"Moreover, you scorned our people, and compared the Albanese to sheep, and according to your custom think of us with insults. Nor have you shown yourself to have any knowledge of my race. Our elders were Epirotes, where this Pirro came from, whose force could scarcely support the Romans. This Pirro, who Taranto and many other places of Italy held back with armies. I do not have to speak for the Epiroti. They are very much stronger men than your Tarantini, a species of wet men who are born only to fish. If you want to say that Albania is part of Macedonia I would concede that a lot more of our ancestors were nobles who went as far as India under Alexander the Great and defeated all those peoples with incredible difficulty. From those men come these who you called sheep. But the nature of things is not changed. Why do your men run away in the faces of sheep?"
Letter from Skanderbeg to the Prince of Taranto ▬ Skanderbeg, October 31 1460

Etimologjia e fjales.

Diskutim profesional për gjuhën.
Post Reply
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#481

Post by Phoenix »

A mund të qëndrojë lidhja (i) Urt <>Tru ?!!

Po lidhja: Llap> llaph> sllaf> sllav? Do me thënë dikush që nuk flet, por jo memec, skllav?!
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#482

Post by HylliArbenor »

e veshtire, edhe pse je o pamundur, megjithate jo i drejtperdrejte..Tru ka gjase te rrjedh nga latinishtja truncus cerebralis (pershkurtim), kurse urt e gjen rrenjen kuptimore te saj tek "fjale". krahs.lat.verbum, ang.word, gjerm.wort, scand.ord. nje hipoteze tjeter mund te jete nga folja shtroj-(sh)tru-dmth njeri "i shtruar", plot mend, ne kte rast do te kishte bazen kuptimore tek fjala dru-dmth i patundur, i "shtruar", i ulur, i duruar, qe mendon thelle para se te veproj. tru atehere do ti korrispondonte got.truggwa-beselidhje, gjerm.true, ang.true/truth-te gjithe e kan rrenjen nga IE.*dru-dru, dushk,peme e forte e cila jep dy kuptime besen e dhe zgjuarsin e forte.
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#483

Post by Phoenix »

HylliArbenor wrote:e veshtire, edhe pse je o pamundur, megjithate jo i drejtperdrejte..Tru ka gjase te rrjedh nga latinishtja truncus cerebralis (pershkurtim), kurse urt e gjen rrenjen kuptimore te saj tek "fjale". krahs.lat.verbum, ang.word, gjerm.wort, scand.ord. nje hipoteze tjeter mund te jete nga folja shtroj-(sh)tru-dmth njeri "i shtruar", plot mend, ne kte rast do te kishte bazen kuptimore tek fjala dru-dmth i patundur, i "shtruar", i ulur, i duruar, qe mendon thelle para se te veproj. tru atehere do ti korrispondonte got.truggwa-beselidhje, gjerm.true, ang.true/truth-te gjithe e kan rrenjen nga IE.*dru-dru, dushk,peme e forte e cila jep dy kuptime besen e dhe zgjuarsin e forte.
Me aq pak sa di unë "truncus cerebralis" është emërtim shumë i hollësishëm i një pjesë të sistemit nervor. Madje, edhe sot ka ngatërresa për të përcaktuar se cili është truri, prandaj nuk besoj se shqiptarët e lidhin trurin me trungun. http://it.wikipedia.org/wiki/Cervello (lidhja është në italisht, si gjuhë e rrjedhur nga latinishtja).

Po mirë, "trungun" çfarë e lidh me "traun" dhe "trupin" ?
Po sikur "T" të jetë kjo:
Image
, apo :
Image
?!!
Po pse shkruhet "Tree" me "e", kur "e" është një "G" me kokë poshtë dhe simbolizon tokën dhe femrën ,dhe lexohet "Trii"?! Dmth "T" që rin nga dheu?!
User avatar
Zeus10
Grand Fighter Member
Grand Fighter Member
Posts: 4227
Joined: Thu Jun 04, 2009 6:46 pm
Gender: Male
Location: CANADA
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#484

Post by Zeus10 »

