Etimologjia e fjales.

[Mallakastrioti]

Tragoediae septem, Volume 1
Sophocles



---

Le te kerkojme ta lidhim me mitologjine popullore shqiptare.
Plakat.

Jane personifikim i tri diteve te ftohta qe bien ne Mars. Ketu kemi te bejme disi me Kalendarin Pagan shqiptar, qe Etnologu Rrok Zojzi perpiloi me mjeshteri duke u bazuar ne gojedhenat shqiptare. Personalisht do shtoja qe nuk eshte rastesi ku keto tre "plakat" shfaqen ne mitologjine popullore pikerisht ne muajin Mars (Ares) , pra muajin luftarak.
Ne zonen e laberise dhe Mallakastres legjenda e Tri Plakave ben si me poshte:

"Plakat ishin tre:
1)Plaka e Marsit
2)Plaka e Prillit
3)Plaka e Vetme.
---
Sipas besimeve ndodhi njehere qe "Plaka e Vetme" duke pandehur qe Dimri kish shkuar,dhe pa Diellin te dale, shau Marsin.Marsi e degjoi dhe...
Plaka e Marsit i thot Shkurtit-"Shkurt, o im vella me jep nje dite qe te ngri plaken siç di vete" Shkurti i jep nje dite Marsit. Bie debore, dhe ngrice, por Plaka e Vetme nuk ngrine .
Atehere nis Plaka e Prillit dhe i thot Shkurtit:" Me jep mua nje dite qe te ngri une Plaken e Vetme"---por edhe Prilli nuk e ngriu Plaken e Vetme.
Plakat sipas besimeve popullore shqiptare (Jug) jane fundi i Marsit (29-30-31) dhe me beri pershtypje kur bera pyetjen se ku ndodhej kjo Plaka e Vetme me thot njeri prej ketyre pleqve qe pyeta lidhur gojedhenes---"ne malet pertej bores se Shpiragut" (Berat)
---
Te pakten kaq pata mundesi te mbledh si gojedhena prej disa pleqve nga zona prej nga vij

[land]

Tragoediae septem, Volume 1
Sophocles



---

Le te kerkojme ta lidhim me mitologjine popullore shqiptare.
Plakat.

Jane personifikim i tri diteve te ftohta qe bien ne Mars. Ketu kemi te bejme disi me Kalendarin Pagan shqiptar, qe Etnologu Rrok Zojzi perpiloi me mjeshteri duke u bazuar ne gojedhenat shqiptare. Personalisht do shtoja qe nuk eshte rastesi ku keto tre "plakat" shfaqen ne mitologjine popullore pikerisht ne muajin Mars (Ares) , pra muajin luftarak.
Ne zonen e laberise dhe Mallakastres legjenda e Tri Plakave ben si me poshte:

"Plakat ishin tre:
1)Plaka e Marsit
2)Plaka e Prillit
3)Plaka e Vetme.
---
Sipas besimeve ndodhi njehere qe "Plaka e Vetme" duke pandehur qe Dimri kish shkuar,dhe pa Diellin te dale, shau Marsin.Marsi e degjoi dhe...
Plaka e Marsit i thot Shkurtit-"Shkurt, o im vella me jep nje dite qe te ngri plaken siç di vete" Shkurti i jep nje dite Marsit. Bie debore, dhe ngrice, por Plaka e Vetme nuk ngrine .
Atehere nis Plaka e Prillit dhe i thot Shkurtit:" Me jep mua nje dite qe te ngri une Plaken e Vetme"---por edhe Prilli nuk e ngriu Plaken e Vetme.
Plakat sipas besimeve popullore shqiptare (Jug) jane fundi i Marsit (29-30-31) dhe me beri pershtypje kur bera pyetjen se ku ndodhej kjo Plaka e Vetme me thot njeri prej ketyre pleqve qe pyeta lidhur gojedhenes---"ne malet pertej bores se Shpiragut" (Berat)
---
Te pakten kaq pata mundesi te mbledh si gojedhena prej disa pleqve nga zona prej nga vij

Jane tre plakat-pellumbeshat-priftereshat e Dodones ne malin Tomor, permes feshferimes se gjetheve te lisit dhe tingullit te enes se bakrit(orakullit) profetizonin.
Plaka e vetme vuri Zeusin ne pushtet, i dha fund pushtetit te vjeter. Plaka e vetme pa Diellin te dale(Zeusin)

