Etimologjia e fjales.

[Orakulli]

Jam shume i kenaqur prej perfundimeve tuaja, megjithëse kryecitetin e Zeusit e di, por, sidomos per ndryshimin e madhe ne cilesi te mendimit tek Arbani.
Prandaj do te doja te jepja disa keshilla, nese mund ti shikoni si ni ndihmë mun ti përdorni.

Shatifikimi I qëllimit

LEXUESI: Përcaktoni ne fillim lexuesin, kush do të perfitojë nga analizat tuaja.
QELLIMI: Kur ju analizoni gjuhën Shqipe duke zbatuar nje metode te caktuar, metodën krahasuese ne rastin tuaj, ju mund të ndihmoni Shqipfolesit dhe te huajt e interesuar të kuptojnë më thellë gjuhën Shqipe.
RHETHOTIMI: Ndani rethorin e themës tuaj në copëza, ne menyrë që të ndihmoni lexuesin ta kuptojë atë më mirë.
ZÈRI DHE THÈNIA: Shmang qendrimin e njohur që vjen nga qënia Shqiptar, që ndoshta mund të merret si arrogancë, nacionalizëm, patriotizëm, e të tjera.
Mendimi kritikues, leximi dhe shkrimi.
Analiza e gjetur të udhëheq gjitmonë tek mendimi kritikues. Kur zaheni plotësisht me analizen, mund të shikoni ngjyrat e të gjithë plotenzialit lidhor te perfshirë në themën e gjuhes Shqipe. Analiza këkrkon një lexim e përvetsim të mirë të librave e botuar mbi gjuhën Shqipe ne këtë fushë të të gjithëve: kundër dhe po shijeve tuaja.
SHKRIMI
Perdor aktivitein krijues si trustuhin, shkruaj vargun e idesë kryesore me idetë ndihmese dhe togezimin (grupimin) , të cilat gjithmonë janë nje ndihmesë të kombëzini pjesëzatt e themës. Nëse thema është e gjerë, thyejeni atë në më shumë copëza të kuptueshme, ose mund të filloni më një copëzë të vetëmë dhe të kqyrni sejcilin copëz ne imtësi në vazhdimësi.
Ne fund lexo shrimin tuaj me një sy kritik. Për vlerësimin e tij vë në punë grupin tënd shoqëror , familjen, forumet në internet, bloget dhe cdo mundësi kendveshtrimi tjetër. Gjej ne mendimet e të tjereve vlerat dhe merr prej tyre, ndersa kundervlerat që vijne si rezultat I mosdijeve,nivelit, I propagandës kundër gjuhës Shqipe, dhe tendencave kundershtues emocinale mundohu tu gjesh piken e dobët arsyetuese. Te dyja tw kalisin mendjen ne zgjuarsi dhe kritike, dhe tw japin dalangadale cilesinw te menduarit ne menyre te pamvarur. Tw ndihmojn me pat mendimn twn personal, i cili ne fakt eshte ai qw ka vlere dhe qe duhet punuar gjitmone me e arrit. Analizo gjithmone mendimet e tjereve qe permbajne llogjike dhe fakte dhe mundohu gjithmonë te perfitosh prej tyre, ti marresh dhe ti zhvillosh më tej ato.
Nuk eshte kopjim, por eshte dicka qe ti e ke brenda vetes por nuk e ka hapur asnjihere ate rruge mendimore. Ti e ndjen qe ajo eshte nje dicka qe te jep nje ndjesi, sidomos kur e degjon per here te pare, sikur e ke ditur por nuk e ke shprehur ndonjihere. Zekryeti eshte mos ngel ne të. Thelloje deri sa te kuptosh qe ideja jote eshte e re.Ajo ka nga c'ke ndjere me pare, por ka dhe nje dicka te re qe nuk e ka pasur me pare. E reja vjen nga procesi krijues i mendjes tuaj. Nese e mbani te zene ne perpunimin e nji ideje te dhene ne nji nivel te caktuar nga te tjeret, ose nji shkendije e jotja, nuk ka asnjiher rendesi sa ulet ose sa larte eshte ajo ide, shikojeni se cfare mrekullish do te beje. Ajo nuk ndalet kurre. Do te shkoje tek persosmeria, ose atje ku soset krijimi dhe nuk ka me se cfare te ndryshoje, kur kon ke lë udhen(fundi),

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. στείχω



I.
gr. στείχω "march" - shq. shtek-, shteg-, që mbart këtu kuptimin "shtegtonj; me shkue nga një vend në një tjetër, etj.".