HylliArbenor wrote:X Zeusi-e the ti vete esht veç nje ngjasim. gjuhet indoeuropiane jane te ngjashme me njera tjetren sepse jane gjenetikisht te lidhura. te njejten gje mund te thuash me greqishten (h)ydor dhe ang.water, sl.voda/vada(>shq.vadis/vadit) dhe nuk do gabosh. esht karakteristike i shqipes te kete U/ue-ua ne fillim te fjales(ndonje here me korrespond.ve/vu) qe i korrispondojne V-ve indoeurop.shemb. uje(t)(vaje?)-nor.vatn, ujk/ulk-nor.ulgr-ulkonje/russ.volk-ujk (gr.lykos), urrej-nor.vraed-inat, dufe(shqip.vras/vret?), uri-lat.vorax-njeri qe ha shume, urte-i mençur-nor.ord,ang.word-fjale(dmth njeri qe di te flase,si fjala sllave-ata qe din te flasin,"te lavdishmit"), ul-ve posht, qetesoj-nor.vold/uld-dhune,fuqi-a.s.weald-te zoterosh (veten o diçka),germ.ge-walt-ligj,administrim,dhune, lat.validus, violentia-qe ka vlere, dhune,force etj etj. dmth ka ca karakteristika qe e bejn shqipen nje gjuhe me vete qe ska lidhje te drejtperdrejte me greqishten veç huazime o zona gjuhe te perziere qe vijn nga 2000 vjet kontakte.me se normale. elementi i dyte esht theksi qe ndryshon totalisht nga greqishtja. mund ta vesh re ne fjale si ulk-gr.lykos, shqipja theksin tek rokja e pare, greqishtja tek e dyta. diferenca esht si tek fjala ngrene-(h)anger, ndroj-ander, ndyj/ndyre-yndyre etj.ne shqip(variantin gege, shqipe "puro"mund te themi), theksi kish tendenca te qe tek rrokja e pare, greqishtja as ne lashtesi ska pasur kurre tendenca te tilla po dihet qe ka pas theks "musikore".
per sa i perket fjales thermos ajo nuk lidhet me foljen thaj(edhe pse lidhja esht interesante) po korrispondenzen e ka tek fjala zjarre/zjarrme ose me ngroh/gromje (krahs. frig.germe-ngroht.), thaj lidhet me sllav.tajati-thahet, gjerm.tau-vese, ang.dew, thaw-vese, shkrij, scand.ta-shkrij.

Hylliarbenor, qasja jote karshi origjines se fjaleve dhe gjuhesise krahasimtare eshte ajo qe dominon boten sot, nje qasje empirike dhe pershkruese. Ne jemi te vetedijshem per ngjashmerine e fjaleve ne gjuhe te ndryshme europiane, por ne mendojme qe teoria PIE nuk justifikon prejardhjen e tyre. Kjo per arsyen se kjo teori, injoron rendesine e ideofoneve, sylabofoneve dhe tingujve te natyres, duke e gjetur burimin ne menyre skolastike vetem tek disa rrenje "te nje gjuhe te zhdukur". Po ashtu rendisia qe ju jepet gjuheve vehikulare eshte e qellimshme dhe aspak e argumentuar. Arsyetime te tila si ky yti psh:
....thaj lidhet me sllav.tajati-thahet,....
jane ose inkompetence, ose rendje pas nje teorie te gabuar. Kur thua: 'lidhet me sllav.', mos valle nenkupton qe buron prej saj?
Sepse nese nenkupton thjeshte lidhje paralele, ajo qe ben eshte vetem paraqitja e fjaleve 'cognate' pa gjetur burimin, por ama nese me fjalen 'lidhet' nenkupton, qe folja thaj e shqipes, paska buruar nga sllavishtja tajati, je plotesisht i pasakte. Folja thaj, qe i perket atyre fjaleve elementare me burim onomatopeik, nuk mund te rrjedh nga sllavishtja, sepse struktura e saj eshte shume me e thjeshte dhe shume me prane tingullit onomatopeik se ajo sllave. Perkundrazi, fjala sllave duket qarte qe eshte nje zhvillim artificial i fjales thaj, ne nje nga format e saj thajet(thahet), duke eliminuar tingullin domethenes h-ë, gjate procesit te ngurtesimit te gjuhes ne shkrim, per tu transportuar prape me pas ne gjuhen e folur, kur gjuha u be perseri vernakulare.
The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#485

Post by Phoenix »

Duke marrë si nisje fjalën e thjeshtë "RRO", "RO" mendoj se fjala "Rrobot" mund të shpjegohet me fjalë shqip.

