malore=banore te vendeve te ngritura. (Ilire-lart=alto=mal=)
3)Te fillimit= te paret, me te vjetrit. (greke e vjeter qe sot eshte toske shqip-i par)
4)Te fjales= gjuhes se folur dhe alfabetit- Beresit e alfabetit (-fias;fial;phial)



Ndersa Shqiptar ka dy elemente semantike:

1) Epiri- vend malor, vargmale malore
2) Shqiponja, skiponia-skipol-skypnia-shqiponj

Te dyja jane te lidhura me gjuhen Shqipe te vjeter tek folja shume e vjeter te saj: hip(greqishte e vjeter por sot quhen toske shqip), hyp(Ilire por sot quhet gegenisht shqip)

[bardus]

PAS. ndajf. Prapa. Mbeti pas. E la pas. U kthye pas. Iu vu (iu qep) pas dikujt e ndoqi, e gjurmoi

Qe origjina e kesaj ndajfolje, rrjedh nga nje appa me e vjeter, s`kam dyshim,por ajo qe me ngaterron ketu eshte se edhe persianet

paten te njejten fjale pas after 'pas' dhe se ne strukturen e saj ka prapashtesen -as te gjuhes shqipe sikur fsheht-as,bark-

as,majt-as,,atehere nga e moren keta persianet te gatshme dhe te rregulluar nga shqiptaret e vjeter,vetem per ta perdorur?

[Orakulli]

Nuk ka lidhje as me *p, dhe as me *a. Ato jane ndihmese. Rrenjen e mban tjetra qe ngelet. Eshte kodike. Shqipja e ka edhe ne fjale te tjera. 로

[Orakulli]

Pse Ëngjëll lidhet me “n’gjall” të Shqipes?
by Iliazi Fatmir on Monday, February 11, 2013 at 12:46am ·
Pse Ëngjëll lidhet me “n’gjall” të Shqipes?

Po i rikthehem përsëri kësaj teme.

Le ta lëmë për një moment mënjëanë Shqipen dhe të merremi me semantikën, ose peshën e koncpetit Ëngjëll. Cili është elementi më i rëndësishëm në atë koncept, ose baza e tij?

Të qënit përjetë i gjallë,=n’gjallë, apo lajmëtar?

A kanë të dyja të njëtën rëndesë në atë koncept.

Vëjeni veten ne vënd të atij që ndërtoi fjalën për herë të parë. Fjalën Ëngjëll. Unë mendoj se fjlaëformuesit kanë pasur një parim bazë gjatë ndërtimit gjuhësor: Parimi i mbajtjes në mënd të cilësisë më të dukshme llogjike të objektit gjuhësor gjithmonë në sisteme ndërtuese krahasuse. Për një ndërtues fjale më i rëndësishëm element logjik, cilësi kryesore e Ëngjëllit është që ai është i përjetshëm. Systemi i krahasimit gjimthmonë varej nga objekti gjuhësor.

Luke 20:36
...nor can they die anymore, for they are equal to the angels and are sons of God, being sons of the resurrection.

..dhe as mund të vdesin më, për ata janë njësoj me ëngjëjt dhe janë bijtë e zotit, duke qenë bij të ngjalljes.(Luke 20:36)

Në rastin e emrave të përgjithshëm njerëzore ndërtuesi krahason objektin njerëzor më vetveten dhe gjen cilësinë kryesore dalluese midis tyre. Është njësoj si peshat fizike edhe llogjika. (Ketu mund te dal dhe indirekt gjuhesisht qe permbajtja e bibles eshte shkruajt nga njerezit)

Pse i vinte ajo cilësi si kryesore? Ashtu sistemi i llogjikes ndërton. Gjithmonë pyetja eshte bazë. Sepse ishin bijtë e zotit.

One day the "sons of God" came to present themselves before the LORD, and Satan also came among them (Job 1:6).

Ku jetojnë ata? Elementi i tretë i rëndësishëm. Qëndrimi me Zotin në parajsë është më i rëndësishëm se lajmëtar.

For when they rise from the dead (kuptimi pastër i ngjall të Shqipes), they neither marry nor are given in marriage, but are like angels in heaven (Mark 12:25).

Vinin ata në tokë herë pas here? Po ata zbrisnin dhe ngjiteshin përsëri lart.

And he [Jacob] had a dream, and behold, a ladder was set on the earth with its top reaching to heaven; and behold, the angels of God were ascending and descending on it (Genesis 28:12).

[Mallakastrioti]

The word "hoplite" (Greek: ὁπλίτης hoplitēs; pl. ὁπλίται hoplitai) derives from "hoplon" (ὅπλον, plural hopla ὅπλα), the type of the shield used by the soldiers:


Bronze Spartan Shield - loot from the Battle of Pylos 425 B.C.

Po a kemi ne shqip nje fjale te ngjashme me te keshtuquajturen "greke" ὅπλον?