Shih shnd. χ-κ-g

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. ἕλκω


I.
Te greqishtja e vjetër ἕλκω s'kemi asnjë ndryshim nga shqipja helk, helq.

[Zeus10]

shume e sakte Arban:

HEQ kal.
...............

18. E pres diçka nga një e tërë, e shkëput; pres, krasit, shkurtoj. U heq degët pemëve. I hoqi flokët me gërshërë. I hoqi një ashkël me sëpatë. Ia hoqën zorrën e verbër.
I hoqi dhjamin mishit.
19. mat. Zbres. Pesë heqim dy. Dhjetë heqim tre.
20. Ndaj mënjanë një pjesë nga paratë, nga prodhimet, nga ushqimet etj. dhe i ruaj diku për t'i përdorur më vonë ose i përdor menjëherë për një qëllim të caktuar; vë mënjanë. Hoqi para mënjanë. Hoqi harxhet e dasmës.
Heq grurin e farës.
21. Bëj një vijë a një shenjë mbi diçka. Heq vija. Heq një drejtëz (një lakore). Heqim një rreth.
22. bised. Veproj mbi diçka me një mjet, zakonisht një herë dhe shpejt, kryej një punë a një veprim me një mjet; i shkoj. I hoqi një parmendë arës e punoi arën me parmendë një herë. I hoqi një kazmë (një shat) e punoi me kazmë (me shat).
I hoqën një kosë e kositën një herë. I hoqi një lesë tokës e lesoi tokën një herë.
I hoqi një fshesë oborrit e fshiu oborrin një herë. I hoqi një shoshë drithit (miellit) e shoshi drithin (miellin) një herë. U hoqi një krehër flokëve u dha një të krehur flokëve. U hoqi një hekur rrobave i hekurosi rrobat. I hoqi një brisk mjekrës u rrua.
I hoqi një lexim e lexoi një herë shpejt.

..............

Vetem shqipja konservative ruan forma te njejta me ate qe ne i themi greqisht.

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. ἱδρώς dhe gr. δρόσος


Çfarë shpreh gr. δρόσος në shqip i thonë vesë. "Greku i lashtë", për arsye të ndryshme, emërton fenomenin e vesës, këtyre bula të voçkla uji që bien herët në mëngjës mbi bar nga ftohja e avullit të ajrit, thjesht me rrenjën djersë, ashtu siç i thotë Αλβανοί sot "u djersit bari"...

Përroi i fjalëve të prejardhura në fjalët shkencore përendimore:
English dysidrose, French hématidrose, French anhidrose, Italian bromidrosi, Italian idrosadenite, Italian idrocistoma, Italian antidrotico.

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. Οξύα

I.
a. âh-u

h-kh-χ-s-k;

II.
gr. oξύα - shq. ahu.

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. άλφι, shq. elbi



I.
Elbi dhe άλφι, i njëjti brum.
gr. άλφι <f-ph-p/b> shq. elb

[Arban Blandi]

Etimologji: lat. erudit-
Edhe "primate" të "mirëfillta" "latine":
erudit vjen prej rudis "uncivil".

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. ὅλος




Që këtëj latinishtja salvus "well, unharmed, sound", salus "health; prosperity; good wish",
it. salute, salutismo, salutevole, salutistico.

Dutch salueren, English salute, French salut, French saluer, German salutieren, Italian saluto,
Italian salutare, Latin salutare, Norwegian saluttere, Portuguese saudar, Provençal saludar,
Spanish saludar, Spanish salud, Swedish salutera, Ecc.

[Zeus10]

Pa dashur ta hedh poshte mendimin tend, une mendoj qe ὅλος apo ὅλα apo ὅλη , ὅλον eshte nje fjale e perbere:

ὅλα= ὅ(privative) + λα(folja primitive shqip la, lë)

kjo folje ne ""greqisht"" ben λει-πειν ne anglisht lea-ve, ne italisht las-cio, gjermanisht ver-lass-e, pra me rrenjen shqip lë, la, lashë.


Pra kuptimi eshte: pa lënë asnjegje menjane, komplet.

GJITHË pakuf.
1. Që është në tërësinë e tij, pa i hequr a pa i përjashtuar asnjë pjesë, pa lënë jashtë asgjë; që i përfshin së bashku tërë sendet, qeniet a dukuritë e njëjta, të cilat përbëjnë një sasi a shumicë; tërë. Gjithë vendi (bota, krahina, fshati, lagjja). Gjithë Shqipëria. Gjithë shkolla. Gjithë njerëzit (shokët, nxënësit). Gjithë kafshët (shpendët). Gjithë populli (rinia, punonjësit). Gjithë ditën (natën, javën, muajin, vitin). Gjithë jetën (kohën). Pasuri e gjithë popullit. E hëngri gjithë bukën (gjellën). E piu gjithë ujin (qumështin). Si gjithë të tjerët njësoj si të tjerët, pa ndonjë ndryshim nga të tjerët. Këtu është gjithë çështja.