Image
Image

Në kuptimin e sotëm roboti është një "rob" i ndërtuar nga njeriu për të bërë punë të rëndomta dhe shumë të rënda. Ai "rron" vetëm për të bërë dhe për të punuar.
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#486

Post by Phoenix »

Image
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#487

Post by HylliArbenor »

jo "Zeus" nuk dua te them aspak qe thaj "rrjedh" nga sllav.tajati, "teknikerisht" ska arsye, flas po per parallelisma, per korrespondenza etimologjike,te cilat ne linguistike jane te rreguluara nga ligje te caktuare. po mbase qendron ktu problemi..me duket se ju perqendroheni me shume te gjeni "Urbedeutung" e fjaleve, dmth kuptimin e pare origjinal qe nje folje o fjale "mund te ket pasur" ne zanafillen e saj, o ne gojen e nje "Urvolk"-u o "Urstamm". jam korrekt? po kjo me duket gje jo vetem e pamundur po edhe disi e parendesishme ne gjuhesi, me çfare baze mund te thuash ti p.sh. qe nje folje shqip permban kuptimin "e vertet" ose origjinar ne krahasim me nje gjuhe tjeter, ta zem sllavishten??Si mund te pretendohet qe nje fjale "rrjedh" nga tjetra, sidomos kur kemi te bejme me ngjahasime gjenetike? popujt europjane flasin gjuhe te perbashketa jo sepse ne lashtesi nje popull u ngrit mbi te tjeret dhe mbivendosi gjuhen e tij, po sepse ata kane nje origjine etnike te perbashket, kane qene nje popull unitar qe pastaj esht ndare me kalimin e kohes dhe me shtimin ne numer. dhe ne ambientet e reja qe kto degezime popujsh indoeuropjane jetuan, duke marre ne konsiderate edhe substraktin me te cilin erdhen ne kontakt, edhe bagazhi tyre linguistik morri dritehije te ndryshme nga "Ursprache" e popullit unitar( "gjithmone duke e marre me pinca" sepse esht gjuhe e rindertuar artificialisht). kto nuk jane spekullime, po permbyllje te arritura me arkeologji, histori dhe studime te thella linguistike. andaj them, nje gje e mire qe ne mund te bejm esht te nenvizojme cilat jane karakteristikat gjuhesore tipike te shqipes (dmth trajtat qe e bejne kte gjuhe unike) dhe cilat i perkasin gjuheve te tjera. natyrisht e dime te gjithe qe shqipja dhe greqishtja, per historine qe kane patur, kane ndare shume gjera bashke dhe do vazhdojne te ndajne, po personalisht un do perqendrohesha tek aspekti teknik linguistik sepse na sberthen gati çdo lloj dyshimi qe ne kemi ne raportin e ktyre dy gjuheve.
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#488

Post by HylliArbenor »

X Phoenix-"Me aq pak sa di unë "truncus cerebralis" është emërtim shumë i hollësishëm i një pjesë të sistemit nervor. Madje, edhe sot ka ngatërresa për të përcaktuar se cili është truri, prandaj nuk besoj se shqiptarët e lidhin trurin me trungun. http://it.wikipedia.org/wiki/Cervello (lidhja është në italisht, si gjuhë e rrjedhur nga latinishtja).

