"Moreover, you scorned our people, and compared the Albanese to sheep, and according to your custom think of us with insults. Nor have you shown yourself to have any knowledge of my race. Our elders were Epirotes, where this Pirro came from, whose force could scarcely support the Romans. This Pirro, who Taranto and many other places of Italy held back with armies. I do not have to speak for the Epiroti. They are very much stronger men than your Tarantini, a species of wet men who are born only to fish. If you want to say that Albania is part of Macedonia I would concede that a lot more of our ancestors were nobles who went as far as India under Alexander the Great and defeated all those peoples with incredible difficulty. From those men come these who you called sheep. But the nature of things is not changed. Why do your men run away in the faces of sheep?"
Letter from Skanderbeg to the Prince of Taranto ▬ Skanderbeg, October 31 1460

Etimologjia e fjales.

Diskutim profesional për gjuhën.
Post Reply
land
Poster Grande Member
Poster Grande Member
Posts: 257
Joined: Wed Sep 30, 2009 4:30 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#736

Post by land »

HylliArbenor wrote:
, ose vet konceptin e kombit greke, qe ti nuk pranon, duhet te sjellesh TI prova, jo te tjeret. Ju me therrisni mua spekullus se i besoj historise “zyrtare”, po çfare keni per te thene per te mbeshtetur teorine tuaj?..vetem bindje absolute te mbeshtetura po ne spekullime personale.
[EDITUAR-MODERATORI], se nga e gjen kombin grek ti ne kohrat qe po flasim :D...ekzistonte perkatesia e tribuse, fisit, qytetit.
È nel mondo romano che il termine nazione fa la sua comparsa per la prima volta e viene utilizzato con sfumature diverse

as ne boten romane, koncepti i kombit nuk ishte i qarte, me teper i referohej vendit ku je lindur, nga vete fjala natio, dhe jo gjakut apo geneve apo gjuhes.

kombet linden vone, perfshire kombin tone shqiptar, ne jemi vetem nje pjese fare e vogel tribuve Ilire. qe mbijetuan, gjithe te tjeret u asimiluan, ne ndryshe nga greket jemi komb nga gjaku, gjuha, dhe genet.

kombin grek e formoi kisha ortodokse, nga lloj lloj racash te ndryshme...fakti se si formohet kombi grek eshte dhe ne ditet e sotme, ku ai kosulli langaraq i veshur keq grek. deklaroi qe vllehet e korces jane greke.

ky kosull debil harron qe deklaratat e tij jane si nje thike me dy presa, sepse sipas tij cfar jane greket? vllehe? bastarde mbeturina romakesh, ka pjeserisht te drejte, vllehet bashke me sirianet, turqit, arvanitasit dhe jevgjitet e ndryshem etj jane ata qe quhen kombi grek sot....i bashkon ortodoksizmi.

ky plehre duke i sherbyer megalidhese ne fakt na ben dhe ne sherbim indirekt per te kuptuar cfar jane greket.

per fat te mire cobenjte e korces jane nje minorance e paperfillshme.
"They are Nietzsche's over-men, these primitive Albanians — something between kings and tigers."
- Henry Noel Brailsford
erix77
Star Member
Star Member
Posts: 543
Joined: Sat Aug 14, 2010 8:23 am
Gender: Male
Location: Tirana

Re: Etimilogji e fjaleve...

#737

Post by erix77 »

per fat te mire cobenjte e korces jane nje minorance e paperfillshme.
cobenjte e korces nuk jane greke.
Dhe e bëmë me besa besën ja të rrojmë ja të vdesëm!

Ishte thënë prej Zotit që të nderohen armët e Shqipërisë!
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#738

Post by HylliArbenor »

land wrote:
HylliArbenor wrote:
, ose vet konceptin e kombit greke, qe ti nuk pranon, duhet te sjellesh TI prova, jo te tjeret. Ju me therrisni mua spekullus se i besoj historise “zyrtare”, po çfare keni per te thene per te mbeshtetur teorine tuaj?..vetem bindje absolute te mbeshtetura po ne spekullime personale.


[EDITUAR-MODERATORI, se nga e gjen kombin grek ti ne kohrat qe po flasim :D...ekzistonte perkatesia e tribuse, fisit, qytetit.
È nel mondo romano che il termine nazione fa la sua comparsa per la prima volta e viene utilizzato con sfumature diverse

as ne boten romane, koncepti i kombit nuk ishte i qarte, me teper i referohej vendit ku je lindur, nga vete fjala natio, dhe jo gjakut apo geneve apo gjuhes.

kombet linden vone, perfshire kombin tone shqiptar, ne jemi vetem nje pjese fare e vogel tribuve Ilire. qe mbijetuan, gjithe te tjeret u asimiluan, ne ndryshe nga greket jemi komb nga gjaku, gjuha, dhe genet.

