Etimologjia e fjales.

[Arban Blandi]

Shndërrime

c, ch, j, k, q – ng; g – nk;
d, dh, t, th = b, f, p, u, v, w
fi greke = theta greke; f = t, th
m, n = b, f, p, u, t, v, w
mb – p; nd – t;
s, sh = t, th = z

eng. popcorn - shq. pupagjel
pop = pup (ting.)

[Mallakastrioti]

[Zeus10]

Ka pasur nje debat te gjate per shkronjen ζ, disa mendojne qe ajo eshte nje z-ë, kurse disa te tjere qe ajo perfaqson nje digrafe gz, ashtu sic ξ᾽ qe lexohet ks apo hs.
Sido qe ajo te lexohet:

πολλὰ μάλ᾽ ἰύζουσιν ἀπόπροθεν οὐδ᾽ ἐθέλουσιν

ἰύζουσιν---juzoujshin
apo
ἰύζουσιν--jugzoujshin

ajo merr kuptim ne shqip, e para si zo(zë) e dyta si gzim(gëzim).

Gjithashtu te ben pershtypje fjala πολλὰ μάλ᾽ qe perkthehet : 'shume i madh

πολλὰ e kemi shpjeguar qe buron nga fjala polla(pjell), por me interesante eshte fjala μάλ᾽ mal qe per perkthyesit angleze eshte very, kurse ne shqip mali eshte simboli i madhesise.
Psh: mu be zemra mal

[Zeus10]

Fjala bërtas ne shqip ka shume sinonime, si psh klith, ulerij, gelthas, thërras etj. Kjo e fundit mund te shkruhet dhe thras apo thr-os, ku as eshte prapashtesa e vetes se pare njejes. Ja ku eshte ajo dhe ne ""greqisht"":



θροειν ku ειν eshte prapashtesa e foljes kalimtare, kurse rrenja eshte e njejte me shqipen thr.

[qiellikaltër]

Po persa i perket fjaleve:

"aggressivo" (ital. etj) dhe "i egër" (shqip), duket qarte nje lidhje midis tyre, nderkohe qe varianti zyrtar nxjerr nje rrenje tjeter te fjales, po qe sikur s'ka shume kuptim: http://www.etymonline.com/index.php?sea ... rchmode=nl

"statua" (ital.) dhe "shtat" (shqip), duket se rrenja e fjales se huaj buron pikerisht prej asaj qe thote fjala shqip: "shtat, trup".

"perimetro" (ital.) duket i perbere nga fjala pe (peri, fija) dhe metro qe sic eshte shpjeguar shume here me pare rrjedh nga fjala "mas" ne shqip.

[Orakulli]