Le te hedhim nje veshtrim ne fjalet krahinore:

APLLADHE f. krahin.
Enë e nderë, zakonisht prej bakri, që përdoret si tabaka ose për të nxjerrë ushqime të thata. Hedh në aplladhe. Nxjerr (sjell) në aplladhe.

Tabaka Punim Dore me Baker dhe Argjend.

Sigurisht qe do lindte pyetja : Ku i mesuan shqiptaret keto fjale teje te vjetra per keto sende te ngjashme midis tyre, qe edhe pse ne perdorime te ndryshme, kane te njejte rrenje fjale ---> ὅπλ-ον <---> apll-adhe? Mos ndoshta vetem rracat luftarake benin nje perdorim te dyfishte disa sendeve te tilla (ndoshta me kohe keto rraca luftarake ndryshuan perdorimin e kesaj mburoje duke e kthyer ne nje send shtepiak, por fjalen e ruajten gati te pa ndryshuar)?
Gjithashtu ata qe quheshin "ὁπλίται=oplitet" kishin edhe nje arme tjeter te rendesishme e cila quhej "δόρυ" e cila nuk ishte gje tjeter perveçse nje DRU i gjate (2–2.75 m) me maje metalike.

δόρυ Od. 5.370.—(2) shaft of a spear, spear; of ash / Hom., etc.; εἰς δόρυ ἀφικνεῖσθαι to come within a spear's throw, Xen.; ἐπὶ δόρυ to the spear-side

[rrëqebull]

The word "hoplite" (Greek: ὁπλίτης hoplitēs; pl. ὁπλίται hoplitai) derives from "hoplon" (ὅπλον, plural hopla ὅπλα), the type of the shield used by the soldiers:


Bronze Spartan Shield - loot from the Battle of Pylos 425 B.C.

Po a kemi ne shqip nje fjale te ngjashme me te keshtuquajturen "greke" ὅπλον?

Le te hedhim nje veshtrim ne fjalet krahinore:

APLLADHE f. krahin.
Enë e nderë, zakonisht prej bakri, që përdoret si tabaka ose për të nxjerrë ushqime të thata. Hedh në aplladhe. Nxjerr (sjell) në aplladhe.

Tabaka Punim Dore me Baker dhe Argjend.

Sigurisht qe do lindte pyetja : Ku i mesuan shqiptaret keto fjale teje te vjetra per keto sende te ngjashme midis tyre, qe edhe pse ne perdorime te ndryshme, kane te njejte rrenje fjale ---> ὅπλ-ον <---> apll-adhe? Mos ndoshta vetem rracat luftarake benin nje perdorim te dyfishte disa sendeve te tilla (ndoshta me kohe keto rraca luftarake ndryshuan perdorimin e kesaj mburoje duke e kthyer ne nje send shtepiak, por fjalen e ruajten gati te pa ndryshuar)?
Gjithashtu ata qe quheshin "ὁπλίται=oplitet" kishin edhe nje arme tjeter te rendesishme e cila quhej "δόρυ" e cila nuk ishte gje tjeter perveçse nje DRU i gjate (2–2.75 m) me maje metalike.

δόρυ Od. 5.370.—(2) shaft of a spear, spear; of ash / Hom., etc.; εἰς δόρυ ἀφικνεῖσθαι to come within a spear's throw, Xen.; ἐπὶ δόρυ to the spear-side

Pajtonem plotësisht me ato që thua.
Po duhet thënë edhe që greqishtja e re e ka këtë fjalë απλαδα dhe madje në disertacione shkencore ajo cilësohet si huazim i shqipes nga greqishtja.
Por nuk do ishte rasti i parë që të kishim të bënim me krejt të kundërtën, dhe ajo të jet shtënë në fjalorin grek mesjetar përmjet barbaçëve(arvanitëve), njësoj si rasti i fjalëve shqipe argat, argomë, dhomë, çuçurit, e sa e sa të tjera, që mbahen si huazime të shqipes, kur në të vërtetë janë marrë nga shqipja, ose, e shumta mund të bëjnë pjesë tek trashëgimia e përbashkët indevropiane, si për shembull dhomë apo argat që i ka dhe sansktirishtja:

Pokorni: alb. dhoma `room' : Old Indian dáma-ḥ `house'.

Pokorni: Old Indian árhati `is worth, earns, is obliged, debit
alb. argat `worker, serf', argëtoj `entertain, reward, please, become lazy', argomë `barren, unproductive'

[bardus]

Me duket se Mallakastrioti ka bere nje gjetje te mire ketu,me te vertete ὅπλον, plural hopla ὅπλα duhet te jete e njejte me aplladen shqipe.Per mua jane te ngjashme por me strukture te ndryshme me πέλτη (peltē) "mburoje" qe ne shqip eshte njesoj pelte e zhvendosur ne semantiken e saj, por te dyja permbajne rrenjen e gjuhes shqipe *plla 'e rrafshet,e sheshte' qe dha pllat,pjate,Homer pallame "pellembe",palos etj.
Apllade shqip mund te jete nje pjate(ne forme) e madhe e zmadhuar.