Arvanitet

[Arbëri]

GREQIA QE FLET SHQIP

Autori Viktor Bernard

Në librin e tij "La Turqie et Hellenisme contemporain" francezi Viktor Bernard, me admirimin e tij për racën shqiptare, shkruan "Ndonjëherë raca shqiptare është ngritur, është personifikuar, në një njeri të madh, dora e të cilit, kushdo që të ketë qënë, Mehmet Aliu, Ali Tepelena, Skëndërbeu e Pirro, çoi peshë mbarë një botë dhe gdhendi mbi popuj që drejtuan, shenjat e gjenisë së saj. Jeta e shqiptarëve në këtë shekull të mbramë, vepra e tyre në Egjypt ku qenë mbretër, në Greqi ku qenë autorët e vërtetë të pavarësisë, duhet të na shpjegojë mjaft periudha të historisë së herëshme, dhe kur shqiptarët rivendikojnë Aleksandrin, Akilin e Agamemnonin, teprimi duket të jetë veçse një formë, sepse paradoksi mban në vetvehte një të vërtetë"


Autori Cevasi:

Në "Historia e Tebës II" Cevasi vëren:"Është e ditur se gjatë luftës kombëtare dhe pas asaj kohe deri në vitin 1850, në të gjithë Atikën, dhe në vetë Athinën, flitej gjuha shqipe, dhe shumë pak vetë dinin të flisnin greqisht". Këtë ai e shënon edhe për rajonet e Tebës, me pak përjashtime në qytet.

Autori J. Maruga

Studiuesi J. Maruga në "Kontributi i arvanitëve...."në lidhje me revolucionin që solli krijimin e shtetit grek, që në fillim shtron pyetjen: "Çfarë i detyrohet Greqia arvanitëve? Ju detyrohet -guxoj të them- Lirinë e saj! ".Ndërsa V. Rafailidhi në "Ethnos" vëren se " Fallmerajeri i cili i simpatizonte shumë arvanitët, shkruante se: revoluciuoni grek është në të vërtetë vepër e arvanitëve. Madje në shtetin që u krijua menjëherë mbas 1821 të Kapodistrias dhe Otonit, pothuajse shumica e banorëve flisnin shqip.

V. Rafailidhi

Në një artikull të gazetës "Ethnos" V.Rafailidhi shkruan: "Një pjesë e neohelenizmit që ka si gjuhë të përditëshme atë arvanitase, luajti rolin kryesor në krijimin e këtij shteti ku jetojmë sot, sa nga pikëpamja ushtarake aq edhe ekonomike. Atëhere pse evidentohen në plane të para pjesë të tjera të popullsisë?..."

Elefterudhaqi

Në enciklopedinë e Elefterudhaqit, për Familjen e Ralëve (me shumë kryeministra dhe ministra në shtetin grek) shënohet se "ajo ka prejardhje shqiptare ose normane".Po ashtu, për përkatësinë shqiptare flitet edhe për Familjen e Rendëve nga Korinti. I njohur nga kjo familje është kapedan Dhimitër Rendi.

Vadington

Për rolin mbizotërues të shqiptarëve në revolucionin që çoi në krijimin e shtetit grek, flet edhe Vadington: "gjysma e ushtrisë së Odisesë (Andrucit) janë kryesisht shqiptarë, nën komandën e Gurrës dhe shënon se Odiseja vetë ishte rritur dhe edukuar në oborrin e Ali Pashës në Janinë. Ndërsa konsulli anglez në More, Green e cilëson Odisenë si kapedan të përgjithshëm të Greqisë Lindore, një prej krerëve më të njohur shqiptarë.

Odise Elitis

Në përgjigjet e tij gazetarëve për përkatësinë, nobelisti Odise Elitis, i cili mbahet si poeti më i shquar në Greqi, deklaron: "Po. Jam shumë këmbëngulës. këtë kokëfortësi të tmerrëshme e kam trashëgim nga nëna ime arvanitase.

Anonime

Shqiptarët kanë ndikuar me zakonet, traditat, kulturën e tyre mbi popujt fqinjë, apo më mirë popujt fqinjë morën nga shqiptarët ato vlera në të cilat ishin të mangët, ose të mbetur mbrapa. Kështu, grekët kanë marrë, ndër të tjerë, prej shqiptarëve tre valle tepër të njohura, alvanikos - shqiptarçe, Forapmas - çamçe, dhe himarioten. Ndërsa ligjet shqiptare të pritjes së mikut kanë ndikuar zakonet e pritjes ndër arumunët dhe ndër grekët e veriut.

Teli Siavalas

Artisti i njohur amerikan Teli Siavalas, në një intervistë në televizionin grek në vitin 1974, tregoi origjinën e tij shqiptare, nga familja Kavala të katundit arvanit Gjeraka të Lakonisë. Ai e dinte ende gjuhën shqipe.

Vinçens Dorsa

Vinçens Dorsa në veprën e tij shkruan:"Në kohën e Filipit, Aleksandrit, Pirros, Skënderbeut, shqiptarët janë shquar për trimëri, po kështu vepruan ata edhe në Kalabri. Në luftën e Greqisë për pavarësi, shqiptarë si: Noti, Konstantini, Kristo e Marko Boçari, Foto Xhavella dhe i jati i tij, Odise Andruci, Miauli, Kundurioti, Tombasi, Karaiskaj, Gurra, Niketa, Stromari, etj., heroina të tilla si Elena-bashkëshortja e Konstantin Boçarit, Moskoja-e shoqja e Xhavellës, Kaidoja-vajza e tij, Despoja-e veja e kapiten Gjergj Bocit, dhe e pashembullta në histori Bubulina nga Hidra, -treguan heroizëm për lirinë dhe pavarësinë e Greqisë".

"Helenizmi"

Në vitin 1899, revista greke "Helenizmi"boton një shpallje të nënshkruar nga zotërinjtë: Shehu, Boçari e Xhavella, ku ndër të tjera shkruhej"Në luftën e 1821 që bëri Greqia kundër Turqisë luftoi dhe raca jonë, raca shqiptare, dhe me ndihmën tonë u çlirua edhe Greqia. Midis kaq heronjve kujtojmë edhe ata të Hidrës, Species dhe Kranidhit. Heronjtë më të shumtë të steresë ishin shqiptarët e Sulit të Himarës, të Athinës, Tebës, Livadhjasë, Korintit, dhe nga shumë vende të Moresë që flasin edhe sot shqip. Përveç shqiptarëve të krishterë, ishin edhe 3500 shqiptarë muslimanë që luftonin bashkë me grekët kundër turqve... Skemi per te thene ndonje genjeshter ,vellezer,nese pohojme se shqiptaret e cliruan greqine".

Kumundero

Në një dokument të ministrit të jashtëm të Greqisë, Kumundero, të vitit 1881, dërguar Mbretërisë gjermane për ndihmë, ndër të tjera, thuhet se:"edhe pas pesëdhjetë vitesh të shtetit të pavarur grek, një pjesë e madhe e popullsisë në More, që është shumë e njësishme etnikisht, nuk heq dorë prej qënësisë së saj shqiptare,ja pse shqiptaret luftohen etnikisht,". Më tej ai vëren se"edhe në vetë Athinën, ashtu si në More (Peloponez), mbi 70 mijë vetë flasin vetëm gjuhën shqipe, pa ditur asnjë fjalë greqisht".duke pohuar më tej se "është fjala për një etnicitet homogjen që i tillë njihet sëpaku për dhjetë shekuj në këtë hapësirë të lartpërmendur."

[Arbëri]

Në vitin 1985, ishte organizatori kryesor i koncertit të parë në Greqi me këngë arvanitase, ku me Dhimitër Lekën dhe këngëtarin Thanasi Moraitin, bënë të mundur nxjerrjen e diskut CD me këngë arvanitase. Në vitin 1989, boton librin “Gjuha e Perëndive”, dhe më 1995, Aristidhi themelon shtëpinë botuese “Thamiras”, me qëllim që të botojë veprat e autorëve arvanitas, por edhe të autorëve të tjerë shqiptar. Po atë vit do të botonte librin më të suksesshëm në gjuhën greke dhe shqipe “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit”. Një libër që tregon për komplotet dhe masakrat ç’njerëzore serbe kundër kombeve të ish- Federatës Jugosllave dhe kryesisht të shqiptarëve. Në këtë libër Aristidh Kola do të paralajmëronte për masakrën që po përgatiste Millosheviçi dhe bashkëpunëtorët e tij kundër popullit shqiptar të Kosovës. Në vitin 1996, Aristidhi do jepte dorëheqjen si kryetar i “Lidhjes Arvanitase të Greqisë” për tu marrë vetëm me studimet pellazgjike, dhe në vitin 1997, do botonte i vetëm revistën tre mujore “Arvanon”. Ku në këtë revistë, ai merrte pjesë bashkë me shqiptarët e Kosovës në luftën e drejtë të tyre.

Me punën e tij të palodhshme, në ndihmë të çështjes shqiptare të Kosovës, ai informonte publikun e painformuar drejt grek, për dramën e dhimbshme që po kalonin shqiptarët në Kosovë. Për këtë shkak, akuza dhe “shigjeta me helm” do të hidheshin kundër tij.