[Zeus10]

Dhe meqe jemi tek folja shqipe lë, derivati i pare i saj eshte lëshoj. Ja ku eshte kjo folje ne anglisht: release, ne italisht lascio(lash-io) dhe natyrisht dhe ne ""greqisht"", si nje gjuhe e krijuar teresisht mbi bazen e shqipes:

[Arban Blandi]

Pa dyshim, jo të gjitha gjetjet mund të jenë të goditura, disa mund të jenë thjesht rastësira ngjashmërish dhe të gabuara.
Mendoj se qasja juaj ka më shumë gjasa me dal fituese; neve lidhja me ate fjale, me sa duket, na çoj jashtë rruge, na gënjeu.
Megjithatë këto nuk duhet të përbëjnë shkak me heqë dorë krejtsisht prej hulumtimeve të tjera.

Prirem ndaj mendimit se gjasat s'janë gjithëmon të vetme dhe me ua përkap kënaqshëm rrenjën e tyre shqipe e me i zbërthye mirë e bukur, nuk është dhe aq e thjesht.

Është fushë e vështirë, ku kur të duash merr në thua edhe një ekspert e dijetar i specializuar.

Faleminderit për shtjellimet tuaja,
është gjithëmon kënaqësi me i lexue.

[HylliArbenor]

fjala "ndrit" "ndricim" kane si simoter a.s.(anglo-saxon) torht- i bardhe, i shkelqyshem, sanscr. drhza- i ndriçueshem. rrenja esht IE*dher/dre- te ndritesh, shkelqesh, zbardhesh. per Zeusin-shume interesante "kopiet" ng-shk, ngj-gj-h,mb-p etj. duhet te flasim me shume per to se ka shume per te thene. personalisht i konsideroj karakteristike kyçe te gjuhes shqipe dhe jetike per formimin e fjaleve

[Phoenix]

[quoteem]Emri i qytetit të Beratit, mos do të thotë i bardhë nga Parthini?!![/quoteem]

[HylliArbenor]

X Zeusi-e the ti vete esht veç nje ngjasim. gjuhet indoeuropiane jane te ngjashme me njera tjetren sepse jane gjenetikisht te lidhura. te njejten gje mund te thuash me greqishten (h)ydor dhe ang.water, sl.voda/vada(>shq.vadis/vadit) dhe nuk do gabosh. esht karakteristike i shqipes te kete U/ue-ua ne fillim te fjales(ndonje here me korrespond.ve/vu) qe i korrispondojne V-ve indoeurop.shemb. uje(t)(vaje?)-nor.vatn, ujk/ulk-nor.ulgr-ulkonje/russ.volk-ujk (gr.lykos), urrej-nor.vraed-inat, dufe(shqip.vras/vret?), uri-lat.vorax-njeri qe ha shume, urte-i mençur-nor.ord,ang.word-fjale(dmth njeri qe di te flase,si fjala sllave-ata qe din te flasin,"te lavdishmit"), ul-ve posht, qetesoj-nor.vold/uld-dhune,fuqi-a.s.weald-te zoterosh (veten o diçka),germ.ge-walt-ligj,administrim,dhune, lat.validus, violentia-qe ka vlere, dhune,force etj etj. dmth ka ca karakteristika qe e bejn shqipen nje gjuhe me vete qe ska lidhje te drejtperdrejte me greqishten veç huazime o zona gjuhe te perziere qe vijn nga 2000 vjet kontakte.me se normale. elementi i dyte esht theksi qe ndryshon totalisht nga greqishtja. mund ta vesh re ne fjale si ulk-gr.lykos, shqipja theksin tek rokja e pare, greqishtja tek e dyta. diferenca esht si tek fjala ngrene-(h)anger, ndroj-ander, ndyj/ndyre-yndyre etj.ne shqip(variantin gege, shqipe "puro"mund te themi), theksi kish tendenca te qe tek rrokja e pare, greqishtja as ne lashtesi ska pasur kurre tendenca te tilla po dihet qe ka pas theks "musikore".
per sa i perket fjales thermos ajo nuk lidhet me foljen thaj(edhe pse lidhja esht interesante) po korrispondenzen e ka tek fjala zjarre/zjarrme ose me ngroh/gromje (krahs. frig.germe-ngroht.), thaj lidhet me sllav.tajati-thahet, gjerm.tau-vese, ang.dew, thaw-vese, shkrij, scand.ta-shkrij.