kombin grek e formoi kisha ortodokse, nga lloj lloj racash te ndryshme...fakti se si formohet kombi grek eshte dhe ne ditet e sotme, ku ai kosulli langaraq i veshur keq grek. deklaroi qe vllehet e korces jane greke.

ky kosull debil harron qe deklaratat e tij jane si nje thike me dy presa, sepse sipas tij cfar jane greket? vllehe? bastarde mbeturina romakesh, ka pjeserisht te drejte, vllehet bashke me sirianet, turqit, arvanitasit dhe jevgjitet e ndryshem etj jane ata qe quhen kombi grek sot....i bashkon ortodoksizmi.

ky plehre duke i sherbyer megalidhese ne fakt na ben dhe ne sherbim indirekt per te kuptuar cfar jane greket.

per fat te mire cobenjte e korces jane nje minorance e paperfillshme.
[EDITUAR- MODERATORI] Ju lutem administratoreve te mos lejojne keto fyerje personale.

DEBATI TE MOS ZHVILLOHET ME IDE ACARUESE POR TE BEHET SA ME REALIST, OFENDIMET NUK JANE TE LEJUARA

User avatar
Orakulli
Star Member
Star Member
Posts: 609
Joined: Sun Jun 14, 2009 5:40 am
Gender: Male
Location: USA

Re: Etimilogji e fjaleve...

#739

Post by Orakulli »

Dorët zbrit՚՚ën ne trojet që sot quhen Greqi në periudhën 1200-1100 p.k . Ata vinin prej Ilirise veirore, dhe ishin brachicefali, malesorë(alpine).

Nga deshmiteë historike dhe burimet librore nxirret shpejt përfundimi që aristokratet helenë ishin veriorë, te ngjashmë me malesoret e gegënisë. Te gjithë heronjtë dhe perënditë kryesore janë bjondë, të gjatë, sy të shkruar.
Por kjo nuk eshtë vetëm per hellenet. Po te tille ishin iliret, thraket, Hititet,celtet, para-gjermanet, armenët. Akejtë dhe dorët ishin veriore që zotëruan banorët e mëparshëm të tipi mesdhetar para-hellenik dukë ngritur elitën dominiuese të asaj shoqërie.
Image
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#740

Post by Phoenix »

[quoteem]A mendoni se fjala ka ndonjë lidhje midis "Dhënie" dhe shkronjës "D"[/quoteem].
ImageImage Image
ImageImage

[quoteem]Po sikur dhe "give" të ketë lidhje me "Dhënien". Po "Dhuna", "Dora", pse fillon me D?[/quoteem]

[quoteem]A mund të ketë ndonjë kod që barazon "G-në" me "D-në" dhe anasjelltas?[/quoteem]
User avatar
Orakulli
Star Member
Star Member
Posts: 609
Joined: Sun Jun 14, 2009 5:40 am
Gender: Male
Location: USA

Re: Etimilogji e fjaleve...

#741

Post by Orakulli »

Po.
G-ja eshte e barabate me DH-ne, dhe jo D-ne.Dh-ja eshte nje kod dhe nuk ka ardhur si tranformim fonetik.Ky kod humbi ne gjuhen latine, duke rene ne nji /D/. U ruajt vetem ne gjuhen e alfabetianeve, ose albaneve, ose arvanave.
Emra Alban,Arvan, Arban u janë vënë Shqiptarëve nga te perendimoret sepse lidhet me konceptin "beresit e alfabetit", ndersa emri "skyptar" u eshte dhënë nga lindorët sepse lidhet me konceptin "skyp", e cila s’eshtegjë tjetër veçse nji transformim fonetik i "gyp", ku /g>sk/, dhe ka lidhja me gjuhen Egjyptiane dhe jo direkte me shqiponjen, e cila nga ana e saj si ndertim gjuhesor eshte nji kod i ngjashëm shkrimor, por i ndryshëm nga metoda ndertimore.
Gjithë kjo do shumë argumete dhe fakte per të bindur të tjerët, por forumi nuk është vëndi i duhur për këtë qëllim.
Kjo ka qënë e njohur shumë mirë dhe madje e shkruar nepër libra, por është eleminuar gjithcka.Eshtë fshirë në mënyrë të qëllimshme si historia gjuhësore,ashtu edhe historia ne përgjithësi, dhe sidomos fakti që Egjypti ka qënëe ndërtur e jetuar prej nji race e bardhë veriore dhe aspak prej të sotmeve që pretendojnë pasardhësinë.
(Po dal pak nga tema per ni cast:Pretendon vjen nga bashkimi i koncepete te gjuhës Shqipe:1.bëre+2.tënden. Pra vjen nga koncepti i pronesise qe "kjo eshte e imja".)
Në ndërtimin e gjuhës janë përdorur njikohësisht tre metoda , gjë që e ka bërë dhe bën studimin e saj shume te nderlikuar. Vështërsia shkaktohet me tepër nga moskuptimi i kodeve-rrënjë, e cila nga ana tjetër lë njëkohesisht mundësite sit ë pavullnetshmë , ashtu edhe te vullnetshme per shumë spekullime, sidomos në perdorimin e metodëa aktuale të gjuhësisë krahasuese.