Më 24 maj 2000, një ditë përpara prezantimit të librit të tij, kushtuar arbëreshit të njohur uratë Antonio Belushit, me titull “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore”, Aristidh Kola do të shtrohet urgjentisht në një spital të Athinës i sëmurë rëndë. Veprimtaria për prezantimin e librit të tij u bë pa të, pa frymëzuesin e atij takimi. Kujtime me Aristidhin Me Aristidh Kolën jam njohur nga afër në vitin 1998, në kohën e vështirë që po kalonte populli shqiptar i Kosovës. Më parë e njihja nga shkrimet e botuara nëpër faqet e shtypit shqiptar në fillimet e viteve 1990, rreth çështjeve të arvanitasve të Greqisë. Në vitin 1998 botohet libri i tij i parë në gjuhën shqipe “Greqia në kurthin e serbëve të Millosheviçit”.

Me këto njohuri, për këtë studiues dhe mbrojtës të çështjes shqiptare kisha shumë dëshirë të njihesha edhe nga afër. Disa miqve të mi që jetonin dhe punonin në Athinë u kërkova të më gjenin numrin e tij të telefonit. Dhe mbas një jave kisha numrin e Aristidhit. Më kujtohet ajo telefonata e parë, kur e mora dhe i fola në greqishten e çalë që e flisja unë atë vit, ndërsa ai më tha: “Shqiptar je ti? Më flit në gjuhën e mëmës”! Kështu midis nesh që nga ajo kohë do të lindte një miqësi. Do të shkëmbenim mendime të ndryshme për ngjarjet historike, për të shkuarën dhe të tanishmen që kishin lidhje me kombin e arbërit.

Me fillimin e bombardimeve të NATO-s, mbi ish-Jugosllavinë, nëpër kanalet televizive greke filluan emisionet debatet për luftën në Kosovë. Atë, dhe shumë arvanitas të tjerë i shikonim të dilnin nëpër kanalet kryesore greke, për të informuar opinionin qytetar grek për të vërtetën e asaj që po ndodhte me popullin shqiptar të Kosovës. Në këto debate televizive ishin të ftuar deputetë, gazetarë, analistë, profesorë universiteti etj., grekë të cilët ishin rreshtuar për të mbrojtur Millosheviçin dhe regjimin e tij racist.

Përballë këtyre intelektualëve grekë ishin emigrantë, studentët shqiptar, si dhe shumë intelektualë arvanitas të cilët mbronin të drejtat e shqiptarëve të Kosovës. Në mesin e këtyre intelektualëve arvanitas ishte rreshtuar edhe Aristidh Kola i cili në çdo mbrëmje mbronte nëpër kanalet televizive çështjen madhore të Kosovës. Kështu në këtë mënyrë, Aristidhi jepte ndihmën e tij për luftën e drejtë të Kosovës. Shpeshherë ai brutalisht sulmohej me fjalë nga deputetët grekë, deri në akuza si “agjent i Shqipërisë, Amerikës dhe NATO-s”. U hodh shumë baltë mbi personalitetin e tij, por ai i gëlltiti të gjitha, për hir të së vërtetës. Duke ndjekur këto emisione dhe duke i njohur mirë skenarët greke u shqetësova shumë dhe e këshilloja Aristidhin që të mos shkonte më në ato emisione televizive sepse po rrezikonte shumë dhe se çështja e Kosovës tashmë ishte në duart e SHBA-ve. Por ai më butësi më tha: “dikush duhet të informojë opinionin grek për të vërtetën e Kosovës dhe dikush prej nesh duhet ta bëjë, që të dalë e vërteta, për tragjedinë që po ndodh përpara syve të botës”. Ai ishte i vetëdijshëm, se kur shkruante nëpër gazeta dhe dilte në TV shkonte në shtigje me rreziqe të mëdha, por i kishte marrë parasysh të gjitha dhe gjënë më të keqe...!

Me mbarimin e bombardimeve të NATOs, Aristidhi më shprehu dëshirën se donte të vizitonte Kosovën e lirë. Donte të takonte miqtë e tij të vjetër, që dikur i kishte takuar në Kosovën e robëruar. I premtova se do të shkonim bashkë, por dëshira e tij nuk u plotësua. Kosova e lirë mbeti ëndërr në zemrën e Aristidhit. Më 25 maj 2000, Aristidhi më ftoi për të marrë pjesë në prezantimin e librit të tij kushtuar arbëreshit të shquar papa Antonio Bellushit, libër ky në gjuhën greke, me titull “Antonio Bellushi dhe magjia e kulturës popullore”. Pavarësisht se unë jetoja larg Athinës, e kisha vendosur që në prezantimin e librit të mikut tim të isha i pranishëm. Më 22 maj më telefonon kushëriri i Aristidhit, Babis Malesis dhe më thotë: Aristidhi është shtruar urgjentisht në një nga Spitalet e Athinës. Ky lajm më preku shumë. Me të mbërritur më 25 maj në Athinë, shkova në spital për të parë Aristidhin. Në katin e gjashtë, në sallonin kryesor të spitalit ishte i shtrirë në krevat i rrethuar nga të afërmit e familjes dhe miqtë e tij. Në korridor njerëzit qarkullonin rrëmujshëm, dera e ashensorit hapej e mbyllej dhe në këtë rrëmujë njerëzish ishte vendosur krevati i të sëmurit Aristidh Kola. A thua kaq i “vogël” ishte ky spital sa që nuk kishte dhomë ku të shtrihej pacienti?! Në ato çaste më kapi një ndjenjë trishtimi duke parë një ambient të tillë, ku i sëmuri ishte nëpër këmbët e njerëzve që lëviznin. Sa më pa buzëqeshi, dhe më bëri shenjë që të afrohesha. Ishte takimi ynë i parë nga afër, dhe ky takim bëhej në sallonin e spitalit, ku miku im dhe i gjithë shqiptarëve vuante në shtrat. U përqafuam dhe më tha: “Më vjen keq, që po takohemi këtu”... Folëm gjatë, por më shumë më pyeti për Kosovën dhe gjendjen atje.

Aristidhi u thoshte njerëzve të familjes që të merrte pjesë në prezantimin e librit të tij, por grupi i mjekëve që ndiqnin shëndetin e tij kishin thënë në asnjë mënyrë të mos të dilte nga spitali. Kështu mbrëmja kulturore e librit të Aristidhit u bë pa autorin. Në atë mbrëmje kishin ardhur shumë njerëz të kulturës greke, italiane dhe shqiptare. Të gjithë i kishte mbledhur atë mbrëmje Aristidhi dhe të gjithë këta kishin midis tyre një gjë të përbashkët. Se rridhnin nga një fis, nga një gjak, nga gjaku i Skënderbeut, nga gjaku i Arbërisë.

Pas dy muajsh u takuam përsëri në qytetin e Selanikut, ku unë punoja dhe jetoja. Ai bashkë me gruan dhe djalin Panon, kishin ardhur për të bërë kaluar pushimet verore në Kalkidhiki. Me të mbrritur në Selanik, Aristidhi më kërkoj të takoheshim. U takuam në hotel FILIPI dhe në pamje të parë vërejta që përpara kisha një Aristidh të dobët, sëmundja e kishte rënduar shumë.

Kuvendojmë për shëndetin e tij dhe në përgjithësi. Ishte shumë i sëmurë, në fytyrën e tij nuk vërehej më ëmbëltia e një njeriu të mirë dhe të dashur. Ai vetë e ndjente që nuk ishte mirë dhe nuk i kishte mbetur shumë jetë në këtë botë. Mundohej që të buzëqeshte, por buzëqeshja e tij ngrinte në mes nga dhimbjet që ndjente në trup. Pasi kuvenduam për dy orë, na ftoi të gjithëve si ishim për darkë. Na ftoi në një tavernë të bukur në lartësinë e Kalasë së Selanikut. Gjatë darkës kuvendonim për historinë, për Kosovën. Në një çast më thotë: “Këtë Selanik në vitin 1912 Pashai i ushtrisë turke që ja dhuroi grekëve, ishte shqiptar dhe varri i tij ndodhej dikur në varrezat e shqiptarëve që tashmë janë prishur nga Qeveria greke në vitin 1976”. Pasi hëngrëm darkë Aristidhi më thotë: “Eja të më takosh në Kalkidhiki se të kam sjellë disa gjëra të bukura”.

Mbas tri ditëve, ditë e shtunë, më 19 gusht, marr rrugën për në qytetin bregdetar të Kalkidhikis. Shkoj në Hotelin ku pushonte miku im. Duke pirë kafe i them që do të dëshiroja të incizoja një bisedë të lirë me të. Ai pranoi me gjithë kënaqësi. Më pas Aristidhi më sjell në sallonin e pritjes së hotelit një çantë të madhe me libra, revista, kalendarë, kaseta me këngë arvanitase. Ishte një arkiv e mirë me botime të arvanitasve të Greqisë që nga viti 1983 e deri në vitin 2000. U gëzova shumë. Nuk dija se si ta falënderoj. Ishte një arkiv i tëri origjinal dhe këto miku im Aristidh Kola mi besoi mua. Nuk e di se ç’e shtyu të më dhuronte këto gjëra me vlera historike për kombin shqiptar. Të nesërmen, e diel 20 gusht, Aristidhi më fton për darkë bashkë me konsullin e përgjithshëm të atëhershëm shqiptar në Selanik Prof. Dr. Nikolla Dhamo.

