Etimologjia e fjales.

[bardus]

Pervec kesaj ka nje lidhje shume te forte fonetike midis z-se dhe th-se.

Ke te drejte Zeus ,shume here na shfaqet ky pasqyrim i z>>th.Fjalen zjarr Variboba e solli ne trajten dialektore ziarm



duke ditur edhe armen.jarm ndoshta kjo z-ja eshte nje prefix i ardhur nga h >> gh>> z, pra rrenja eshte jarm,etrusket kane nje hermi- "August"(muaji i nxehte??) dhe pastaj Hermes =zerm,zjarr, nuk e di a mund te lidhet por e di se 'Hermes who first invented fire-sticks and fire' ,shpiku zjarrin.
Akoma interesante po tek Variboba gjejme ghjal= gjalle, ghjac=gjak ,mendoj se kjo gh perseri eshte nje prefiks dhe rrenja duhet te jete * jal > 'gjalle,ngjale,gjalper,gjalpe ,lat.salve,eng.sealf, toch. salype; si dhe * jak 'gjak,etr.sac.Ketu perseri po sjell edhe nga Spartanet(Hesych.) perdorej sialor=gjallor,Akejte(Hesych.) sialis 'lime' nga * jale.Mendoj se kjo rrenja * jale perfaqeson nje perdredhje ,levizje,rreshkitj dhe ngjale dhe gjalper kane te njejten rrenje edhe me eng. eel,O.E. æl,M.Du. ael, Du. aal.

Ne kete rast etimologjia B.Demirajt gjarpër / gjarpën [m] ‘snake, serpent’
PAlb. *śerpVn- < QIE *serp-e/ono- eshte e dyshimte sepse mund te jete *jal >> gh-jalpen,ghjalper.
ose etimologjia gjallë [adj, adv] (tg) ‘alive, living’ PAlb. *śal(u)- Alb. ngjall [verb] (tg) ‘to heal, revive’ (AE 182) PIE *soluo?? mund te jete << jale<< gh-jale << gjalle, sial Spartan.
Mendoj se qerimi i ketyre prefiksave te con drejt ne rrenjet e mocme te shqipes vjeter p.sh. ngarkoj, arb.gharkoj <<gh-arkoj <<arkoj>>harkoj,etj.


Nen te njejten rrenje *jal- , mund te vendos edhe hieroglifin egjyptian te germes J = jale>>gjalper.(Dyshimi im per kete eshte 0 %).

[Zeus10]

Fjalori i Frang Bardhit:

Line: 7
Line: 19 Igitus Praa, Turcicè indi
Line: 20 Ignarus Ipaa ditune
Line: 21 Ignauus homo Asgiaa Nierij
Line: 22 Ignarium, focile Hunuer
Line: 23 Ignis ɛiarm
Line: 24 Ignominia Mbarreia, ɛuna
Line: 25 Illac Nde prateuend

Pra kemi:
shqip---------------------------Laqademonisht
ɛiarmi(ziarmi)-------------------σερμοι(sermi)

[Zeus10]

Megjithese e kemi theksuar shume here me pare, qe termi Ze-us, nje nga kuptimet e tij ne shqip mund ta kete pasur Zë, per shkak te funksionit te tij si rrufehedhes BUBULLUES(i zhurmshem), kur gjen dhe variantin gegerisht te kesaj fjale, atehere te forcohet bindja, qe mund te kete vertete nje lidhje mes ketyre dy fjaleve:

[faon perrovarri]

Megjithese e kemi theksuar shume here me pare, qe termi Ze-us, nje nga kuptimet e tij ne shqip mund ta kete pasur Zë, per shkak te funksionit te tij si rrufehedhes BUBULLUES(i zhurmshem), kur gjen dhe variantin gegerisht te kesaj fjale, atehere te forcohet bindja, qe mund te kete vertete nje lidhje mes ketyre dy fjaleve:

Jo Zeus,te forcohet bindja,por eshte pikerishte keshtu ,zeu do te thote bëna zë ,p.sh kur të vish.
E verteta ështe se disa duke mos ditur cdo të thote fjala, krijuan nje ''poezi''dhe nepermjet hamendjeve te terthorta i atribuan atij bubullimat

[bardus]

Megjithese e kemi theksuar shume here me pare, qe termi Ze-us, nje nga kuptimet e tij ne shqip mund ta kete pasur Zë, per shkak te funksionit te tij si rrufehedhes BUBULLUES(i zhurmshem), kur gjen dhe variantin gegerisht te kesaj fjale, atehere te forcohet bindja, qe mund te kete vertete nje lidhje mes ketyre dy fjaleve:

Edhe eshte mjaft e paster ne Dorik pa prapashtesen e bezdisshme -os.


Ζάν , Ζανός , ὁ, Dor. and Ion. for Ζήν, Ζηνός,
A. v. Ζεύς

[Mallakastrioti]

Do ishte me interes nje perkthim comedise se Aristofanit dhe pikerisht kur permend zotat "barbar" Ilir....