Po mirë, "trungun" çfarë e lidh me "traun" dhe "trupin" ?
Po sikur "T" të jetë kjo:"
-nuk ka te bej me çfare e lidhin shqiptaret "trungun" sepse ajo esht nje fjale shkencore, si p.sh. fjala shqip tra rrjedh nga lat.trabis-it.trave. natyrisht esht hipoteze, siç esht edhe tjetra qe e lidh me fjalen dru. te bera krahasimin me gjuhet gjermane, sepse edhe ato fjalen per peme ang.Tree, scand.tra/tro dhe per bese/force ang.true, scand.tro, gjerm.(ver)trau e kane nga i njejti burim qe esht PIE*dru-dru, ose peme e forte. dmth lidhja bese-force-e vertete (ang.truth) dhe Tru,mend,zgjuarsi esht atehere e kuptueshme.
"Po pse shkruhet "Tree" me "e", kur "e" është një "G" me kokë poshtë dhe simbolizon tokën dhe femrën ,dhe lexohet "Trii"?! Dmth "T" që rin nga dheu?!"-ne anglisht shkruhet Tree, me dy e, thjesht sepse esht nje model i te shkruari per nje variant te drurit .shih tree-true-truth-peme, bese, e vertet. u-ve indoeuropjane i korrispondojne i-te e gjuheve gjermane.
kto variante(qe jane grade te ndryshme te foljes me kuptim komplementare ) i gjen me bollek ne shqip, shemb.: shti-shty-shtu(shtoj), ndij-ndyj-ndu-do, rri-*rry-ruj(roj)-qendroj, bej roje, prish-*prysh-prush-thermoj,prush etj etj.
Phoenix
Supreme Member
Supreme Member
Posts: 476
Joined: Thu Sep 24, 2009 3:12 am
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#489

Post by Phoenix »

Ndoshta fjala "Ik" që përdorim, ka ardhur në Shqipëri me autobus nga Hauai. Mbeti tek ne, sepse kur iku autobusi ajo po flinte gjumë.
Gjithmonë duke pasë parasysh filozofinë se nuk kemi asgjë tonën.
Psh në Shqipëri fëmijët lindin në moshën 6 ose 7 vjeçare. D.m.th atëherë kur fillojnë të shkruanë emrin e tyre. Ndonjëherë edhe më vonë, sepse mësuesit duan bukurshkrim dhe nuk i quajnë të vlershme "zhgarravinat"!

Image
Image
Image

Nuk është se ka ndryshuar shumë. Dikur njerëzit kishin frikë kafshët dhe ia mbathnin. Tani janë bërë mjetet të rrezikshme ,dhe ata që i ngasin.
User avatar
Orakulli
Star Member
Star Member
Posts: 609
Joined: Sun Jun 14, 2009 5:40 am
Gender: Male
Location: USA

Re: Etimilogji e fjaleve...

#490

Post by Orakulli »