Prezenca e *dh-së në gjuhen Shqipe dhe kodi i saj, tregon për mëmësine e kodikëve te gjuhës Shqipe dhe origjinën dhënëse, në kundërshtim me c'fare mendojnë se dinë shumica e gjuhëtareve të angazhuar në këtë kërkim.Ka qenë "dha" dhe është bërë da...
Gjuha Vinca-Ilire-Egjyptiane paradinastike-Shqipe ishte shumë e ndërlikur dhe pjesërisht nga vështërsia e madhe e kuptimit te kodeve-njisive si dhe vështërsia e madhe e shqiptimit te tyre për gojet e njerzëve me gjuhë te folur ende shumë primitive , ato u thjeshtësuan dhe u përshtatën në kode-njësi më të thjeshta . Pra, u ndryshuan duke ardhur të tilla në gjuhët e sotme. Rritej numri i njisive dhe koncepteve te reja të ndërtuara duke përdorur ato kode, por njikohesisht thjeshtoheshin kodet e veshtira në të dy drejtimet simbolike dhe tingëllore.
Mjafton të anlidhosh lidhësen "dhe", per te nxjerrË thelbin kodik si dhe me kuptue lidhjen konceptuale /G-DH/.E kemi gjithashtu dhe te dy konceptet/LIDH>LEG>LIDHJA>LEGA/. Lidhja është shënuar në librat e kopjuar si LIDIA, dhe për mëtej ngatërrohet me një kocept emëror gjeografik, emër vendi ne lashtësi, nga mendohet që kanë ardhur Etruskët.
Edhe në gjuhën Kineze lidhsja /dhe/ eshte humbur si koncept tingullor duke na ardhur si lexim fonetik "hë-ë", por është ruajtur në nje fare mase si kod me , e cila eshte nje bashkim i H-se e vjeter dhe D-ne e vjeter, te cilat me lehtësi dhe shumë pak ndryshim figuror i gjen tek simbolet e kulturës Iliro_Shqiptare Vinca.
Simboli Kinez , me shqiptim(lexim fonetik) /kou/, godet direkt teorine e familjes Indeoeuropiane per moslidhjene gjuhes Kineze me familjen Indo-Europiane. Eshte mendimi per njesine "goj" ne gjuhen kineze. Eshte Kodi "KO",qe e shpjegova përciptazi ne nji post të meparshem tek nji zbatim i tij tek numri katër.Po të marrësh gjuhet e sotme Europiane në fokus në njesinë /goj/ , vetëm gjuha Shqipe i qendron me afër ketij kodi, pothua njisoj si Kinezja, me njesine "goj", ndersa te tjerat kane pesuar ndryshim thelbësor me stoma,bocca,ustata,usta,munden,mond,su,mund, פה,munha,gura,rot.
Ku qëndron lidhja midis kodeve dhe njësive:
和, jep "dh' ne nji gjuhe me t'hershme,=h,Rotullimi i =d,si dhe lidh e "hyrjen"禾 e dickaje ne 口goje, qe do thotë marrjen e ushqimit(eshte figura e bimes se grurirt) prej tokës, nji prej gjerave kryesore për mbajtjen jetësore.Kjo krijon njikohesisht konceptin e vazhdimesise , te plusit, lidhjes etj. Pra, te kundërtat "dhenie-marrje". Toka jep=dha, ne marrim prej saj.
Anologjia e gruas /gro/me tokën prodhuese /dho/, /TOK/ , /DHÈ/, ku njera jep /bim/, ndërsa tjetra jep /bir/,/bij/,/bila(tzam)/ . Besoj që nuk ka nevojë për shpjegim te metëjshëm.
Shikoni vetëm madhështine kodike të gjuhes Shqipe.Shikoni sa afer dhe i kuptueshëm është metoda se si eshte ndërtuar gjuha. Shikoni dhe lidhjen fjalësore nga i njijti kod, që kuptueshëm shpreh përveç të tjerave, vjetërsinë dhe mëmësinë dhënese e kësaj gjuhe në gjuhët më të reja.
Kinezja është pak më e mevonshme ne ndërtim se gjuha Shqipe e re.Ndëersa ndërtimi i Shqipes së vjetër është shumë më i hershëm.
Ne nji shembull tjetër, po të shikojme ndërtimet e Shqipes "kotec, kolibe", do të mund të kutpojmë si ç’jane kodet ndrrtimore gjuhësore.
Po marr "kolibe" dhe po e krahasoj me gjuhen kineze ku kemi kombinimin "狗窩"/Gou ëo", e cila është kombinimi njisive:狗/gou, /qen/ me njisinë 窩,/ëo/ "vend i mbyllur"(shtëpi,apartament,shpellë..), te cilën mund ta ndërtojmë me Shqipen e sotme me "shtëpi qëni".
Po në fjalen "kolibe", cili është kuptimi i qenit dhe cili i vëndit të mbyllur?
Nuk ka. Eshte kod. Eshte KO-vënd I mbyllur dhe duket qarte nga figurat perkatëse t'o bjektëve që përcaktojne njesite e gjuhes shqipe dhe te 窩 t'gjuhese kineze. Keshtu jane dhe /DHOM/,/KA(O)MERA/ dhe dhjetra të tjera.