Aristophanes comoediae, Volume 1
Aristophanes,Wilhelm Dindorf

[faon perrovarri]

Edhe eshte mjaft e paster ne Dorik pa prapashtesen e bezdisshme -os.
Ζάν , Ζανός , ὁ, Dor. and Ion. for Ζήν, Ζηνός,
A. v. Ζεύς

prapashtesa e bezdishme ις,ος,ες , , do te thote ish dmth Ζην-ιση

[Zeus10]

Do ishte me interes nje perkthim comedise se Aristofanit dhe pikerisht kur permend zotat "barbar" Ilir....

Aristophanes comoediae, Volume 1
Aristophanes,Wilhelm Dindorf

PROMETHEUS
Then listen.

PISTHETAIROS
I’m listening—speak up.

PROMETHEUS
Zeus is done for.

PISTHETAIROS
And when was he done in?

PROMETHEUS
It happened
once you colonized the air. From that point on, 1960
no human being has made a sacrifice
to any god, not once—and since that time
no savoury smells from roasting thigh bones
have risen up to us from down below.
So now, without our offerings, we must fast,
as if it’s time for Thesmophoria.*
The barbarian gods are starving—so now [1520]
they scream out like Illyrians and say their armies will march down attacking Zeus,
unless he moves to get the ports re-opened, 1970
to make sliced entrails once again available.

PISTHETAIROS
You mean other gods, barbarian ones,
are there above you?

PROMETHEUS
Barbarian deities? Of course.
That’s where Execestides derives
all his ancestral family gods.

PISTHETAIROS
What’s the name of these barbarian gods?

PROMETHEUS
The name? They’re called Triballians.*

PISTHETAIROS
I see—that must be where we get our phrase
they’ve got me “by the balls.” [1530]

PROMETHEUS
You got that right.
Now let me tell you something to the point— 1980
ambassadors are coming here to settle this,
from Zeus and those Triballians up there.
But don’t agree to peace unless great Zeus
gives back his sceptre to the birds again,
and gives the Princess to you as your wife.

PISTHETAIROS
Whose this Princess?

PROMETHEUS
The loveliest of girls—
she’s the one in charge of Zeus’ thunderbolt
and all his assets—wise advice, good laws,
sound common sense, dockyards, slanderous talk— [1540]
his paymistress who hands three obols out 1990
to jury men . . .

PISTHETAIROS
So in Zeus’ name,
she’s the one in charge of everything?

PROMETHEUS
That’s right.
If you get her from Zeus, you’ve got it all.
That’s why I came here to tell you this.
I’ve always been a friend of human beings.

PISTHETAIROS
Yes, of all the gods it’s thanks to you
that we can fry up fish.*

PROMETHEUS
I hate all gods—
but you know that.

PISTHETAIROS
You’ve always hated them.
Heaven knows—it’s something natural to you.

PROMETHEUS
I’m Timon through and through.* Time to get back. 2000
So let me have the parasol. That way,
if Zeus does catch sight of me from there,
he’ll think I’m following some basket girl.

PISTHETAIROS
Take the piss pot, too—then you can act
as if you’re the one who’s carrying the stool.

[bardus]

Pervec kesaj ka nje lidhje shume te forte fonetike midis z-se dhe th-se.

Ζεύς <----> θεοσ

Marr shkas nga kjo,

?̓αθά̂να, Ἀθᾶναία, ZANJA,ZONJA(Dardan, a > o), Doric gana 'grua'.
1. Athene

Nga Hesychius:


Mendoj se emri Athana ,Athene , eshte Zana .

[Strokulli]

ZANJA, ZONJA

ZOTNJA!

{zôt «» zât} » zotnja, zatnja.
zotnë t'anë » t'ënë zo'në

Në se z-ja tek fjala zot («» zat) nukë u rruodh prej ndonjëi shndërrimi, un duo me çtuo se munt të jetë lenëtuo (krijuo) prej foljes me zan, me zon. Me zotë* (-të «» -jtë, zajtë*) (shih me pinë («» pim), me pitë; di » me ditë «» dijtë, diejtë; votë «» vojtë) »» {zat-i, zat-ja}* si me thanë 'aju që i ka zotë* (zajtë*, zonë) gjanat' » zot-i? Folja me za' a shum e hershme dhe ka shum domethanie, e disa ndër të kryesoret janë me nisun, me bi, dhez (za zjarr), za fill (filluonj), za punë - te siłat munt të ndërlidhen me zotin 'si aju që u zo jetë gjanave' ose 'aju që i ka zo për uete gjanat' (za një vend, kap -- edhe, e bani za_p? - prej me za + -p ndajshtesë?)?

I jûni Zot na ka dha' - dhotë* (dhajtë*). [Frënk' (pos) të-zotëtë* (të-zajtë-të* «» të-zanë-të), aju që na dha munt të sajohej, tham un, edhe me me dha', si dhot-i* (dhajt-i* - dhotës*, dhajtës*, dhanës - fem. dhajtła*)?]

