Etimologjia e fjales.

[Zeus10]

@Zeus10..Poseidon rrjedh nga rrenja greke pod/pot*-uje o te uijtesh..çfare ka te bej me shqipen??

Hylliarberor, se pari mireserdhe ne forumin tone dhe do te lutesha te ma sqaroje pak me te shtjelluar kete "rrenjen greke" pod/pot*. Per pyetjen e dyte tenden kam une nje kondrapyetje, 'A ve re ti nje ngjashmeri midis fjaleve ύδωρ apo υετός(dy sinonimeve te ujit ne "greqisht") dhe ujtë, ujët(te shqipes se folur)?'

[Strokulli]

Potís – ujis, vadit

Ποτειδάων (Poteidaōn); and in Doric as Ποτειδάν (Poteidan), Ποτειδάων (Poteidaōn), and Ποτειδᾶς (Poteidas).

POSEIDON GOD-King of the Sea; Water, Rivers, storms; Flood & Drought; Earthquakes

Klofsha i gabuam, por gërqënçet Ποσειδῶν e Ποτειδάων t'ndara ndysh i shëmbléjn fjalve arpnore 'potis dhèun' ose gjagjë rreth 'pus, ujit e dhè' apo edhe fjalën e keqe pusìa (qi lëtisht domethôn "agguato, imboscata, appostamento, tranello"), pusija: qi te ven dikush për të vra, "si kan mrrî, atý rá kan në pusí; si njaj ujku prej pusís". Ajlì.. mblen sikur mbizotron errësina: për të qëmtuar fjalën arpnore ndë gërqençën [*gërqene: një nga trajtat që ka njohur në të kaluar në gjuhën shqipe mbiemri grek] nëk është gjithnjë një punë e lehtë, duhet humbuar sidomos edhe ndëpër glossat mâ t'moçme e të mblakura t'arpnishtës.

[Zeus10]

Potís – ujis, vadit

Ποτειδάων (Poteidaōn); and in Doric as Ποτειδάν (Poteidan), Ποτειδάων (Poteidaōn), and Ποτειδᾶς (Poteidas).

POSEIDON GOD-King of the Sea; Water, Rivers, storms; Flood & Drought; Earthquakes

Klofsha i gabuam, por gërqënçet Ποσειδῶν e Ποτειδάων t'ndara ndysh i shëmbléjn fjalve arpnore 'potis dhèun' ose gjagjë rreth 'pus, ujit e dhè' apo edhe fjalën e keqe pusìa (qi lëtisht domethôn "agguato, imboscata, appostamento, tranello"), pusija: qi te ven dikush për të vra, "si kan mrrî, atý rá kan në pusí; si njaj ujku prej pusís". Ajlì.. mblen sikur mbizotron errësina: për të qëmtuar fjalën arpnore ndë gërqençën nëk është gjithnjë një punë e lehtë, duhet humbuar sidomos edhe ndëpër glossat mâ t'moçme e të mblakura t'arpnishtës.

Pikerisht Strokull, fjalet e sjella nga Mallakastrioti, jane me afer shqipes se vjeter, sepse ato jane fjale rurale, te pakaluara nen kudhra Kongresesh Drejtshkrimore. Ato jane fjalet qe na prezantojne rrenjet e fjaleve dhe kuptimeve shqip, te qindra ndoshta dhe mijra vjeteve me pare.
Persa ju perket homonimeve, nuk duhet te bejne njeri konfuz, sepse te gjithe e dime qe ato bartin ne shumicen e rasteve kuptime te ndryshme.

Pus---objekt i ndertuar per te nxjerre uje
Pusi----kurth qe ndertohet per te vrare apo demtuar dike.

[Phoenix]

[quoteem]Mendoj fjala italisht "FAME", që përkthehet "URI", ka një lidhje me shqipen. Ndjesia që ka njeriu për me ngrënë dhe që e shtyn me gjetë ushqim.
Për mendimin tim fjala "fame" po të shkruhet "phame", kuptohet më lehtë se cili është kuptimi i saj!
Në të duket qartë se qendron fjala "HA", që përdoret në shqip.


Kështu kemi dhe "Phagocytosis", kur një qelizë ose "KUTI" ha diçka të ngurtë. "Pinocytosis", kur pi lëngjë!
Për fjalën "kuti" http://www.etymonline.com/index.php?term=cyto-
Do t'i lutësha Zeus10-s, që të shpjegonte diçka rreth kësaj lidhje. Njohuritë e mia nuk shkojmë më tutje.

Duke ndjekur këtë fill mund të kemi edhe:

Ndoshta mund të ketë lidhje dhe me Panin!

-Në shqip kemi dhe "me nGRënë", që unë do ta lidhja me kuptimin e grirjes apo bluajtjes!
Besoj se ka një lidhje edhe me fjalën "grurë" apo "grunë".


Ndërsa në fushën e mjeksisë nuk besoj se ka ndonjë kundërshtim për fjalën "Gangrenë"!

Përsa i përket rrënjës "GAR" mendoj se është një onomatope, tingulli që krijohet kur dikush gargarit![/quoteem]

[Zeus10]

Nuk e kutova mire kerkesen, por nese eshte per shprehjen φάγος(phagos) qe perdoret per dike qe kerkon te haje shume, fjala ""greke"" flet vete p'ha-gos. Folja elementare shqip HA(hanger), eshte pjesa me domethenese e shprehjes komplekse phagos, qe ne pamje te pare duket nje fjale e thjeshte.