Sa për /kotec/, ajo gjëndet edhe në frengjisht dhe Anglisht me këtë etimologji:
cote
O.E. cote, fem. of cot (pl. cotu) "small house, bedchamber, den" (see cottage). Applied to buildings for animals from early 15c.
coterie
1738, from Fr. coterie "circle of acquaintances," originally in M.Fr. an organization of peasants holding land from a feudal lord (14c.), from cotier "tenant of a cote" (see cottage).
cottage
late 13c., from O.Fr. cote "hut, cottage" + Anglo-Fr. suffix -age (probably denoting "the entire property attached to a cote"). O.Fr. cot is probably from O.N. kot "hut," cognate of O.E. cot, cote "cottage, hut," from P.Gmc. *kutan (cf. M.Du. cot, Du. kot). Meaning "small country residence" (ëithout suggestion of poverty or tenancy) is from 1765. Mod.Fr. cottage is a 19c. reborroëing from English. First record of cottage cheese is from 1848. Cottage industry is attested from 1921.
Pamvaresisht se disa njesi percaktojne mendime te ndryshme ato vijne nga i njejti kod.Per shembull /Cave/ e Anglishte dhe /kove/ e Shqipes ka te te njejtin kod /ko/.
Anglishtja vjen me nje ndryshim fonetik te A-se ne O. ndersa tek bucket, e cila eshte "kova" e nglishtes kemi nje formim te qellimshme te te ri ku rrenja eshte "cke", e cila vjen nga transformimi fonetik i "ko". Njesi angleze duhet te kete qene "bo ko", e cila te con tek e njejta fjale e italishtes oer njsine goj-boca. Bo+ko. Dhe italishtja vjen me nje ndertim te ri bazuar tek "kO' dhe me njejtin transformim te njohur te o>a:/KO>KA/.BO- eshte folja e gjuhes Shqipe "bëj" dhe permban levizjen ne ndertimin e njesi, ndersa "KO" eshte nje vend i mbyllur si kuptim baze, dhe ka ndertim pa levizje, ose quajtur emeror nese do ta fusim ne konceptet moderne te te gjuhes. Po keshtu mund te themi per njesine /vrime/ qe gjejme te ndertuars me /hole/, ku K>H, dhe /buco/. Shikon gjithashtu sa afer eshte /bocca/ me /buco/ dhe /bucket/. Shikohet qarte qe jane ndertime KODIKE, dhe rezojne shume thjesht metoden primitive te gjuhesise krahasuese Indeo_Europiane. Pra nji kod I vetëm mund të perdret per ndërtimin e njesive të ndryshme, sepse në thelb karakteristika kryesore e objekteve, ose veprimeve që duhet tu percaktohet gjuhësisht nji symbol-tingull është e njëjtë për të gjith’ato
Shumica e etimologjive te sotme jane te shperndara, pa lidhje dhe vijne si pasoje nga qe abuzohet me njohjen e Shqipes dhe nuk njihen ende "kodi i vjeter gjuhes Europiane" qe endron e fshehur sot vetem ne gjuhen shqipe.
Shqipja ka njesi te tjera te ndryshme,te percaktuara si te sajat,si dhe disa te tjera te cilat ndonjiher quhen si huazime, por qe kane unicitet kodik me njera tjetere. Per shembull, nje fjale qe sot qyhet e huazuar nga latinishtja ka nji kod te njejte me nje fjale tjeter qe sot cilesohet si e huazuar nga Tuqishtja, dhe nje fjale tjeter qe ndodhet vetem ne gjuhen shqipe e cila perben nji absurditet dhe tregon qe cafre flitet per huazimet e Shqipes , flitet me shume nga padija e gjithe kesaj.
Gjuha shqipe ne nivelin e saj te nendhenshem tregon per nji ngjitje te ngushte te kodikve tek njesite si dhe nji unicitet te tille, te pagjetshme ne gjuhet e tjera.Gjuhet e tjera kane ne shume njesi konfuzion kodik,rjedhje shume te medha fonetike dhe shtesa t'nji,ose me shume rrokeshe te panevojshme.
Image
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#742

Post by Phoenix »

Orakulli wrote: Po keshtu mund te themi per njesine /vrime/ qe gjejme te ndertuars me /hole/, ku K>H, dhe /buco/.Shikon gjithashtu sa afer eshte /bocca/ me /buco/ dhe /bucket/
Faleminderit Orakulli për gjithshka shkruajtët më lartë.