Kta zot » zotnjë (zo'një), tham se mundet me kja' e głashme me ułk » ułkonjë (zotnja?, sikur me u ban ułkonja »-onjë--ënjë--'një» ułkënja, ułk'nja?), biskonja (bisku), zgarbonja (zgarba), shqyponja (shqype), shkabonja (shkaba), moshkonjë (mëçkë), dhe t.tj..

Zot_i
Zotnjë_a
------------


Thuohet «pingron zana» (cicërin si zokth - e, edhe ''zo-k'', ''zo-çkë'', munt të ketë lidhje me fjalën zô, zâ?), «sokëllin zana» (thërret me të lartë za). «Po pingronte zana në mal (= lëshon zana një za të mposë, të uetìshëm, porsi e zogjëvet cicërimë, sidò-mos në pragun e njëi ndodhìe me randësì (sipas të motshmeve besëtytnì)». ''Zanë'' tham se vjen prej fjalës za.

[faon perrovarri]

ZANJA, ZONJA

ZOTNJA!

{zôt «» zât} » zotnja, zatnja.
zotnë t'anë » t'ënë zo'në

Në se z-ja tek fjala zot («» zat) nukë u rruodh prej ndonjëi shndërrimi, un duo me çtuo se munt të jetë lenëtuo (krijuo) prej foljes me zan, me zon. Me zotë* (-të «» -jtë, zajtë*) (shih me pinë («» pim), me pitë; di » me ditë «» dijtë, diejtë; votë «» vojtë) »» {zat-i, zat-ja}* si me thanë 'aju që i ka zotë* (zajtë*, zonë) gjanat' » zot-i? Folja me za' a shum e hershme dhe ka shum domethanie, e disa ndër të kryesoret janë me nisun, me bi, dhez (za zjarr), za fill (filluonj), za punë - te siłat munt të ndërlidhen me zotin 'si aju që u zo jetë gjanave' ose 'aju që i ka zo për uete gjanat' (za një vend, kap -- edhe, e bani za_p? - prej me za + -p ndajshtesë?)?

I jûni Zot na ka dha' - dhotë* (dhajtë*). [Frënk' (pos) të-zotëtë* (të-zajtë-të* «» të-zanë-të), aju që na dha munt të sajohej, tham un, edhe me me dha', si dhot-i* (dhajt-i* - dhotës*, dhajtës*, dhanës - fem. dhajtła*)?]

Kta zot » zotnjë (zo'një), tham se mundet me kja' e głashme me ułk » ułkonjë (zotnja?, sikur me u ban ułkonja »-onjë--ënjë--'një» ułkënja, ułk'nja?), biskonja (bisku), zgarbonja (zgarba), shqyponja (shqype), shkabonja (shkaba), moshkonjë (mëçkë), dhe t.tj..

Zot_i
Zotnjë_a
------------


Thuohet «pingron zana» (cicërin si zokth - e, edhe ''zo-k'', ''zo-çkë'', munt të ketë lidhje me fjalën zô, zâ?), «sokëllin zana» (thërret me të lartë za). «Po pingronte zana në mal (= lëshon zana një za të mposë, të uetìshëm, porsi e zogjëvet cicërimë, sidò-mos në pragun e njëi ndodhìe me randësì (sipas të motshmeve besëtytnì)». ''Zanë'' tham se vjen prej fjalës za.

Konstatimi Juan qe vjen prej "ze,kap " eshte sumę i drejte ,por na ngelet te argumentojme we,kur e Ze dhine na bishti nuk bo Ze por beeheheeee,się ne Rastin e emertimit Shure,kemi tingullin shshshuurrrrr,currrrrr.

[Mallakastrioti]

KEKLLISH jokal.
Nxjerr një zë të mprehtë e therës, cijat (për gjinkallën). Kekllish gjinkalla.

...si dhe ne se ne homerishte fjala "lego" apo "ligo" kishte te bente me numerimin atehere kenga me "LIGJE"

LIGJE f. vet. vjet.
Fjalët a vargjet që gratë i numëronin një të vdekuri kur e vajtonin. E qanin me ligje.

si baze ka pikerisht numerimin e vargjeve!

[Mallakastrioti]

Perseri nje fjale interesante qe gjejme ne Iliade,,,

PLOT ndajf.
1. Aq sa nxë, deri në buzë, mbushur; aq sa merr, pa asnjë vend të pazënë ose hapësirë të zbrazët (për enët, hapësirat etj.);

si dhe

PLOTË mb.
1. I mbushur tërësisht, deri në buzë, aq sa nxë a sa s'merr më; kund. i zbrazët; bosh. Një gotë të plotë

[Mallakastrioti]

Perseri prej Iliades...

[Mallakastrioti]

Ndoshta e kemi diskutuar edhe me pare si fjale (prej Iliades)..

THËRRES kal.
1. I flas dikujt me zë të lartë