Mendoj qe i "egr" vjen nga nji soundsimbol formim.
Para se gjithash, dhet të kapim rrënjën e parë të fjalës.Po të kemi para sysh që ne i themi "egërsire", njeri i "egr", gris,grin,me gri....grrr....grrr........gërnjar,grindavec,e të tjera,të cilat do të jenë baza e shumë njësive të gjësë së mevonshme Gjuhe e re e Europianeve të larguar tashmë gjeografikisht prej vendit mëmë Pelasgi (Thraki-Daki-Iliri).
Nga kjo rrënjë ne mund të nxjerrim zhvillimin e mëvonshwm të kësaj familje:agr si ve= si ve agr, pra ku vendosen fjala agr(egr),ose "anger",ose "neger",ndërtojnë njësi të reja të kësaj familje.Me ana të Pellazgjishtes-Shqipes ndërtohet tërësisht Gjuhet e reja, por të cilave më vone, kur gjithcka është harruar ose fshirë, i vihen emra të ndryshëm si Gr,La,..e tj.
Baza është gjuha e mëparshme, e cila sot mban emrin gjuha Shqipe,e ndërtuar përgjatë harkut të qindramijera viteve, dhe në gjuhëte reja,nuk bëhet gjë tjetër vetëm përdoren njesitë e saj për të zmadhuar numrin e fjalëve në një gjuhë të re, në një fazë shumë të re të ndërtimit gjuhësor.
Nëse do të lihej thjeshtë "agr,egr" do të kishte shumë mundësi përplasje me nji vendosje simbolike tjetër të njëjtë,por ndërtuar me metodë tjetër,për shëmbull me ideo formim (baza e të cilës është gjuha latine,greke e vjeter dhe e gjuheve e reja kishatre Europiane).Pra do të ishte mundësia shumë e madhe e patjes së dy fjalëve të njëjta me kuptime të ndryshme dhe si rezultat do të kishim kufizim të rritjes së mëtejshëme të njësive gjuhësore.Gjuhët e reja përbëjnë nji rikombinim të ri, i nje gjuhe te ndërtuar më parë, e cila per mendimin tim im duket shumë qartë që ka qënë gjuha Shqipe.Gjuha Shqipe eshte rikodifikuar dhe rritur me të njëtjen metode ne dy gjuhët e reja:Greke e vjetër dhe Latine dhe është pikërisht pjesmarrja e ndërtimeve te reja të saj të kësaj faze në gjuhën Shqipe që fsheh vjetërsine e jashtëzakonshme të kësaj gjuhe.
Ndërtimin e Gjuhës njerezore, nëse do të bënim një anallogji me ndërtimin e jetes ne planetin toke, do të kishim pak a shumë të njëjtin mënyrë formimi.Gabimi që bëhet zakonisht nga gjuhëtarët e sotëm është që e shikojnë ndërtimin gjuhësor si të bërë në një monemt të vetëm, njesoj sic shikon bibla ndërtimin e gjithësise.Prandaj pjesa më e madhe e tyre merren me gjëra të dorës së dytë si sintakse,morfologji ,gramatike etj,dhe kërkime shkencore të dorës së dytë reth gjuhëve moderne ose reth gjuhëve të njohura të shkruara të vjetra, te cilat ne thelb nuk kane dhene deri me sot ndonji pergjigje me peshë reth ndertimit te gjuhes njerezore, pervec episodit te vetem te vogel te shkeputur, të konkluzionit të quajtur gramatikë universale, prej gjuhëtarit amerikan Noam Chomsky ( N.Komsky eshte edhe anetar nderi i akademise se shkencave te Serbise). Vërtet nje shikim tepër i cunguar i fushës së madhe dhe të ndërlikuar të kërkimit shkencor reth gjuhës njerëzore.Po të shikosh gjuhën në këtë mënyrë është e lehtë të arrish konkluzionin që pyetja sesi është ndërtuar gjuha njerëzore nuk ka për të pas përgjgje ndonjihere.
Ne fjalët që përdoren ne gjuhen Shqipe ,ka fjale qe jane 1 milion vjecare, ashtu si ka dhe fjale vetem 500 vjecare.Gjuha eshte zhvilluar njesoj si natyra dhe botet bimore dhe shtazore, nga format me te thjeshta deri ne format me te nderlikuara,te cilat jane ato qe perdorim ne sot.
Evidenca qe del prej gjetjeve arkeologjike te gjuhes se shkruar e jep te qarte kete zhvillim per sa i perket gjuhes se shkruar,megjithese duhet te theksoj qe gjuha e shkruar eshte nje element shume i parendesishem dhe i palidhur me ndertmin e gjuhes njerezore.
Gabimi me i trashe qe behet eshte qe krahasohen njesi qe jane ndertuar nga rruge te ndryshme formimi.Eshte njesoj si te krahasojme dhe te gjejme te perbashkat midis nje lumi dhe nje peme.Ndersa edhe vete nje perme mund te jete nje ndertim qe vjen nga burimime te ndryshme formimi, ose kenveshtrime te ndryshme njerezore, ne gjuhe te ndryshme si ato te aferta te nje familje,ashtu edhe ato te largeta te familjeve te ndryshme.
Ne fillim ne duhet te ndertojme nje metode me ane te ciles te arrijme te percaktojme moshen e njesisve gjuhesore,si dhe rrugen e perdorur ne ndertimin e tyre.Gjuha nuk mund te analizohet duke i marre njesite e saj prej nje plani te vetem kohor, dhe akoma me keq nga plani i gjuhes X se shkruar, si dhe prej supozimit qe ato jane te ndertuara prej zbatimit te nje metode te vetme.
Pas kesaj ne mund te klasifikojme njesite ne aq grupe, sipas metodave te # te perdorura per ndertimin e tyre.
Gjuha paraqet nje veshtersi te madhe sepse perben ne bashk'veprimin zhvillues te shume elementeve dhe prandaj kerkon bashkimin e disa fushave ne kerkimin shkencor reth saj.