K>H, në Toskanë vetë italianët fjalën "buco" e shqiptojnë "BUHO". Si "H-ja" në shqip dhe jo vetëm këtë fjalë.
land
Poster Grande Member
Poster Grande Member
Posts: 257
Joined: Wed Sep 30, 2009 4:30 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#743

Post by land »

konfirmoj :D

si mangiano le C (il toscano), e il napoletano
"They are Nietzsche's over-men, these primitive Albanians — something between kings and tigers."
- Henry Noel Brailsford
martin3456
Member
Member
Posts: 19
Joined: Mon Feb 21, 2011 9:14 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#744

Post by martin3456 »

Pershendetje te gjitheve!
Urime per forumin dhe temat qe trajtoni si dhe ju falenderoje per punen patriotike dhe informuese qe beni.

Ka mundesi dikush te japi nje mendim mbi origjinen e emrit te Qipros(Cyprus)?
Ne wikipedia thuhet "The etymology of the "Greek" name Kypros is unknown" http://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus

Pastaj jepen disa sygjerime:
1. the "Greek" word for the Mediterranean cypress tree (Cupressus sempervirens), κυπάρισσος (kypárissos)
2. the "Greek" name of the henna plant (Lawsonia alba), κύπρος (kýpros)
3. an Eteocypriot word for copper. Georges Dossin, for example, suggests that it has roots in the Sumerian word for copper (zubar) or for bronze (kubar), from the large deposits of copper ore found on the island.

1. Per te paren te jep pershtypjen se ka lidhje me Qeparoin.
2. Me beri pershtypje tek e dyta "henna plant" qe ne shqip eshte kena qe lyejme floket dhe po ashtu ne latinisht quhet Lawsonia alba. http://en.wikipedia.org/wiki/Lawsonia_alba
Perse ne e quajme "kena" kur emir origjinal eshte "hena"? Perse latinet e quanin Lawsonia "alba" ?
A kane ndonje lidhje keto emra me shqipen apo me Albanine?
3. E treta ishte nje version qe e kisha hasur me pare, dhe skam ndonje koment.

Faleminderit!

Ps: Me pelqen qe "Greek" e vini ne thonjeza (se jane shtuar ca si shume dhe keto kohet e fundit :) ), prandaj e perdora dhe vet ;).
User avatar
Zeus10
Grand Fighter Member
Grand Fighter Member
Posts: 4227
Joined: Thu Jun 04, 2009 6:46 pm
Gender: Male
Location: CANADA
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#745

Post by Zeus10 »

Eshte me gjithmende e veshtire, te japesh etimologjine perfundimtare, per emrin e ketij ishulli, per vete vecantine e tij. Une jam i prirur te besoj, qe ai ka lidhje me metalin cuprum(bakri). Megjithate, nese do biem dakort qe emri Κύπρος, eshte forma me e vjeter per te, dmth paralatine, duke u mbeshtetur ne fonologji, ne rrenjen e emrit Κύπρ, do te vecoja shkronjen e pare, qe si tingull eshte shqiptuar si q-ja e sotme. Pervec kesaj, emri permban nje klaster πρ qe gjendet dhe tek emri ap(h)ro-dite. Pra ai mund te jete dhe nje reduktim i frazes Qu-aphrpos, ku a-ja fillestare ka rene dhe kemi quphros. Nese kjo eshte e vertete, atehere ne gjuhen e koduar """greko"""-pellazge, kjo do te thote : qe eshte vendi i Aferdites.
Etimologjia nuk ka rregulla, megjithese shkencetaret perpiqen ta standartizojne ate, prandaj do kete gjithmone shume teza dhe hamendje. E sigurte eshte qe gjuha eshte ndertuar, sipas rregullave shume te veshtira, qe mendja jone nuk i rrok dot.
The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing
martin3456
Member
Member
Posts: 19
Joined: Mon Feb 21, 2011 9:14 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#746

Post by martin3456 »

faleminderit per pergjigjen Zeus10

Mbase ke te drejt, se per Aphrodite thuhet qe:
Aphrodite; "Greek" goddess of love, beauty and sexuality is said to be born in Cyprus.
User avatar
Orakulli
Star Member
Star Member
Posts: 609
Joined: Sun Jun 14, 2009 5:40 am
Gender: Male
Location: USA

Re: Etimilogji e fjaleve...