Ishte darka e fundit që haja me mikun tim, me njeriun që do më jepte forca për të vazhduar që të merrem me studimet historike për arvanitasit. Mbas tri ditësh më 23 gusht, Aristidhi më njofton se nga ora 17.20 do nisej me tren për në Athinë dhe dëshironte të takoheshim. Nuk e lëshova këtë rast. Ulemi në një kafene pranë stacionit të trenit për të pritur orën e nisjes. Bëmë rreth dy orë bisedë të këndshme. Pasi treni jep sinjalin e nisjes ndahem me mikun tim dhe familjen e tij. Ai hipi në tren dhe unë e shoqëroja me sy deri sa u ul në kabinë. Ishte takimi i fundit, ishte ndarja nga njeriu i mirë, që punoi për bashkëjetesën e të gjithë popujve të Ballkanit.

Me Aristidhin flisnim në telefon shpesh herë. Një ditë tetori më thotë se ishte shumë i sëmurë, dhe i paralizuar i tëri. Kur më tha këto fjalë më kapi një trishtim i thellë, mbeta i hutuar me telefonin në dorë. Nuk mund të besoja që po dëgjoja fjalët nga vetë ai se po shuhej. Më 12 tetor rreth orës 11 paradite më telefonon sekretarja e Aristidhit, Albana dhe më thotë: “Aristidhi vdiq mbrëmjen e 11 tetorit në orën 22.30 minuta”. Njerëzit e afërt të Aristidhit e prisnin që ai do vdiste. Sepse ai vuante nga një sëmundje që nuk kishte shërim. Për arsye të punës time nuk munda të isha në varrimin e miku tim, atë ditë të zezë tetori të vitit 2000, nuk munda atë ditë t’i jepja përshëndetjen e fundit vëllait tonë arvanitas. Kështu Aristidh Kola mbeti në kujtesën time i gjallë si atë ditë që biseduam në Selanik dhe u përshëndetëm në stacionin e trenit, ai për në Athinë e unë për të vazhduar rrugën për studimet historike të shqiptarëve të Greqisë, arvanitasit.

Kosova nderon Aristidh Kolën
Në Kosovë nga data 6 deri më 11 shator 2004 u zhvillua për herë të parë një Simpozium Shkencor me temë “Java e Kulturës Arvanite”. Ky aktivitet u projektua nga Ministria e Kulturës, Departamenti i Çështjeve Jorezidente, e cila është përpjekur që brenda një jave t’iu afrojë publikut shqiptar në Kosovë sa më shumë fakte e vlera kulturore të arvanitasve. Në këtë Simpozium ishin të ftuar studiues nga Shqipëria, Greqia, Gjermania, Kosova, Turqia, për të diskutuar rreth kulturës arvanitase. Hapjen e akademisë përkujtimore, në katër vjetorin e vdekjes së Aristidh Kolës e bëri Ismet Hajrullahu, zyrtar i Departamentit të Çështjes Jorezidence në Kosovë, i cili tha se: “Aristidh Kola ishte njëri nga ideologët dhe frymëzuesit, që ngjalli arvanitët dhe me veprat e tij si “Greqia në kurthin serbëve të Milosheviçit”, “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, “Zeusi pellazgjik dhe mashtrimi indoeuropian”, etj., bënë që arvanitasit të kuptojnë se janë të një trungu shumë të lashtë, madje më të lashtë se grekët”.

Në këtë akademi u mbajt një minutë heshtje për të nderuar njeriun e madh, i cili punoi shumë për kulturën arvanitase, ndërsa më pas u shfaq filmi dokumentar “Rrënjët e mija janë tek Arbëria” përgatitur nga Lirio Nushi, kushtuar jetës dhe veprës së studiuesit Aristidh Kola, që ngjalli emocione te të pranishmit. Filmi flet për guximin e madh të këtij heroi i cili përkrahu me guxim dhe kurajo përpara mediave greke, luftën e drejtë të shqiptarëve të Kosovës, për liri, demokraci dhe ngriti lart moralin dhe figurën e emigrantëve shqiptarë në Greqi, duke propaganduar të vërtetën, duke thënë se “ARVANITËT DHE SHQIPTARËT JANË VËLLEZËR”. Studiuesi arbëresh Antonio Belushi në këtë akademi u shpreh: “I madhi Kola është i pavdekshëm. Ai ndodhet shumë lart në pavdekësi. Aristidh Kola një hero bashkëkohor nuk është një fjalë e rastit si një kompliment, por do të mbetet hero i vërtetë”. Më tej at Bellushi tha: Ministria e Kulturës ishte e detyruar për t’i shprehur publikisht këtë mirënjohje dhe zonja e tij Nansi që është e pranishme në Akademi gëzohet, sepse heroizmi i tij nuk ishte i mjerë”. Në fund të akademisë përkujtimore të Aristidh Kolës foli edhe zonja Kola e cila tha “Personaliteti i Aristidhit ka qenë i udhërrëfyesit dhe guximtarit, deri në fund të jetës. Ai iku nga jeta kur retë e zeza kishin filluar të iknin”.

Letra e parë Letra e parë
Athinë 26/11/86

I dashur vëlla i madh Papa Andoni, Mora sonde “Lidhjen”, dhe këngën “I bukuri Stringar”, qe do përfshij në konsertin që do bëhet këtu në Athinë më 12/12/1986 dhe do jetë gëzimi im të përmend atje emrin tënd dhe përpjekjet e mëdha që ke bënë për shpëtimin e kulturës populore Arvanite.
“Lidhja” e re është shumë e bukur si kurdoherë dhe sot mentohesha sa e rëndësishme është për Arvanitët e tërë botës kurse bërdha ga faqet e saja takohen e njohen. Besoj se roli kësaj reviste, si dhe tuaji është historik dhe këtë do ta vërtetojë koha.
Konserti që ju shkruaj më lartë është diçka që për herë të parë bëhet në Greqi do me thënë për të parë do dëgjohen kështu publikisht e solemnisht këngë në gljuhënë të Marko Boçarit dhe të Bubulinës, në gjuhën e perëndive dhe heroive Grek. Kam blejdhur këngë ga shekulli 14 n ter më 20 që do këndonjë Th. Moraiti, Fot. Sofu edhe horodhi ga 40 vet, me 15 meli orkestra.
Paraqitjen historike-folkloristike do te bënjë un. Një artiste e njohur këtu M. Hronopulu, do thot përkthetur në greqishte këngët. Më sa më përket mua personalisht, mëso se hoqa dorë ga Kryetaria i Shoqërisë para një javë. Mos ke me gjithë këtë as një shqetësim, sepse kjo nuk është një tërheqje nga përpjekja për Arvanitianë, një që di se ne Arvanitet tej ...

Letra e dytë
Athinë 12-7.1988

Papa Anton vëlla i dashur, të tërgonjë diskun me këngë Arvanite nga konserti i par qe tërteuam këtu në Athinë. Atje kemi edhe 2-3 këngë nga Kalabria qe ty më keshe nteftuar edhe kënduar kaqë bukur. Këte punë e kemi bënë me shumë meraq edhe dashuri edhe pëlqen shumë kudo gjigjet. E na dëftuan edhe Radiotelevizioni i Greqis edhe ja njohur shumë. Falem të të pëlqenjë edhe ty. Notet que kemi shkruar, Miki Theodoraki, D.Leka, Moraiti, edhe nga sa sheh janë edhe Frengishte edhe Anglishte, si edhe këngët. Por metasis ime në Greqishte drëshon ca pak. Fëlto t’e lizoshë, ka interesë për ty edhe do shohësh atje nga pse u helmuam rernet që na shkoj me ata Europianët, që erdhën këtu pa pijer ata njerëzit që din që jan Arvanitet...
Letrat që Aristidh i ka dërguar në gjuhën shqipe arbëreshit Urat Antonio Bellushi.

[Arbëri]

Shpirti arvanitas, në antologjinë e Teuta Kamberit (Llalla)
CIP – Katalogmi i publikimit në burim
Biblioteka Kombëtare dhe Universitare
“Shn.Kliment Ohridski”, Shkup.
Botimin e këtij libri u ndihmua pjesërisht me mjete financiare
edhe nga Ministria e Kulturës së Republikës së Maqedonisë.



http://www.syri3.com/pdf_fajllat/antolo ... nteuta.pdf

[Arbëri]

Ministri Droutsas ka prejardhje arvanitase



Shpeshherë për qëndrimet e tij në lidhje me çështjen e emrin të Maqedonisë është akuzuar nga qarqet ekstremiste greke, që i përkasin bllokut sllavë, e në veçanti nga minoriteti sllavo-maqedonas që jeton në Greqi, për shkak të origjinës së tij shqiptare. Ata i përmendin faktin që është arvanitas, ngase mbiemri i tij Droutsas është fjalë që i përket gjuhës shqipe, që do të thotë: DRU-CA, dru i vogël. Në greqisht shkruhet Drutsa, ngase shkronjat ‘ts’ shqiptohen si ‘c’, dhe vetëm kur pas tyre ndodhen shkronjat ‘e’ dhe ‘i’ shqiptohet si ‘ç’.