Po sikur "T" të jetë kjo:"
-nuk ka te bej me çfare e lidhin shqiptaret "trungun" sepse ajo esht nje fjale shkencore, si p.sh. fjala shqip tra rrjedh nga lat.trabis-it.trave. natyrisht esht hipoteze, siç esht edhe tjetra qe e lidh me fjalen dru. te bera krahasimin me gjuhet gjermane, sepse edhe ato fjalen per peme ang.Tree, scand.tra/tro dhe per bese/force ang.true, scand.tro, gjerm.(ver)trau e kane nga i njejti burim qe esht PIE*dru-dru, ose peme e forte. dmth lidhja bese-force-e vertete (ang.truth) dhe Tru,mend,zgjuarsi esht atehere e kuptueshme.
"Po pse shkruhet "Tree" me "e", kur "e" është një "G" me kokë poshtë dhe simbolizon tokën dhe femrën ,dhe lexohet "Trii"?! Dmth "T" që rin nga dheu?!"-ne anglisht shkruhet Tree, me dy e, thjesht sepse esht nje model i te shkruari per nje variant te drurit .shih tree-true-truth-peme, bese, e vertet. u-ve indoeuropjane i korrispondojne i-te e gjuheve gjermane.
kto variante(qe jane grade te ndryshme te foljes me kuptim komplementare ) i gjen me bollek ne shqip, shemb.: shti-shty-shtu(shtoj), ndij-ndyj-ndu-do, rri-*rry-ruj(roj)-qendroj, bej roje, prish-*prysh-prush-thermoj,prush etj etj.
Trabis prej /tra/?
Shikohet qe /tra/ eshte ccv dhe rjedhimisht nje ccv nuk mun te rjedhi nga nje ccvcvc. Eshte njesoj si te thuash qe organizmat njeqelizore rjedhin nga organizmat shume qelizore.
Per me teper edhe /trabis/ permban nje shqipe te perpunuar te paster. Eshte bashkim i fjales baze/tra/ me foljesh /bëj/. Shihet qarte qe eshte folja e shqipesh ne urdherore/besh/ dhe me qarte duket ne lidhjene esaj me Tzamerishten /bi/.
Pra ajo thote "te besh tra".Pse duhej zmadhuar ne kete menyre emri baze i gjuhes shqipe duke ju shtuar nje folje ,po e gjuhes shqipe, per te formuar nje emer te ri me kuptim te njejte me emrin "origjinal" te gjuhes se pare.?
Perse "tree" eshte me "T"?
Sepse 'd' e gjuhes shqipe eshte transformuar ne te lehten e saj "t', ndersa "ee" eshte nje zgjidhje mesjetare per te shmangur "rezonancen' fjalore me "true" dhe "truth".
Vendosjet e gjuhes angleze dhe sistemimi i fjaleve ne nje pozicion te ri kuptimor eshte bere vone dhe ne menyre te ndergjegjshme, ndersa ato te gjuhes shqipe ka ndjekur nje ripozicionim te vazhdueshem ne pemen e e vet me ane te seleksionimit natyror ne nje kohe shume te gjate zhvilluese.
Prifterinjte ne fillim dhe Gjuhetaret Europiane me vone, pergjate mijevjecarit te fundit, ishin te detyrur te zbatonin dhe te bazoheshin ne shume fjale te gjuhes Shqipe per faktin e thjeshte qe nuk kishin ne dispozicion aq shume kohe jetesore aq sa percillte gjuha meme e pare, gjuha e madhe Shqipe.
Kur dikutohet per gjuhet duhet ne radhe te pare te klasifikohen ato sipas kohes se formimit. Gjuha Shqipe nuk eshte vetem thjesht e vjeter, por eshte me shume se aq, eshte prehistorike.
Kunatat e saj, nuk jane thjesht pre te njejtit gjak, ose pre te njetes meme gjuhe. Ajo eshte vete gjuha meme. Mema ka ngelur e paprishur ne pjesen me te madhe per arsye te struktures se saj te forte natyrore qe pakkush e kupton.
Image
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#491

Post by HylliArbenor »

Orakull nuk kuptoj kte lloj praktike e te analizuarit gjuhen,mbase mund ta sqarosh pak me shume ne hollesi..fjala tra rrjedh nga lat.trabis sepse ashtu esht struktura e saj, qe pasqyrohet edhe ne huazime te tjera, disa shembulla: lavdi<lat.laude, lufte<lat.von.lotta,kofsh<it.coscia, kujtoj<lat.cogito, mallkoj<lat.maledicere,perralle<lat.parabola, i lire<lat.libertas(?), shih se si g/d-te dhe p/b asimilohen (tipike e shqipes, shih shtat<IE*septem, shtune<hebr.sabbat, ose korresp. shq.late-sllav.lopate etj),kur ne lat. prezantohet nyja au ajo behet ne shqip -av/f. pastaj T ne fillim te fjales nuk esht karakteristike shqipe(shume pake fjale qe kane gjase te kene qene me sh perpara,(sh)toke,(sh)tjerre,(sh)terre-shteroj,(sh)turr-em etj), ne kemi D-te per ate,ose Th, si ne fjalen dru(krahaso tall<lat.tollero,trung<lat.truncus,tremb<lat.tremare,trondit<lat.trudere, huazimin e ke po me T jo D, nje tjeter variant per dru ne shqip esht thur, me metatezen u-r,sepse nuk mund te kesh *thru). perjashtimi i fjales "Tru" esht se mund ta kete preardhjen prej nje Sh-tru, qe e beri T-ne jozanore. persa i perket -bis nuk shoh se si mund te ket te lidhur me shqipen te besh, ajo esht pjese e renjes se fjales latine trab, qe mund te kete nje parallelizem me gjermanishten *trap/trep-te qellosh, te takosh.
fjala anglishte tree esht thjesht nje variant gjuhesore i rrenjes PIE*dru, qe ne gjuhet gjermane natyrisht shprehet me T-ne e fort dhe me daljen -i. kjo esht nje rregul bazore e linguistikes krahasuese.
User avatar
Zeus10
Grand Fighter Member
Grand Fighter Member
Posts: 4227
Joined: Thu Jun 04, 2009 6:46 pm
Gender: Male
Location: CANADA
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#492