#747

Post by Orakulli »

Tipare antropologjike iliro-epirote.
Në pikëpamje antropologjike ilirët përbënin një popullsi adriatiko-mesdhetare, ku dallohen qartë edhe tiparet alpine dhe nordike. Studimet antropologjike të qindra skeleteve njerëzorë, të zbuluar në Glasinac (Bosnje), venë në dukje karakterin nordik të ilirëve. Nga nëntë perandorët romakë me prejardhje ilire, tetë kanë qenë leshverdhë dhe me sy të kaltër.
Mirëpo numri i kafkave, të zbuluara në Epir është shumë i vogël për popullsinë e hershme të Epirit. Këto skelete janë zbuluar kryesisht në varrezat e qyteteve, ku ka pasur koloni greke. Për më tepër në Iliri dhe, sidomos, në bregdetin iliro-epirot, ka pasur shumë skllevër. Si thotë Dr. K. Patsch, “Ilirët, të dhënë pas luftërave dhe dëfrimeve, nuk kishin as dëshirë as kohë të lirë që të merreshin me bujqësi. Për këto punë të rënda ata kishin robërit e luftës, numri i të cilëve do të ketë qenë i madh…”.
Megjithatë, mund të mbështetemi në studimet e thelluara antropologjike të J. Nemeskérit, A. Dhimës etj. për të nxjerrë argumente në të mirë të karakterit etnik ilir të epirotëve.
Tiparet protonordike të skeleteve të varrit qendror të Dukatit, që i përkasin bronzit të hershëm, na kujtojnë tipin verilindor evropian, të ndryshëm nga tipi mesdhetar.
Sipas studiuesve të përmendur më lart elementet antropologjike adriatike të skeleteve, të zbuluar në Karstin triestin, në Olteni, Bosnje, Serbi, Shqipëri dhe në Epir, tregojnë se në këto vise kanë banuar grupe të ndryshëm ilirësh. A. Dhima flet për oshilacione tipologjike të etnisë ilire.
Edhe materialet skeletike të shek. VI-XI të e. s., të zbuluar në Dukat e Piskovë, dhe skeletet e shek. XIII-XV, të zbuluar në Kaninë e në Çepunë, njihen në literaturën antropologjike si materiale dinarike. I bazuar në këtë lëndë, A. Dhima ka ndjekur evolucionin e elementit antropologjik autokton, “adriatizimin” e shqiptarëve të Epirit.