Por, si bëri karrierë diplomatike Dimitris Droutsas (Dhimitri P. Drucas)?

U lind më 5 gusht 1968 në Lefkosia, kryeqytet i Qipros greke (Në Qipro ka arvanitas, të cilët dihet se kanë banuar atje që në shekullin 14 dhe që kanë luftuar kundër turqve. Për heroizmin të arvanitasve në Qipro madje ekzistojnë shënime dhe poema).

Pas përfundimit të studimeve në Universitetin e Vjenës, në vitin 1994, Droutsas filloi karrierën akademike si asistent-profesor i Ligjeve Evropiane, në Qendrën e Çështjeve Evropiane (Forschungsinstitut für Europafragen der Wirtschaftsuniversität Wien). Paralelisht me detyrat akademike, në vitet 1998-1999 Droutsas shërben si këshilltar ligjor në Ministrinë e Jashtme të Republikës Federale të Austrisë, në zyrën e Wolfgang Schussel.
Më 1999, kthehet në Greqi, si këshilltar special i jashtëm i Jorgos Papandreou, me përqendrim në pranimin e Qipros në BE dhe në problemin e Qipros, gjegjësisht të afrimit politik greko-turk, si dhe në çështjet e mëdha institucionale të BE. Deri në vitin 1999 ministër i Jashtëm i Greqisë ishte arvanitasi tjetër, Theodoros Pangalos, e pas tij erdhi Jorgos Papandreou (i cili ka origjinë arvanitase nga ana e babait, dhe amerikane nga ajo e nënës).

Më 2004 emërohet drejtor i Kabinetit diplomatik të kryetarit të PASOK dhe të Internacionales Socialiste, Jorgos Papandreou. Në maj të vitit 2008 emërohet sekretar i PASOK për Politikë të Jashtme dhe për Marrëdhënie Ndërkombëtare. Droutsas ka botuar dhe ligjëruar ligjin evropian, ndërkombëtar dhe Ligjin Tregtar Evropian, si dhe atë të Jashtëm dhe të Mbrojtjes, në Greqi por edhe jashtë saj. Diplomati Drutsas flet gjermanisht, anglisht, frëngjisht dhe rusisht. (INA)

Grekët me prejardhje arvanitase në Ministrinë e Jashtme greke (1981-2010):
- Karolos Papoulias është nga Voshtina, në Çamëri, dhe ka origjinë shqiptare. Ai ka qenë ministër i Jashtëm grek në vitin 1981. Që nga atëherë luajti një rol të rëndësishëm në formimin e politikës së jashtme të qeverisë së PASOK. Ishte ministër alternativ i Jashtëm grek (8 shkurt,1984 – 26 korrik, 1985) dhe dy herë ministër i Jashtëm (në periudhat 26 korrik, 1985-2 korrik, 1989 dhe 13 tetor, 1993-22 janar,1996). Në tetor të vitit 1996 zgjidhet kryetar i Grupit Parlamentar për Çështjet e Jashtme dhe të Mbrojtjes. Në korrik të vitit 1999 zgjidhet kryetar i Komisionit për Çështje të Jashtme dhe të Mbrojtjes të Parlamentit Grek, post ky në cilin rizgjidhet edhe në vitet 2001, 2002 dhe 2003. Nga viti 2005 e deri më sot Papoulias është president i Republikës së Greqisë.

- Theodoros Pangalos ka qenë ministër alternativ i Ministrisë së Jashtme të Greqisë mes viteve 1993-1994, ndërkaq në periudhën 1996-1999 ministër i Jashtëm i Greqisë. Sot është zëvendëskryeministër i Qeverisë së Greqisë.

- Dora Mitsotakis Bakoyanis ka qenë ministre e Jashtme e Greqisë në prridhën 2006-2009, gjegjësisht numri dy më i fuqishëm i partisë Nea Demokratia. Ajo rrjedh nga një familje me origjinë shqiptare. Nëna e saj, Marika Januku-Mitsotakis është kushërirë e Theodoros Pangalos. /express/
http://lajmpress.com/lajme/maqedoni/4109.html

[alfeko sukaraku]

Shpirti arvanitas, në antologjinë e Teuta Kamberit (Llalla)
CIP – Katalogmi i publikimit në burim
Biblioteka Kombëtare dhe Universitare
“Shn.Kliment Ohridski”, Shkup.
Botimin e këtij libri u ndihmua pjesërisht me mjete financiare
edhe nga Ministria e Kulturës së Republikës së Maqedonisë.



http://www.syri3.com/pdf_fajllat/antolo ... nteuta.pdf

flamurtare edhe njeri shume atdhedashes.Teuta eshte rilindase edhe shkuar riliandasve.Kam respek personal per kete femer gjigande me personalitet edhe gjuhe te mprehte kritke.

[alfeko sukaraku]

Arberi

Teuta meriton teme te vecant ne forumin tone.

[Arbëri]

alfeko sukaraku
Teuta meriton teme te vecant ne forumin tone.

Nuk guxoj të hapi theme për Teuten derman , sepse më len vetëm përsëri sikurse në këtë themë këtu që ti e ke hapur
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Antonio Bellushi e Aristidh Kola,Athinë 1984


Ishin pikërisht shembja e veprës së tij monumentale qëllimi dhe përpjekjet e ekstremistëve nacionalistë grekë, të cilët ëndërronin djegiet publike të veprave si në gjyqet e inkuzicionit, bashkë me autorin e tyre si heretik.
Duke mos patur fuqi ligjore (legjislacioni grek është demokratik), ata përdorën metodat më të stërholluara për t'ia bërë jetën të padurueshme me shpresë se ai do të hiqte dorë nga vepra e tij.
Pra së pari, ata kërkonin vrasjen e veprës duke e shuar jehonën e saj, duke çpifur se autori është një tradhëtar i Greqisë, për të larguar arvanitasit nga vepra e tij, nga organizimi i veprimtarive, nga blerja e leximi i revistës që nxirrte Aristidh Kola si drejtues i Qendrës së Studimeve Arvanite, në fillim me emrin "Besa" e më pas "Arvanon". Përdornin dhe metodën tjetër të stërholluar e cila ishte dhe platformë e masmediave greke, shtypit dhe televizionit; njollosja publike e emigrantëve shqiptarë si vrasës të lindur dhe hajdutë. Arritën deri atje këto lloj propogandash saqë, në një fshat në afërsi të Athinës, Kryekuq, banuar nga arvanitas, të ngrihej i tërë fshati në ndjekje të shqiptarëve duke përdorur armë zjarri dhe vegla bujqësore, përfshirë edhe sopata, me synimin për t’i çfarosur emigrantët. Pra, shqiptarët kundër shqiptarëve - platformë e njohur në histori për vulën greke dhe fanariote.


Aristidh Kolia e ndjente se ç'po ndodhte, e nuhaste qëllimin e mbrapshtë të propogandës zyrtare që me një gur vriste dy zogj, njolloste emigrantët shqiptarë si presion ndaj qeverisë shqiptare për lëshime në jug të Shqipërisë, dhe e dyta, të neveritej popullsia arvanitase nga vëllezërit e një gjaku, shqiptarët e ardhur rishtas në Greqi si ata shekuj më parë. Shkrimtari arvanitas kishte kurajon e guximin t’i stigmatizonte këto përpjekje dinake të masmedias greke që vinte mrekullisht në sinkron me ultranacionalistët dhe shovinistët ekstremistë të Greqisë.
E tërë ajo propogandë antishqiptare, e tërë ajo klimë mbytëse e dinjitetit të të qënit shqiptar, llogaritej të fashiste dëshirën e arvanitasve që ta konsideronin veten të një gjaku me emigrantët e përbuzur të bënin punë skllavi për pak dhrahmi, e rrjedhimisht, vepra e Aristidh Kolës do të zbehej, do të lihej në një anë si përçartjet e një njeriu që nuk di se ç'thotë. Mirëpo nuk ndodhi krejt ashtu siç dëshëronin ekstremistët. Vepra e shkrimtarit të madh arvanitas njohu një përhapje gjithnjë e më të gjerë, revista e tij me studime mbi traditat e kulturën arvanitase kërkohej, dhe nga ana tjetër, Aristidh Kolia vazhdonte të nxirrte vepra të reja.



Aristidh Kolia , shkrimtari arvanitas Tasos Karandis dhe gazetari shqiptar Gazmend Kapllani në panairin e librit në Athinë më 12 maj 2000.