Post by Zeus10 »

Kurse une Hylli nuk kuptoj menyren e te menduarit tend. Eshte e vertete qe midis shqipes dhe latinishtes egziston nje leksik i gjere me fjale te ngjashme me te njejtin kuptim, por cfare e ben latinishten te jete gjuha furnizuese dhe per me teper per fjale qe nje i ka te leksikut baze? Cili eshte ai tipar apo ajo vecori qe i ben keto fjale detyrimisht latine dhe gjuhet e tjera inferiore ne raport me te? Une te siguroj qe inferioriteti fatkeqesisht eshte vetem ne mendjet tuaja. Fjala tra me nje strukture dukshem me elementare se trabis, nuk mund te jete derivat i saj sepse gjuha eshte zhvilluar nga me e thjeshta tek me e nderlikuara, pak a shume keshtu:
ideofone--rrokje c-v me kuptime te thjeshta---rrokje c-v-c me kuptime te thjeshta---bashkimi i rrokjeve (c-v)+ (c-v) e keshtu me rradhe.
Fatkeqesisht per konkluzionin tend fjala tra eshte shqipe, bile ajo ka dhene dhe derivate:

TRA m.
1. Trung i gjatë e i trashë zakonisht prej druri, me katër qoshe e i rrumbullakët, që përdoret në ndërtim në çatitë e shtëpive, në mure, nën dërrasat e dyshemesë, nën dërrasat e urave etj.; trung i tillë që pritet nga drurët. Tra i madh. Tra i latuar. Me trarë të nxirë. Tra druri (pishe). Tra hekuri. Trarët e çatisë ( e shtëpisë). Gozhda trau. U kalbën trarët.
2. sport. Trung i gjatë e i gdhendur mirë, i vendosur mbi dy këmbëza horizontalisht me tokën, i cili shërben për ushtrime gjimnastikore. Trari i ekuilibrit. Ushtrime në tra. Eci nëpër tra.

TRAP II m.
Mjet i thjeshtë lundrimi, i ndërtuar zakonisht me trungje të lehtë ose me dy lundra të vogla, mbi të cilat mbërthehen dërrasa që formojnë një shesh të gjerë; trung druri ose disa dërrasa të lidhura bashkë, me të cilat kalohet një lumë, një liqen etj. Trap i madh. Nget trapin. E kaloi lumin me trap. I ngarkoi në trap.

TRUNG m.
1. Pjesa e trupit të drurit që nga toka deri atje ku ndahen degët kryesore, që është më e trashë e pa degë; trupi i drurit që i janë prerë rrënjët dhe degët; copë nga ky trup, kërcu. Trung i hollë (i trashë, i gjatë, i shkurtër). Trung i sharruar. Trung arre (ulliri, lisi). Trung dhe degët. Çajnë trungjet. U ul mbi një trung.
The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing
User avatar
Mallakastrioti
Galactic Member
Galactic Member
Posts: 2936
Joined: Thu Jul 23, 2009 4:23 pm
Gender: Male
Location: Italy
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#493

Post by Mallakastrioti »

Ne radhe te pare duhet te kuptojme dhe te ndajme gjerat lidhur gjuhes latine. a ka qene gjuha latine gjuha e popullit, apo nje gjuhe artificiale sikurse greqishtja e shkruar? ka qene latinishtja gjuha "vulgare2 nder masat apo ishte thjesht nje gjuhe ndertuar nga gjuhet e keshtuquajtura italike?