Depërtimi i elementit etnik epirot në kolonitë greke ka ndikuar në përbërjen etnike të popullsisë së këtyre qyteteve. Emrat ilirë në gurët e varreve, të zbuluar në nekropolet e këtyre kolonive, përbëjnë një pjesë të madhe të emrave të njohur të banorëve të këtyre kolonive. Duke filluar nga sh. III para e. s. kolonitë greke humbasin karakterin tipik të kolonive, sepse tashmë popullsia përbëhet, në pjesën më të madhe, nga epirotët. Madje emrat ilirë të prytanëve dhe të magjistratëve monetarë, që gjenden në drahme dhe në bronze, tregojnë se epirotët kanë fituar të drejtën e qytetarisë, duke përfshirë këtu edhe postet më të lartë në jetën komunale.
Nekropolet tumulare, aq të përhapur në Iliri, në Maqedoni dhe në Epir, mungojnë në kolonitë greke.
Përjashtim bën nekropoli tumular i Apollonisë, i cili dëshmon për një traditë të ruajtur nga mënyra e varrimit ilir të taulantëve, të cilët banonin në krahinat përreth
Apollonis. Kodërvarret e këtij qyteti do të jenë shfrytëzuar nga paria fisnore autoktone, e cila bënte pjesë në popullsinë e kolonisë. Varreza tumulare e Apollonisë pasqyron periudhën fillestare të lidhjeve dhe të influencës dypalëshe mes kulturës vendase dhe asaj greke.
Prania e armëve në inventarin e varreve, sidomos prania e majave të ushtave dhe e thikave prej hekuri, është një tregues i ruajtjes së disa traditave ilire në ritet e varrimit. Kurse inventari grek në këto tuma tregon faktin se ilirët vlerësonin objektet e luksit të artizanatit të përparuar grek.
Konkluzion
Në këtë artikull jam përpjekur të vë në dukje karakterin etnik ilir të epirotëve, duke u mbështetur mbi bazat e të dhënave mitologjike, arkeologjike, gjuhësore, antropologjike dhe etnografike.
Mitologjia dhe feja, të ashtuquajtura greke, kanë qenë fillimisht pellazge. Autorët e Greqisë së vjetër dëshmojnë se danajtë kanë përqafuar fenë pellazge ashtu siç ka qenë. Kurse disa autorë të tjerë kanë formuar panteonin grek me elemente të mitologjisë pellazge. Këto fakte i pranojnë historianë të njohur të ditëve tona. Prandaj mund të konsiderohen si të vjetruara konkluzionet e disa autorëve modernë mbi përparësinë e mitologjisë dhe të fesë greke në Ballkan dhe në Evropë. Tradita homerike dëshmon për një gjeografi politike të kufizuar të Greqisë së vjetër, ku Epiri, Maqedonia, Kreta dhe ishujt e Egjeut nuk figurojnë. Në “Katalogun e anijeve” Homeri kalon në rivistë të gjithë luftëtarët akeas, të mbledhur në fushën e Trojës. Mirëpo, në këto kontingjente akease nuk ka as epirotë, as maqedonas. Kujtesa kolektive pellazge, letërsia dhe historia e shkruar helenike dëshmojnë për karakterin etnik jo grek të epirotëve. Burimet e hershme greke dëshmojnë për lidhjet etnike mes pellazgëve, ilirëve dhe epirotëve.
Gjuha e epirotëve nuk figuron më vete në pemën gjenealogjike të gjuhëve indo-evropiane. Kjo gjuhë nuk ka pasur lidhje me greqishten. Kjo e fundit përmban fjalë pellazge. Një pjesë e mirë e emrave, që gjenden në mbishkrimet e zbuluar në Epir, janë ilirë.
Toponomastika pellazge/ilire është shumë e pranishme në Epir. Toponimia e sotme epirote ruan forma karakteristike të evolucionit fonetik të gjuhës shqipe. Epiri bën pjesë në territorin e formimit të shqipes. Argumentet e N. G. L. Hammond mbi dyndjet nga Evropa qendrore drejt Greqisë të “popullsive kurghane”, të cilat flisnin një greqishte parahistorike, bien në kundërshtim me të dhënat e traditës greko-romake, si dhe me rezultatet e arkeologjisë së dhjetëvjeçarëve të fundit. Epiri përbën, njësoj si Maqedonia dhe Iliria, një pjesë të territorit të qytetërimit të Fushave me Urna.
Epirotët nuk kanë pësuar asnjë ndikim grek në ritet e varrimit. Varrimet në tuma provojnë
vazhdimësinë etno-kulturore ilire në Epir. Kërkimet e dhjetëvjeçarëve të fundit të A. Harding vënë në dukje se pjesa më e madhe e objekteve prej bronzi dhe prej hekuri, të zbuluar në Greqi, janë ose të tipit adriatik apo ilir, ose objekte arkeologjike barbare, të ardhur nga Evropa qendrore. Epiri ka të përbashkët një numër karakteresh etnokulturorë me Ilirinë dhe me Maqedoninë. Kolonitë greke në Epir kanë qenë ishuj të vegjël grekë në gjirin e popullsisë ilire të Epirit. Argumenti i heshtjes së burimeve për një migrim të vonshëm, ilir ose shqiptar, në Epir mund të vlejë në të mirë të iliricitetit të epirotëve. Toponimia e kësaj krahine, e cila ruan format karakteristike të evolucionit fonetik të shqipes, përjashton çdo mundësi të ndonjë përhapjeje të vonshme të shqipes në Epir. Elementet që renditëm më lart tregojnë qartë irrealitetin dhe tendenciozitetin e teorisë së “Vorio Epirit”.
Argumentet e mësipërm na bindin për iliricitetin e epirotëve të lashtësisë. Pra, themi se është në përputhje me realitetin historik të merret Epiri i jugut si pjesë përbërëse e Ilirisë, ose me fjalë të tjera, të pranohet si e vërtetë historike e padiskutueshme përkatësia etnike shqiptare e Çamërisë.
ARSIM SPAHIU
Doktor në Histori i Universitetit të Franche-Comté-së
Image
land
Poster Grande Member
Poster Grande Member
Posts: 257
Joined: Wed Sep 30, 2009 4:30 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#748

Post by land »

Zeus10 wrote:Eshte me gjithmende e veshtire, te japesh etimologjine perfundimtare, per emrin e ketij ishulli, per vete vecantine e tij. Une jam i prirur te besoj, qe ai ka lidhje me metalin cuprum(bakri). Megjithate, nese do biem dakort qe emri Κύπρος, eshte forma me e vjeter per te, dmth paralatine, duke u mbeshtetur ne fonologji, ne rrenjen e emrit Κύπρ, do te vecoja shkronjen e pare, qe si tingull eshte shqiptuar si q-ja e sotme. Pervec kesaj, emri permban nje klaster πρ qe gjendet dhe tek emri ap(h)ro-dite. Pra ai mund te jete dhe nje reduktim i frazes Qu-aphrpos, ku a-ja fillestare ka rene dhe kemi quphros. Nese kjo eshte e vertete, atehere ne gjuhen e koduar """greko"""-pellazge, kjo do te thote : qe eshte vendi i Aferdites.
Etimologjia nuk ka rregulla, megjithese shkencetaret perpiqen ta standartizojne ate, prandaj do kete gjithmone shume teza dhe hamendje. E sigurte eshte qe gjuha eshte ndertuar, sipas rregullave shume te veshtira, qe mendja jone nuk i rrok dot.
Nuk jam dakord me kete shpjegim.
Aferdita quhej me emrin tjeter Cipride(Iliada, libri V. v. 330) apo Cytherea, duke u bazuar tek vendi i saj i lindjes i supozuar, Qipro dhe Citera....por Iliada si liber mjaft i voneshem(kopja me e vjeter ekzistuese) nuk vlen si reference, pse nuk vlen, e kam shkruar ne postime te tjera.