[Zeus10]

Pozicioni i lekundur, jo besnik apo konsekuent, ne shqipen popullore quhet: me dy mendje.
Le ta shohim pak si i thone ne ""greqishten"" e vjeter:



pra kemi: δυσμενής(dysh-menës) dhe δυσνους(dysh-njous)

νους ne ""greqishten""" e vjeter do te thote menje(mendje):



pavaresisht se ajo eshte fjala shqipe njoh(gnome, dijenia, enjoia, epinjoia), qe sepse truri eshte vendi ku perpunohet njohja(informacioni).

Pra ne fakt kemi
μενής(puro shqip)= νους(shqip indirekt, nepermjet fjales njohja)=mendje

dysh-menja=te jesh i lekundur=te jesh me dy mendje=jo konsekuent= jo besnik psh i nje ideje=te jesh ne medyshje

Pra perkthimi i sakte i δυσμενής eshte mëdyshje, gjendje e lekundur, me dysh, dileme.

[Orakulli]

E drejte zeus.
Vjen nga gjuha e perditshme Zeus.E kam me dy mendje..Kupton qe kam dy rruge per te bere nje veprim te caktuar.Vjen nga nje perdorimi arsyetus i perditshm, qe perseritet ne nje pafundesi heresh, i mundesive te kryerjes se nje veprim te caktuar.Gjuha ka ardhur nga perballimi i njeriut me boten jashte tij ne funksion te realizimit te nje qellimi te caktuar te rendesishem per jetesen e tij.
Gjuha eshte njesoj si nje vegel(makine) qe njerezit e perdornin per te prodhuar...

[Zeus10]

Ne ""greqishten"" e vjeter(dhe natyrisht dhe ne imitimet e saj), gjendet nje fjale interesante per emrin çmenduri:



Pra μωρια(moria), nje term qe egziston dhe ne shqip, si marria(tosk) e shnderruar ne marrezia apo moria(geg).
Mbiemri perkates, eshte i/e marrë , kurse origjina e fjales eshte folja marr. Kjo sepse fenomenin e çmendurise, gjuha popullore e shpjegon me : i morri ment e kokes dmth e zuri maria,ose u be i marre. Termi, gjen shpjegim te qarte ne shqip dhe prezenca e tij ne gjuhen ""greke"", tregon qe kjo e fundit, ose ka qene vete nje forme shqipe, ose eshte influencuar shume prej saj.

[Zeus10]

Ajo qe eshte interesante, eshte se krahas termit te siperpermendur gjejme dhe termin μανια, ku diferenca eshte vetem tingulli n-ë ne vend te r-së, pikerisht tingujt e rotacionit geg-tosk: n-r.






Nese gjuha ""greke"" eshte e vjeter aq sa thuhet dhe bart ne vetvete dy sinonime te qarta te shqipes, perkatesisht ne gegerisht dhe toskerisht, atehere mund te themi qe ne "Greqine e Lashte", dialektet e gjuhes shqipe paskan 'vallezuar' ne te folmen e njerezve, duke dhene forma te ndryshme leksikore, qe ndryshojne pak ose aspak me ato te shqipes se sotme.

[Arban Blandi]

gr. λυσσήμάτα "insanity"... shq. "i lujtur mëndësh"...

[Arban Blandi]

Në gjermanisht kafshes i thonë "tier", në greqishtën e vjetër kafshes së egër i thonë "θηρίον". Në shqip kemi foljen "therrë".
(Në shqipen e arbëreshve, 'frymor' i thonë kafshes).

[Mallakastrioti]

Errur,errun, erret, erresire,erresine,erreni,err...

[Zeus10]

Fjalet jane aq pastersisht shqip ne kuptimet e tyre, sa eshte shume e cuditshme qe shqipja mungon per tu marre si baze, shih me poshte:

[Mallakastrioti]

Diçka interesante lidhur shnderrimit te shkronjave nga e keshtuquajtur "greqishte e lashte" ne latinishte,( nga Buttman):