Kishte shumë libra nëpër duar.Kishte shumë punë për të bërë.
Së fundi ishte duke përgatitur fjalorin Arvanitas-Grek, i cili do të mund të bënte dallimin e gjuhës arvanitase me atë zyrtare greke. Kishte kohë që kishte hedhur idenë e botimit të një fjalori me alfabet latin të shqiptarëve të Greqisë për ta afruar sa më afër me gjuhën shqipe dhe komunikimin me historinë,kulturën e artin shqiptar.
Aristidh Kola bashkëpunonte me të gjitha rrethet e Diasporës Shqiptare në botë. Ai gjithnjë bashkëpunonte me shqiptarët e Amerikës dhe mbante lidhje me mikun e tij të ngushtë e me bashkëstudiuesin Papas Antonio Belushi në Kozencë të Italisë, me intelektualët e Kosovës, të Maqedonisë, të Turqisë dhe të Shqipërisë. Lidhjet e tij shkonin deri tek Arbëreshët e Korsikës. Sikur ta ndjente rrezikun që do ta kërcënonte, ai botoi një vepër, në pronovimin e së cilës ftoi studiues, miq të shumtë nga Greqia, Shqipëria dhe Italia. Merrte pjesë edhe miku i tij i ngushtë, studiuesi arberësh nga Italia Antonio Bellushi si dhe ambasadori shqiptar në Athinë, Kastriot Robo.



Greqia në grackën e serbëve të Milosheviçit.




Aristidh Kola pati kurajon qytetare, që në një mjedis filoserb siç ishte Greqia, të mbronte luftën e drejtë çlirimtare të UÇK-së në dhjetra emisione televizive, si dhe kudo në masmediat greke, duke iu kundërvënë asaj propagande histerike kundër vëllezërve tanë kosovarë gjatë masakrave të barbarive serbe në Kosovë dhe bombardimeve të NATO-s mbi mbeturinat e të ashtuquajturës Jugosllavi.
Aristidh Kola, si kryetar i Shoqatës së Arvanitasve të Greqisë "Marko Boçari", do të akuzohej vazhdimisht nga forcat ultrashoviniste ortodokse greke për të vërtetën e ngjarjeve të Kosovës, ("Edhe unë jam kosovar - shkruhej në revistën e tij "Arvanon"), si dhe për të vërtetën e shqiptarëve emigrantë në Greqi, të cilët edhe i mbronte nëpërmjet revistës së vet. Ishte ajo atmosferë që, një bisedë televizive për konfliktet në Ballkan të drejtuar nga komentatorja e televizionit grek "Skaj", Liana Kaneli, e ktheu në një sulm të pacipë jo vetëm nga ana e saj por edhe të diskutantëve të tjerë fanatikë e mediokër mbi shkrimtarin e ftuar Aristidh Kola , sikur ky të ishte armik i Greqisë." "Çfarë kërkon ti, Aristidh Kola - ulërinte drejtuesja në gjendje histerie shoveniste - të na sjellësh alvanosët këtu, të na shkatërrosh Greqinë?"
Gjithashtu, Aristidh Kola ndiqej në heshtje, përgjohej në përpjekje për t'ia bërë jetën ferr sepse ishte njeriu që ringjalli në qindra - mijra arvanitas anë e mbanë Greqisë dinjitetin e nëpërkëmbur, që nocionin e asaj popullsie të përbuzuar e të përbaltur e ktheu në dinjitet e krenari.
Ishte Aristidh Kola, shkrimtari arvanitas që në librat e fjalën e tij tha se arvanitasit duhej të ishin krenarë pasi 90 përqint e heronjve të revolucionit e pavarësisë së Greqisë ishin arvanitas për nga gjaku dhe gjuha e folur.
Falë aftësive të tij për kërkime në histori, për të cilën braktisi profesionin e juristit, ai solli fakte se jo vetëm që bijtë e arvanitasve ishin heronjtë kombëtarë të Greqisë, por edhe se kultura e arti arvanitas tashmë ishin bërë pjesë e traditës dhe e kulturës kombëtare greke duke përfshirë këngët e veshjet. Ai shkoi deri atje sa të spjegojë nëpërmjet gjuhës se arvanitasve mitologjinë e lashtë greke, emrat e perëndive të Olimpit, çka nuk mund të bëhej kurrsesi nëpërmjet greqishtes së re apo të vjetër.
Libri i tij "Arvanitët dhe prejardhja e grekëve", botuar për herë të parë në 1983, libër voluminoz me mbi 500 faqe, njohu mbi dhjetë botime në Greqi dhe u bë si bibla për arvanitasit të cilët i kishin mbajtur ndrydhur kaq vjet ndjenjat e tyre të krenarisë mbi origjinën dhe gjakun shqiptar.
Libri në fjalë sëbashku me librin "Gjuha e Perëndive", botuar për herë të parë në 1989 dhe që cilin A.Kolia e konsideronte si pjesë a kapitull të librit të madh "Arvanitët", përbëjnë dy monumente që Artistidh Kolia ngriti për popullin e vet, e me këto monumente emri i tij mbetet i pavdekshëm.
Në vitin 1988, ai sëbashku me të madhin Antonio Bellushi, bëjnë të njohur zyrtarisht pranë organizmave ndërkombëtare se në Greqi jetonin mbi 2 milion shqiptarë, si edhe se atje kishte mbi 600 qendra banimi shqipfolëse. Kjo u bë publike në shumë organe shtypi të informimit, duke filluar që nga revista e Kozencës "Lidhja" ....http://aristidhkolia.blogspot.com/2007/ ... olias.html

[Illyrian]

Duke shfletuar disa site propagandistike greke me beri pershtypje ky artikulli mbi Arvanitet. (Ne kete moment nuk kam mundesi ta perkthej por kush nuk mund te duroj gjeri neser mund te perdori google translation)
Ju them vetem nje gje do shkriheni se qeshuri eshte i mbushur plot me genjeshtra dhe "shpjegime" te ngjashme me shkeputjet e meposhtme.

11.jpg

Me termin Arvanit quajme ish Shqipfolesit Grek te Shqiperise, te cilet, per shkak te trazirave te gadishullit Ballkanik, ne shekullin e 13 u detyruan te "emigrojne" ne drejtim te vendeve te tjera dhe shume nga ata perfunduan ne zona te tjera te greqise.

12.jpg

"Hanaz" ne pellazgjisht (ne dialektin "arvanit"), do te thote "Selini" (Shqip: Hene). Pra kur flasim per "Hananites" flasim per "Selines" (Elines=Grek). Symboli i gjysem henes qe eshte gjetur ne monedhat "greke" ne ate zone, verteton qe egziston lidhje midis "Khanaan" dhe "Hanaz.


http://nationalpride.wordpress.com/2010 ... τους-αρβα/

[Arbëri]

Duke shfletuar disa site propagandistike greke me beri pershtypje ky artikulli mbi Arvanitet. (Ne kete moment nuk kam mundesi ta perkthej por kush nuk mund te duroj gjeri neser mund te perdori google translation)
Ju them vetem nje gje do shkriheni se qeshuri eshte i mbushur plot me genjeshtra dhe "shpjegime" te ngjashme me shkeputjet e meposhtme.

11.jpg

Me termin Arvanit quajme ish Shqipfolesit Grek te Shqiperise, te cilet, per shkak te trazirave te gadishullit Ballkanik, ne shekullin e 13 u detyruan te "emigrojne" ne drejtim te vendeve te tjera dhe shume nga ata perfunduan ne zona te tjera te greqise.

12.jpg

"Hanaz" ne pellazgjisht (ne dialektin "arvanit"), do te thote "Selini" (Shqip: Hene). Pra kur flasim per "Hananites" flasim per "Selines" (Elines=Grek). Symboli i gjysem henes qe eshte gjetur ne monedhat "greke" ne ate zone, verteton qe egziston lidhje midis "Khanaan" dhe "Hanaz.


http://nationalpride.wordpress.com/2010 ... τους-αρβα/

Këto propaganda të tyre edhe më shumë tregojnë dhe na bindin se kush janë , mos shko më large shiqoe edhe librin për arvanitët të Aristid Kolës e kan manipulaur atje .
Ke libri origjinal shkruan ''Heronjët Arvanitas'' kurse ne ''Greqi'' i njëjti libër shkruan ''Heronjët Grek '' , dhe kjo të tregon mjaftë edhe për ''historine'' e tyre të kaluar .