[Phoenix]

Më falni mua që nuk u shpjegova mirë!
Për fjalën "qelizë" ose "Cyto" vura re se tek fjalori etymonline.com, si rrënjë PIE kishin KU-TI-. A ka të bëjë gjë me atë që ne në shqip quajmë "kuti"?!
Faleminderit

[Mallakastrioti]

Universal geography: or a description of all parts of the world ..., Volume 6
Di Conrad Malte-Brun

....

[Mallakastrioti]

[Zeus10]

Nuk ka dyshim qe emri uranos(Ουρανός) buron nga folja ra, qe ka dhene dhe termin e qiellit te vrenjtur:
Pra Ουρανός ka te njejtin burim me fjalet e me fjalet e meposhtme:
VRENJTUR mb.
1. I veshur me re (për qiellin), i tillë ku moti është me re; kund. i kthjellët.
Qiell i vrenjtur. Mot i vrenjtur. Kohë e vrenjtur. Ditë e vrenjtur.
2. fig. Që ka rrudhur vetullat, ballin, fytyrën nga një shqetësim a nga një zemërim, i vrazhdë në fytyrë, jo i qeshur; që shpreh shqetësim, zemërim e vrazhdësi; i ngrysur. Me ballë të vrenjtur. Me vetulla të vrenjtura. Me fytyrë të vrenjtur. Burrat e vrenjtur. Ishte (rrinte) i vrenjtur.
VRANËSI f.
1. Gjendja kur koha është e vrenjtur, të qenët e vrenjtur; vranësirë. Vranësia e ditës (e kohës).
2. fig. Të qenët i vrenjtur në fytyrë, zymtësi. Vranësia e fytyrës.
VRANËSIRË f. sh
Mot i vrenjtur por pa shi; gjendja kur koha është e vrenjtur, vranësi; zakon. tufa resh që veshin qiellin. Vranësirë e plotë (e lehtë). Vranësira në kalim. Ditë me vranësirë. Kohë (mot) me vranësira të ndryshueshme.
VRANËT mb.
Shih VRENJTUR (i,e). Kohë e vranët. Mëngjes i vranët. Njeri i vranët. Me vetulla të vranëta.

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. αύγη, shq. ag



Shtjellimi i parë, nëse është i goditur, vlen për të kuptuar një nga mënyrat e fjalëformimit...

[Zeus10]

Shtjellimi i parë, nëse është i goditur, vlen për të kuptuar një nga mënyrat e fjalëformimit, atë që gjuhëtaret e quajnë gabimisht metatezë, vendkëmbim. Këto kombinime janë frut i punës krijuese të leksikografëve dhe dijetarëve të cilët për arsye të ndryshme kanë preferuar të largojnë termin e ri të krijuar prej tyre nga rrënjët e mëparshme duke errësuar kështu etimologjinë e fjalës.

Jam plotesisht dakord me ju Arban, qe e famshmaja metateze nuk ka ardhur si nje shmangjeje fonetike normale, por nga nderhyrja njerezore per standartizim dhe drejteshkrim. Pra qartesisht duket qe fjalet ""greke"", jane thjesht perpunim linguistik njerezor i fjaleve shqip dhe nuk i perkasin ndonje leksiku te ndonje etnie te ndryshme.

augë(greek)----ague(alb)
prot-os(greek)----para(alb)
mneia(greek)----menia(alb)[mendja]
morfe(greek)-----formë(alb)
gnos-ko(greek)----njohesh(alb)
doru(greek)----dru(alb)
etj

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. δημός

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. δώρον



I.
Për doren në greqisht thonë χείρ,
por kur greku do të flasi për pëllëmbën (*παλάμη) e dorës,
se ku kanë shkuar e kanë gjetur një fjalë që i thonë edhe: δώρον.

II.
Ndër të tjera, hasemi dhe në fjalë (vetëm të prejardhura) që duken sikur përmbajnë kuptimin e dorës dhe vetë rrenjën δόρ-:

a. me rrenjen δόρ- si:
πολυδωρία "open-handedness";

b. me δρό- (vendkëmbimi i δόρ-) si:
δράξ "handful", δράγδην "in the grasp, with the hand", δράγμα "handful",
δραγμεύω "gather handfuls", δραγμή "handful", δραγμίς "small handful, pinch",
δραχμή "a handful", παραδράω "perform in the service of", χερύδριον "little hand"
περίδραξις "grasping with the hands", ἀνδρόκμητος "wrought by men's hands",
χειροδράκων "with serpent arms", χειροδρόπος "plucking with the hands".

III.
Një nga karakteristikat e greqishtes është shprehja e mjaft koncepteve me dhjetra fjalë; ajo mburret me fjalorin e saj të madh. Në shqip, në shumicën e rasteve, sendi dhe koncepti shprehen me një fjalë, dhe kjo shpreh peshën e konceptit dhe qëndrueshmërinë e gjuhës...

[Trojan]

Mire do ishte sikur te krijohej nje Fjalor Shqip - Greqishtes se lashte ku do shkruheshin te gjithe fjalet e perbashketa....

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. γλάμων



I.
nglomë - gr. γλάμων, e cila shpreh një gjendje fizike ku sytë janë "të lodhur e të mjegulluar". Ndër të tjërat, kjo gjendje spikat për sytë "e njomura''