Duke kerkuar diçka lidhur fenomenit PIE apo IE te gjuheve ne wiki. eshte publikuar harta e meposhtme e gjuheve...ku shqipja shkon qe nga lindja e gjitha gjuheve---perpenikolar deri me sot, por eshte enigmatike gjeja tjeter qe ne vijen e paraqitur qe nga gjuha fillestare deri tek shqipja kemi degezime te gjithe atyre gjuheve te tjera qe njohim sot. Sigurisht interpretimet mund te jene te shumta lidhur kesaj skeme qe po sjell si me poshte----por duket me teper nje peme ku kane vendosur rrenet lart e deget dhe gjethet poshte. Edhe pse kane kerkuar te bejne diçka te tille ngelet fakti qe shqipja shkon drejt per drejt ne lindjen e gjitha gjuheve:

Image
Image
User avatar
Mallakastrioti
Galactic Member
Galactic Member
Posts: 2936
Joined: Thu Jul 23, 2009 4:23 pm
Gender: Male
Location: Italy
Contact:

Re: Etimilogji e fjaleve...

#494

Post by Mallakastrioti »

Harta eshte disi e vogel...por shqipja eshte ne trungun e gjuhes PIE dhe jo nje degezim i saj (shih ne fund ku mbaron vija apo trungu perpendikolar).
Image
HylliArbenor
Senior Member
Senior Member
Posts: 108
Joined: Thu Dec 09, 2010 7:50 pm
Gender: Male

Re: Etimilogji e fjaleve...

#495

Post by HylliArbenor »

X Zeusi..sepse kte ta thon ligjet e gjuhesise krahasimore. problemi qendron ktu. NUK MUND te konsiderohen si perkatese e nje gjuhe te gjitha llojt e fjaleve, panvaresisht nga struktura e tyre. thjesht kjo esht shkencerisht e pamundur sepse fjalet e nje gjuhe kane tendencen natyrale te marrin karakteristika qe i perkasin strukturave fonetiko-gramatikore te gjuhes qe i perkasin. nese nuk e bejne ato jane fjale "te kristalizuara", dmth struktura jo te adaptuara sepse te huaja "sistemit gjuhe".disa fjale kuptohen qe i perkasin nje gjuhe tjeter, ose qe jane futur ne nje gjuhe nepermjet nje ndermjetesuesi, sepse kane nje strukture dhe karakteristike qe si perkasin asaj gjuhe. nje shemb.perse gjuhetaret thone qe fjalet sllave Knjaz, karol, pol.szlachta-fisniket, fin.kuninga jane fjale me origjine gjermane dhe jo sllave o finike? sepse struktura e tyre esht e tille qe ato nuk mund te jene fjale te origjinuara brenda atyre gjuheve, ndryshe do te kishin dale me tjeter strukture. fjala knjaz<germ.*kuningaz-mbret, nese do te kish qene fjale sllave do kish dhene *genjez ose gnjez e perafert me lat.gens-dmth. familje e madhe, finsikeria(paralelin e ke tek gjerm. *kin,kyn-farefis, familje e madhe).fjala polake szlachta-fisniket esht ne gjerm.ge-schlecht-farefis, gjini, dhe gjehet edhe ne gjuhe te tjera gjermane si scand.slakt-gjini, familje, ajo ska aspak strukture sllave. fjala karol rrjedh nga skand.karl/jarl-fisnik i ri, ne sllav do kish dhene horol ose hral.(krahaso rus. holod/hlad-ftoht-germ.kalt/kold).
per sa i perket fjales tra-trabis edhe nje here Zeus NUK KA TE BEJ "inferioriteti", mos arsyeto te lutem ne kto terma. ajo çfare me ben mua te pohoj nje gje te tille esht THJESHT struktura e fjales qe siç shpjegova nuk ka karakteristika shqipe( lexo te lutem Demiraj B., Albanische Etymologien, Amsterdam-Atlanta 1997). ne shqip nuk do te kishim tra/trab po dru/*drup, dhe pastaj mund ta shohesh me huazimet e tjera se si fjalet latine "adaptohen ne shqip"(renia e buzoreve p/b dhe dhemboreve d/t ne mes te fjales). ky besoj esht treguesi me i mire,po natyrisht mbeten gjithnje hipoteza, edhe pse me te besueshmit(ne mendim tim).
Post Reply

Return to “Linguistikë”