[Arbëri]

"Arvanites, the Dorians ''

Arvanites, the Dorians of modern Greece: History of the Greek Arvanites"


# ^ Hall, Jonathan M. Ethnic Identity in Greek Antiquity. Cambridge University Press, 2000, p. 29, ISBN 0521789990.
# ^ Botsi (2003: 90); Lawrence (2007: 22; 156).
# ^ See Biris (1960), Poulos (1950), Panagiotopulos (1985), Kocollari (1992), Ducellier (1994).
# ^ Some authors, particularly Biris (1961), have likened the medieval Arvanitic migrations to that of the ancient Dorians. Some Greek authors go one step further, and have proposed theories that link the ultimate ancestors of the Arvanites with pre-Greek "Pelasgians" (Kollias 1983), or relate Arvanitika with Ancient Greek. These views have no echo in mainstream modern scholarship. The "Pelasgian" view was fashionable in Greece in the 19th century and was then applied to Albanians in general. It was used to claim autochthonous status and hence historical affinity with the Greek nation, since at that time Greeks wished to win the Albanians over for the formation of a common Greater Greek nation state (Gounaris 2006). "Pelasgian" theories are currently still propagated by the largest association of Greek Arvanites (Αρβανιτικός Σύνδεσμος Ελλάδος, [1] and [2]). Other Greek authors have proposed an ancient Greek identity of the settlers based on their supposed Epirote ancestry.
# ^ Troupis, Theodore K. Σκαλίζοντας τις ρίζες μας. Σέρβου. p. 1036. Τέλος η εσωτερική μετακίνηση εντός της επαρχίας Ηπειρωτών μεταναστών, που στο μεταξύ πλήθαιναν με γάμους και τις επιμειξίες σταμάτησε γύρω στο 1600 μ.Χ.
# ^ Biris gives an estimated figure of 18,200 Arvanites who were settled in southern Greece between 1350 and 1418.
# ^ First published in Ελληνισμός, Athens 1899, 195-202. Quoted in Gkikas 1978:7-9.
# ^ GHM (1995).
# ^ Tsitsipis (1981), Botsi (2003).
# ^ GHM (1995), Trudgill/Tzavaras (1977). See also Tsitsipis (1981), Botsi (2003).
# ^ Gefou-Madianou, pp. 420-421. "Those speakers of Arvanitika who were living in or near the capital came under greater criticism since their presence allegedly embodied the infection that contaminated the purity of the ethnic heritage. Thus, some decades later, during the dictatorship of August 4, 1936, the communities of Arvanites suffered various forms of persecution at the hands of the authorities, though during the 1940s their position improved somewhat as their members helped other Greek soldiers and officers serving in the Albanian front. Later, during the 1950s, 1960s, and early 1970s, especially during the years of the military junta (1967-74), their lot was undermined once more as the Greek language, and especially katharevousa during the junta, was actively and forcibly imposed by the government as the language of Greek nationality and identity."
# ^ Travellers in the 19th century were unanimous in identifying Plaka as a heavily "Albanian" quarter of Athens. John Cam Hobhouse, writing in 1810, quoted in John Freely, Strolling through Athens, p. 247: "The number of houses in Athens is supposed to be between twelve and thirteen hundred; of which about four hundred are inhabited by the Turks, the remainder by the Greeks and Albanians, the latter of whom occupy above three hundred houses." Eyre Evans Crowe, The Greek and the Turk; or, Powers# and prospects in the Levant, 1853: "The cultivators of the plain live at the foot of the Acropolis, occupying what is called the Albanian quarter..." (p. 99); Edmond About, Greece and the Greeks of the Present Day, Edinburgh, 1855 (translation of La Grèce contemporaine, 1854): "Athens, twenty-five years ago, was only an Albanian village. The Albanians formed, and still form, almost the whole of the population of Attica; and within three leagues of the capital, villages are to be found where Greek is hardly understood." (p. 32); "The Albanians form about one-fourth of the population of the country; they are in majority in Attica, in Arcadia, and in Hydra...." (p. 50); "The Turkish [sic] village which formerly clustered round the base of the Acropolis has not disappeared: it forms a whole quarter of the town.... An immense majority of the population of this quarter is composed of Albanians." (p. 160)

"Arvanites, the Dorians ''

Biris, Kostas (1960): Αρβανίτες, οι Δωριείς του νεότερου Ελληνισμού: H ιστορία των Ελλήνων Αρβανιτών. ["Arvanites, the Dorians of modern Greece: History of the Greek Arvanites"]. Athens.




# ^ von Hahn, Johann Georg (1854). Albanesische Studien. pp. 14, 32. ; cited in Vasiliev, A (1958). History of the Byzantine Empire, 324-1453. pp. 615. ISBN 0299809269. http://books.google.com/books?id=2X8Ltj ... &q&f=false.
# ^ Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5. http://books.google.com/books?id=QDFVUDmAIqIC.
# ^ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ ΣΥΝΤΕΘΕΝ ΠΑΡΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΒΛΑΝΤΗ. Καὶ παρ' αὐτοῦ πλουτισθὲν τῆ προσθήκῃ περίπου δεκακισχιλίων Λέξεων. ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ. ΕΝ ΒΕΝΕΤΙᾼ. ΠΑΡΑ ΝΙΚΟΛΑῼ ΓΛΥΚΕΙ Τῼ ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ• 1819; ΛΕΞΙΚΟΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΝ ΙΤΑΛΙΚΟ ΓΡΑΙΚΙΚΟΝ. (σελ. 5)... Albania: Ἐπαρ. τῆς Εὐρωπ. Τουρκίας. Ἀλβανία, κοιν. Ἀρβανιτία.
# ^ Michael Attaliates, History 297 mentiones "Arbanitai" as parts of a mercenary army (c.1085); Anna Comnena, Alexiad VI:7/7 and XIII 5/1-2 mentions a region or town called Arbanon or Arbana, and "Arbanitai" as its inhabitants (1148). See also Vranousi (1970) and Ducellier (1968).
# ^ Banfi (1996).
# ^ a b Kollias (1983).
# ^ Moraitis (2002).
# ^ Botsi (2003: 21).
# ^ Ethnologue (2005). "Albanian, Tosk: A language of Albania".
# ^ Ethnologue (2005). "Albanian, Arvanitika: A language of Greece".
# ^ Breu (1985: 424) and Tsitsipis (1983).
# ^ Botsi (2003), Athanassopoulou (2005).
# ^ Arvanitic League of Greece
# ^ Trudgill/Tzavaras (1977).
# ^ Χριστοφορήδης, Κων. ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, p. 456.
# ^ Babiniotis, Lexiko tis neoellinikis glossas.
# ^ See Biris (1960) and Kollias (1983).
# ^ Songs have been studied by Moraitis (2002), Dede (1978), and Gkikas (1978).
# ^ Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη.
# ^ Κριεζής, Θεόδωρος (1948), Οι Κριεζήδες του Εικοσιένα.
# ^ Bintliff (2003: 139).
# ^ Πάγκαλος, Θεόδωρος (1950). Τα απομνημονευματά μου, 1897-1947: η ταραχώδης περιόδος της τελευταίας πεντηκονταετίας.
# ^ "Εικονοστάσι ηρώων". Τα Νέα. 1999-03-03. p. P12. http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.p ... m=P12&aa=1.

[Arbëri]

"Arvanites, the Dorians ''

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ. "ΟΙ ΔΩΡΙΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ"
(Arvanites, the Dorians )
Shqiptarët janë pasardhës dorik . Përkrahësit e kësaj pikë te parë për ngjashmërinë në kulturë dhe në mes të Arvanitëve janë Dorianët. Shqiptarët janë një popull i ashpër në luftë dhe të rreptë, me breeders-aksioneve (karakteristike element dorik) dhe fshatarësi.
Arvanitika nga studimet e bërë Homeric përmbajnë shumë fjalë dhe struktura te gjuhës është e qartë, dhe të "rëndë". Është shumë e mundshme që kjo është gjuha dorike .

Η ιστορία και ο πολιτισμός των Αρβανιτών μοιάζουν σαν να καλύπτονται εδώ και πολλές δεκαετίες από τη συνομωσία της σιωπής.

Ελάχιστα γράφονται και ακούγονται γι' αυτούς, έστω και αν ζούμε στην εποχή της προβολής των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και του "έθνικ".

Πολύ λίγες επιστημονικές μελέτες, ελάχιστες εκδόσεις εθνολογικού χαρακτήρα, λιγοστές σοβαρές προσπάθειες στον χώρο της μουσικής. Το θέμα μοιάζει να είναι "ταμπού", μία απόκρυφη πολιτισμική ταυτότητα και μία υπόγεια γλώσσα, που οι ίδιοι οι Αρβανίτες θέλησαν, από ένα σημείο και μετά, να τις ξεφορτωθούν, γιατί έτσι τους έμαθαν.

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΜΑΣ

Οι Αρβανίτες είναι απόγονοι των δωρικών ελληνικών φύλων. Οι υποστηρικτές της άποψης αυτής τονίζουν τις ομοιότητες στην κουλτούρα μεταξύ Αρβανιτών και Δωριέων. Οι Αρβανίτες ήταν λαός σκληρός, πολεμοχαρής και λιτός, με κύρια απασχόληση την κτηνοτροφία (χαρακτηριστικό δωρικό στοιχείο) και την αγροτιά. Κοινωνία κλειστή μη δεχόμενη επιμειξίες. Οι διάφορες φατρίες είναι μια ακόμη δωρική μορφή κοινωνικής συγκρότησης. Τα ελληνικά αρβανίτικα από μελέτες που έχουν γίνει περιέχουν πλήθος ομηρικών λέξεων, η δε δομή της γλώσσας είναι λιτή και "βαριά". Είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για μία δωρική γλώσσα αρχαϊκού τύπου.