Po ashtu ekuivalenti romak i Aferdites, Venera ka epitete te ndryshme, nje nga keto eshte Ericina, pra thuhej qe kishte lindur ne malin Erice ne Sicilia.
Ka studiues qe dhe muajin prill(aprile--->etrusk) duan ta lidhin me aferditen, por ja futin kot, sepse ekuivalenti etrusk i Aferdites eshte Turan.

Nuk eshte Qipro vendlidja e Aferdites, eshte Dodona, aty jane pjelle(krijuar miti) te gjitha perendite.

eshte e kote ta lidhim me Qiprot dhe Qipridet, Varja.

afron dita dhe pike, me qarte se kaq s'ka ku te veje.

LOL

Ps. Lidhja qe i behet me metalin e bakrit(copper) emrit te Qipros, ka te ngjare te jete e sakte dhe per faktin qe ne kete ishull ka depozita te shumta mineralesh bakri.
"They are Nietzsche's over-men, these primitive Albanians — something between kings and tigers."
- Henry Noel Brailsford
User avatar
Mallakastrioti
Galactic Member
Galactic Member
Posts: 2936
Joined: Thu Jul 23, 2009 4:23 pm
Gender: Male
Location: Italy
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#749

Post by Mallakastrioti »

Cjane apo çishin gjithe keto peme e bime te lashta dhe te nderuara ne lashtesi qe banoret e Peleponezit "grek" dhane emrin vendbanimeve te tyre?

Image

Ne se eshte e vertet qe fjala "mora" apo "morea" ka te beje me nje fjale te keshtuquajtur sllave, si ka mundesi qe ka nje fjale tjeter ( me te njejtin kuptim, por kete here ne shqip), te nje vendbanimi ku ndeshim kete toponim (MANI):

Image

" Το όνομα Μάνη, που μνημονεύεται από τον Κωνσταντίνο Ζ΄ τον Πορφυρογέννητο (10ος
αιώνας) είναι καθαρά αλβανικό και μας υποχρεώνει να μεταφέρουμε την «κάθοδο» των
Αλβανών στην Πελοπόννησο πολύ νωρίτερα· σημαίνει μουριά (mene). Από τα χρόνια τού
Ιουστινιανού στην περιοχή είχε αναπτυχθεί η σηροτροφία (τα φύλλα μουριάς είναι η βασική
τροφή τού μεταξοσκώληκα.) Σύμφωνα με τον Χατζηδάκι, το όνομα Μορέας (Μοριάς) για
ολόκληρη την Πελοπόννησο σημαίνει περιοχή μορεόφυτη, οπότε πιθανότατα το Μοριάς να
είναι μετάφραση στα ελληνικά τού αλβανικού Μάνη. Τοπωνύμια Μάνη υπάρχουν και σε άλλα
μέρη, κυρίως σε δασικές θέσεις τής Ελλάδας.
"

Cili eshte me i hershem, pra me i vjeter si toponim, ky i CRUSADES (MOREA) apo MANI (e kohes se pushtimit Romak?)---pasi qe te dyja kane te njejtin kuptim, por nuk mbaron me kaq, si ka mundesi qe nje vendbanim tjeter qe ka te beje me pemen e Thanes apo Thenes e gjejme po ashtu ne Peleponez?

Image

Greket ne wikipedia me teje zell dhe "dituri" na sqarojne nga ka prejardhjen fjala Loutropolis---Λουτρόπολη fr. λουτρό loutros spring + πόλη poli city, por menjanojne ate tjetren qe ka ndoshta me teper rendesi.
Por interesant eshte nje koment bere prej nje arvanitasi ne nje faqe ne FB:

Image
ku Thana:
Image

Dhe mos te harrojme qe do shpjegonte shume fjale te tjera apo Toponime si p.sh ATHINA, apo ATHENA ose Messenia apo Messinia (Μεσσηνία) ku kemi shnderrimin e shkronjes "th" ne "σ" dhe prej aty fillojne shtegtimet e njerzeve te THANAVE drejt asaj quajtur "Magna Grecia"....
Image
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#750

Post by Phoenix »

Me sa kam parë, druri i thanës është shumë i fortë dhe i qëndrueshën ndaj lagështirë, djegies etj. Prandaj dhe barinjtë e përdorin si kërrabë. Është shumë vështirë që të thyhet. Pasi përcëllohet dega, qërrohet lëkura, mund të lyhet edhe me pak vaj që i jep shkëlqim. Tani nuk mbaj mend mirë nëse dega thahet nga përcëllimi apo lihet edhe disa ditë në diell?! Kështu shkopi apo shtiza humb edhe atë pak përkulshmëri që kishte dega e njomë.
Post Reply

Return to “Linguistikë”