Πάρα πολλά κοινά στοιχεία παρουσιάζουν οι Έλληνες Αρβανίτες με τους Σφακιανούς της Κρήτης και από φυλετικής απόψεως και από πλευράς κουλτούρας. Είναι γνωστό ότι οι Σφακιανοί προέρχονται από τους Δωριείς και κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι ασχολούνται με την κτηνοτροφία καθώς επίσης και ότι είναι ανυπότακτοι και πολεμοχαρείς, ενώ έχουν ενδογαμική τάση. Ακόμα το κύριο μουσικό όργανο της Κρήτης είναι η λύρα, το όνομα της οποίας προέρχεται από την λέξη Ιλλυρία, τόπο καταγωγής των Δωριέων. Ακόμα η ύπαρξη των φατριών-οικογενειών στους Σφακιανούς είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό κοινό στοιχείο με τους Αρβανίτες όπως και η βεντέτα η οποία στους σημερινούς Αρβανίτες υπάρχει πολύ λιγότερο σε αντίθεση με τους Σφακιανούς όπου έχει διατηρηθεί. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο μεταξύ Σφακιανών και Αρβανιτών είναι ορισμένα ενδυματολογικά στοιχεία τα οποία θα λέγαμε δωρικά. Η χαρακτηριστική μαύρη ενδυμασία των Σφακιανών έχει διατηρηθεί ατόφια μέχρι και σήμερα. Στους Έλληνες Αρβανίτες τα παλαιότερα χρόνια συναντούμε τα μαύρα σκουφιά, χαρακτηριστικό των Αρβανιτών τα παλαιότερων χρόνων. από μία ατόφια μαρτυρία του 19ου αιώνα αναφέρεται ότι τρεις Αρβανίτες είχαν πάει σε μία Μονή για να γίνουν μοναχοί. Ο ηγούμενος της Μονής μόλις τους είδε κατάλαβε αμέσως ότι ήταν Αρβανίτες από τα χαρακτηριστικά μαύρα σκουφιά τους.

Στις ανθρωπολογικές έρευνες του Θεόδωρου Κ. Πίτσιου, οι Αρβανίτες αποτελούν αιγαιακό πληθυσμό με διαφορετικά μορφολογικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τους Αλβανούς. Συγκεκριμένα αναφέρει: " Η εξέταση αυτών των ομάδων (Αρβανιτοφώνων), μία στη Μεσσηνία, μία στην Αργολίδα και δύο στην Κορινθία, έδειξε ότι σε καμία περίπτωση δεν ξεχωρίζουν από το συνολικό πληθυσμό της Πελοποννήσου ή από τις γειτονικές ομάδες. Σε κανέναν από τους ενενήκοντα χάρτες γνωρισμάτων που σχεδιάστηκαν, δεν μοιάζουν μεταξύ τους περισσότερο από όσο με τις γειτονικές τους γεωγραφικές ομάδες. Επίσης, στα στατιστικά δενδρογράμματα ,ταυτόχρονης σύγκρισης περισσοτέρων γνωρισμάτων, δεν διαχωρίζονται οι αρβανιτόφωνες ομάδες από τις υπόλοιπες της Πελοποννήσου". Αυτή η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει πως οι Αρβανίτες ήταν μόνο Έλληνες .

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

Κιο γκλιούχα Αρμπeρίστe

ίστe γκλιούχ τρμeρίστε

Ε φλιτ ναυάρχοϊ Μιαούλη

Μπότσαρη εδε γκιθ Σούλι.


Μετάφραση:
Αυτή η γλώσσα η Αρβανίτικη

είναι γλώσσα παλικαρίσια.

Τη μιλούσε ο Ναύαρχος Μιαούλης,

ο Μπότσαρης κι όλο το Σούλι.


Ο ερευνητής και ιερωμένος από την Καλαβρία Antonio Bellusci κατέγραψε αυτό το τραγούδι στην Κόρινθο και το συμπεριέλαβε στο βιβλίο του "Un Arberesh tra gli Arvanites di grecia". Έμμεση βιβλιογραφική αναφορά μέσα από το βιβλίο του Αριστείδη Κόλλια "Αρβανίτες".

Για κάποιους "Δωριείς του νεότερου Ελληνισμού", για άλλους "παιδιά της σιωπής", ο Αρβανίτικος λαός αυτός, που ποτέ δεν αποτέλεσε "έθνος", ενίσχυσε τον πληθυσμό του ελλαδικού χώρου, ταύτισε τη μοίρα του με αυτή των ελληνόφωνων συμπατριωτών του σε καιρούς δύσκολους, κράτησε την ορθόδοξη χριστιανική του πίστη και έπαιξε βασικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821.

Σήμερα τα τελευταία απομεινάρια της αρβανίτικης πολιτιστικής παράδοσης πολλών αιώνων, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο πλαίσιο μικρών αγροτικών αλλά και ναυτικών κοινωνιών, χάνονται οριστικά. Οπωσδήποτε, η απώλεια αυτή είναι μία διαδικασία μοιραία, που ακολουθεί τις εξελίξεις των καιρών. Η γλώσσα των Αρβανιτών, τα αρβανίτικα (arvanitika, arvanite, arbërisht, arbërishtë), ή αλλιώς "γλώσσα των πουλιών" (gljuha e zogjvet ή gljuha e zogu[t]), επιβίωσε με αξιοθαύμαστο πείσμα μέχρι τις μέρες μας, κυρίως λόγω του έντονου συντηρητισμού των αρβανίτικων κοινωνιών. Σήμερα όμως περιλαμβάνεται πλέον στον Κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ με τις "σοβαρά απειλούμενες γλώσσες" και είναι μάλλον η περισσότερο τρωτή από όλες τις "λιγότερο ομιλούμενες" γλώσσες της Ελλάδας. Και μαζί με τη γλώσσα χάνεται και η ψυχή μιας συνιστώσας του σύγχρονου ελληνικού έθνους.

Η ιστορία και ο πολιτισμός των Αρβανιτών μοιάζουν σαν να καλύπτονται εδώ και πολλές δεκαετίες από τη συνομωσία της σιωπής. Ελάχιστα γράφονται και ακούγονται γι' αυτούς, έστω και αν ζούμε στην εποχή της προβολής των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και του "έθνικ". Πολύ λίγες επιστημονικές μελέτες, ελάχιστες εκδόσεις εθνολογικού χαρακτήρα, λιγοστές σοβαρές προσπάθειες στον χώρο της μουσικής. Το θέμα μοιάζει να είναι "ταμπού", μία απόκρυφη πολιτισμική ταυτότητα και μία υπόγεια γλώσσα, που οι ίδιοι οι Αρβανίτες θέλησαν, από ένα σημείο και μετά, να τις ξεφορτωθούν, γιατί έτσι τους έμαθαν. Αφήνοντας όμως τις ενοχλητικές "ιδιαιτερότητες" πίσω τους ως ασήμαντες ή άχρηστες, δεν έγιναν περισσότερο "πολιτισμένοι" και περισσότερο Έλληνες απ' όσο ήταν πριν. Και αυτό γιατί οι Αρβανίτες ήταν ήδη Έλληνες. Η συνείδηση αυτή διαμορφώθηκε στη διάρκεια της μακράς ιστορικής τους πορείας στις ελληνικές χώρες, παράλληλα όμως με τη διατήρηση μιας λαλιάς διαφορετικής από τα "ρωμέικα".

ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

Kjo nga sita ''greke'' http://www.an-attiki.gr/index.php?optio ... Itemid=103

[Arbëri]

Arvanites, the Dorians

Një libër i ri mbi origjinën dhe historinë e Arvanitëve , e cila përmban shumë elemente historike dhe folklorike dhe argumente mahnitëse.
-Shqiptarët janë brezi më i bukur në botë në dukje. Trim, absolutisht i ndershëm, besnik, por ajo është edhe e vështirë
Në libër ka referenca në kohën e Deucalion deri më sot për rolin e luajtur nga Dorianët dhe trashëgimtarët e tyre si pasardhësit e tyre.
Autor i librit është aktor - drejtor - filmit dhe teatrit prodhuesi Xhorxh Ekonomou, . Botimi i librit është Shoqata Kulturore INIOCHOS ¨ ¨ Kapandriti.


¨Είμαστε γνήσιοι Έλληνες με Ηπειρώτικες ρίζες Δωρικής καταγωγής.....''

Ένα νεο βιβλίο για την καταγωγή και την ιστορία των Αρβανιτών μόλις κυκλοφόρησε ,το οποίο περιέχει πολλά ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία,καθώς και εκπληκτικές αποκαλύψεις.
<< Οι Αρβανίτες είναι η πιο όμορφη γενιά του κόσμου ως προς την εμφάνιση. Γενναίοι, απόλυτα τίμιοι, πιστοί, είναι όμως και σκληροί. Δεν δίνουν σημασία στο χρήμα! Ίσως να μη βρω άλλη χώρα που να μην δίνουν σημασία στο παρά όπως οι Έλληνες Αρβανίτες. >> γράφει από την Πρέβεζα στην μητέρα του ο Λόρδος Βύρων τον Νοέμβριο του 1809.
Στο βιβλίο γίνονται αναφορές από την εποχή του Δευκαλίωνα μέχρι σήμερα,για τον ρόλο που έπαιξαν οι Δωριείς με την κάθοδό τους και οι συνεχιστές απόγονοί τους.
Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο ηθοποιός - σκηνοθέτης - κινηματογραφικός και θεατρικός παραγωγός Γιώργος Οικονόμου, το οποίο έχει αφιερώσει στο Καπανδρίτι, τον τόπο που γεννήθηκε. Η έκδοση του βιβλίου είναι του Πολιτιστικού Συλλόγου ¨ ΗΝΙΟΧΟΣ¨Καπανδριτίου.

http://sogal-stiri.blogspot.com/2009_09_01_archive.html

[Arbëri]

Arvanites, the Dorians

A Linguistic Anthropology of
Praxis and Language Shift

Arvanítika (Albanian) and Greek in Contact
LUKAS D. TSITSIPIS
CLARENDON PRESS · OXFORD



Gjithsejt 163 faqe : http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=28169371

[Arbëri]

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΟΛΛΙΑΣ:«ΤΟ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ»


Kënga Arvanitëve një pjesë e madhe e krijimit mousikopoiitikis te popullit ''grek''

Në vitin 1891 filologu gjerman Arthur Milchhöfer jep Attica und lbuch Heutigen rrjetë e cila ndër të tjera thotë: "Me sa di unë, këngët popullore bashkëkohore greke u bashkuan me këngë të vjetra Arvanitika , erotik, këngë lirike dhe hajdutë."

Procesi i helenizim këngë Arvanitika përfunduar në këtë shekull, nga një popull muzikantë shumë të rëndësishëm dhe të këngëtarëve shqiptarë, p.sh. George Papasideris Mittaki dhe Gjeorgjisë, që i kanë përkthyer dhe këndoi në greqisht shumë prej tyre, duke e mbajtur formën muzikë dhe duke e çuar atë në përputhje me të dhëna të reja, veçanërisht që nga viti 1835 se bavarezët e kanë futur klarinetë në Greqi.



[quoteem]Το αρβανίτικο τραγούδι αποτελεί σημαντικότατο τμήμα της μουσικοποιητικής δημιουργίας του ελληνικού λαού, αλλά αυτή η αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα παραμένει άγνωστη στον Έλληνα των παραμονών του 21ου αιώνα για διάφορους και ποικίλους λόγους, πολλούς από τους οποίους έχω ήδη εκθέσει στο βιβλίο μου Αρβανίτες και η καταγωγή των Ελλήνων.

Στις γνωστές συλλογές δημοτικών τραγουδιών του περασμένου αιώνα δεν υπάρχουν αρβανίτικα τραγούδια. Οι λαογράφοι της εποχής αυτής με πρωτοπόρο τον Νίκο Πολίτη έδιναν τον δικό τους αγώνα για να ανατρέψουν τις θεωρίες του Φαλμεράιερ και να αποδείξουν μέσα από τα λαογραφικά δεδομένα την αδιάλειπτη συνέχεια της ελληνικής φυλής. Στο βωμό αυτής της συγγνωστής – για την εποχή αυτή – σκοπιμόττας, θυσιάστηκε το αρβανίτικο τραγούδι. Αφανίστηκε, κηρύχτηκε ανύπαρκτο.

Η αρβανίτικη γλώσσα δεν γραφόταν. Δεν αποτελούσε γλώσσα των διανοούμενων, αλλά του κυρίως αγράμματου, την εποχή αυτή, λαού. Τα καθημερινά συμβάντα και τα ιστορικά γεγονότα διασώζονταν μέσα από το τραγούδι. Τα ιστορικά ντοκουμέντα που έχουμε επιβεβαιώνουν ότι το παλιό αρβανίτικο τραγούδι ήταν κυρίως και κατ’ εξοχήν επικό και λυρικό. Μια μαρτυρία που έχουμε από τον Π. Χιώτη, που έγραψε την Ιστορία της Επτανήσου το 1866, μας βεβαιώνει ότι οι Σουλιώτες που είχαν εκπατρισθεί στην Κέρκυρα «…ουδέν άλλο έπραττον ειμή να καθαρίζωσι τα όπλα και να σημαίνωσι την κιθάραν, τραγουδώντας Αλβανιστί τους ηρωϊσμούς των».

Μετά την απελεύθερωση ολοκληρώθηκε μια διαδικασία αθρόας μετάφρασης αρβανίτικων τραγουδιών στη νεοελληνική γλώσσα. Η διαδικασία αυτή είχε αρχίσει λίγες δεκαετίες πριν την Επανάσταση, όταν διαφαίνονταν καθαρά η δυνατότητα δημιουργίας ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, από τους Έλληνες διανοούμενους κατ’ αρχήν. Ας λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι ο Φωριέλ δημοσίευσε την περίφημη συλλογή τους με τη βοήθεια Ελλήνων διανοουμένων από το Παρίσι, χωρίς να πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα.

Το 1891 ο Γερμανός ιστορικοφιλόλογος Arthur Milchhöfer εκδίδει το βιβλίο Attica und seine Heutigen όπου μεταξύ άλλων λέει: «Απ’ ότι ξέρω, τα σύγχρονα ελληνικά λαϊκά τραγούδια είναι συγχωνευμένα με τα παλιά αρβανίτικα ερωτικά, λυρικά και κλέφτικά τραγούδια».

Η διαδικασία εξελληνισμού των αρβανίτικων τραγουδιών ολοκληρώθηκε στον αιώνα μας, από σημαντικότατους λαϊκούς οργανοπαίχτες και τραγουδιστές που ήσαν Αρβανίτες, π.χ. Γιώργος Παπασιδέρης και Γεωργία Μηττάκη, οι οποίοι μετέφρασαν και τραγούδησαν στα Ελληνικά πολλά απ’ αυτά, διατηρώντας τη μουσική φόρμα ή εναρμονίζοντάς την προς τα νέα δεδομένα, κυρίως από το 1835 που οι Βαυαροί εισήγαγαν το κλαρίνο στην Ελλάδα.[/quoteem]
http://ellines-albanoi.blogspot.com/200 ... _6930.html

[Arbëri]

FARA E BUEJVE


Monumenti funebër në nderim të Merkur Buas (Treviso, Santa Maria Maggiore)


Bua është një farë arbërore me origjinë nga malet e Thesalisë dhe Epirit, nga e cila kanë dalë shumë udhëheqës të rëndësishëm ushtarakë. Degë të farës Bua janë Spatejtë (Spata ose Shpata), Grivejtë (Griva), Mërkurejtë (Mërkuri), Ljoshat, Muriqejtë (Muriqi) dhe të tjerë.
Sipas perandorit bizantin dhe historianit Kantakuzinos, më 1333 fara e Buejve, së bashku me ato të mallakasëve dhe mesarejve zbritën nga malet e Thesalisë së bashku me 12 000 arbër; ata dhanë besën se do jetonin në paqe. Në Peloponez, kishin mbërritur nga mesi shek. XIV - fillimi i shek. XV. Këto qenë grupe arbërish të ftuar të nguleshin aty nga kryepeshkopi i Mistrës. Pas rënies së Kostandinopojës më 1453, Dhimitri dhe Thomai, vëllezërit e perandorit të fundit të Paleologëve dhe despotë të Mistrës, ia dorëzuan Peloponezin turqve. Më pas, kemi Pjetër Bua Shklepën (të çalin) që udhëheq revoltën në Arkadi, për ta parandaluar pikërisht një gjë të tillë. Ndërsa Manuel Kantakuzinos bënte përpjekje për t'ua marrë despotatin nga duart Paleologëve, këta të fundit thirrën në ndihmë turqit, të cilët erdhën dhe shtypën kryengritjen.
Në kohën e sundimit turk, shumë grupe arbërish u bashkuan me venecianët, emigruan në Ishujt jonianë dhe gadishullin italik, ku ofronin shërbimet e tyre si mercenarë me pagesë (stradiotë). Më 1502, Zguro Bua me arbërit e vet zbrit për herë të parë në Qefaloni, me lejen e qeverisë venedikase. Në të njëjtin vit, përmendet në Itakë armatoli i Vonicës, Theodor Bua Griva. Në një letër drejtuar senatit, me datë 30 prill, 1541, u vendos ngulja e forcave të armatosura të arbërve në Kretë, Zakintho, Qefaloni dhe Korfuz. Një nga këto forca udhëhiqej nga Pavlo Bua Repushi.
Një nga stradiotët më të famshëm të kohës, ka qenë Merkur Bua. Ai është mbiquajtur "pasardhës i Pirros", është krahasuar me Akilin dhe Aleksandrin e Madh në poemat e trubadurëve, për shkak të bëmave të tij detare në perëndim. Merkur Bua u shkroi venedikasve të ndërhynin në Greqi, ku do gëzonin mbështetjen e arbërve. Vdiq më 1560 në Treviso, Itali, ku i kanë ngritur edhe një monument.
Më vonë, Buejtë humbën nga faqet e historisë. Kosta Biris (në librin e tij Arvanitët, dorët e helenizmit modern) shkruan se fara u shua, ndërsa Aristidh Kola beson se mbijetuan ende, nën emrin e Grivejve (Griva), Kladhejve (Kladha) dhe Spatejve (Spata) që janë degë të farës së madhe të Buejve.