[faon perrovarri]

Nuk njoh cili ka qene zoteriu qe ka bere ''perkthimin'' ,te vetmen gje te cilen mund te them per te ,eshte qe, nuk njihte gjuhen shqipe,
Fjala 'plak' ose 'plake' ne paragrafin e mesiperm eshte 'jierondas' dhe'iereias'
Fjala 'peleiai' perkthehet per nga konteksi konceptual i paragrafit 'keshilltare' sigurishte per sot me imtesine e kodifikimeve ndjesore ,ndersa per ahere kish kuptimin PELLET= ose sic i themi ndryshe 'tellall'
Ndersa fjala 'graias' perkthehet qe 'flet' ,ne dallim nga barbaret, e cila na jepet ne tre reshtat e fundit te paragrafit shume ,shume qarte ku keta mernin 'anthropini foni'.
Pamvaresisht se nuk e njihja ekzistencen e fakteve te me siperme ,, une nga tjeter burime kam dhene te njejten alternative ne etimologjine e e fjales GREK.
Ky paragraf absolutizon drejtesine e argumentimit tim te me parshem.
Mallakastra te falenderoj per kete prurje,per kete e meriton.

[land]

lexo postimin nr 854 te mallakastriotit te te mbushet mendja qe peliades jane plaka-pellumbesha.

http://www.arberiaonline.com/viewtopic. ... 146#p26146

[Zeus10]

Nuk njoh cili ka qene zoteriu qe ka bere ''perkthimin'' ,te vetmen gje te cilen mund te them per te ,eshte qe, nuk njihte gjuhen shqipe,
Fjala 'plak' ose 'plake' ne paragrafin e mesiperm eshte 'jierondas' dhe'iereias'

Cfare po thua zoteri, ιέρειας γραίας do te thote fjale per fjale:
gra te vjetra(plaka) prifteresha

Fjala 'peleiai' perkthehet per nga konteksi konceptual i paragrafit 'keshilltare' sigurishte per sot me imtesine e kodifikimeve ndjesore ,ndersa per ahere kish kuptimin PELLET= ose sic i themi ndryshe 'tellall'

Absolutisht jo, πέλειαι eshte pellumbi i leshuar nga Egjypti qe u vendos ne Dodone.

Ndersa fjala 'graias' perkthehet qe 'flet' ,ne dallim nga barbaret, e cila na jepet ne tre reshtat e fundit te paragrafit shume ,shume qarte ku keta mernin 'anthropini foni'.

Qe γραίας do te thote grua e vjeter=plake, kete nuk e luan as topi:



dhe qe ajo buron nga shqipja grua(gra) dhe kete se luan topi, por ate qe thote Mallakastrioti, e thote dhe Straboni ne librin 7:
Φασὶ δὲ καὶ κατὰ τὴν τῶν Μολοττῶν καὶ Θεσπρωτῶν γλῶτταν τὰς γραίας πελίας καλεῖσθαι καὶ τοὺς γέροντας πελίους

Ne gjuhen e Moloseve dhe Thesproteve plakes(gruas se vjeter) i thone PELIA-s, kurse pleqve (plakut) PELIU-s

Pamvaresisht se nuk e njihja ekzistencen e fakteve te me siperme ,, une nga tjeter burime kam dhene te njejten alternative ne etimologjine e e fjales GREK.
Ky paragraf absolutizon drejtesine e argumentimit tim te me parshem.
Mallakastra te falenderoj per kete prurje,per kete e meriton.

Ka shume fakte, qe ti Faon mund ti mesosh, por mos bej debat me mesazhe te gabuara.

[Zeus10]

Ah se harrova, Strabo e sqaron shprehimisht shume mire, nje rresht me poshte qe, Peleidet ne rastin konkret nuk jane zogjte(pellumbat), por plakat(prifteresha):

καὶ ἴσως οὐκ ὄρνεα ἦσαν αἱ θρυλούμεναι πελειάδες, ἀλλὰ γυναῖκες γραῖαι τρεῖς περὶ τὸ ἱερὸν σχολάζουσαι

And perhaps the much talked of Peleiades were not birds, but three old women ,who busied themselves about the temple.

[Zeus10]

Ndersa fjala 'graias' perkthehet qe 'flet' ,ne dallim nga barbaret, e cila na jepet ne tre reshtat e fundit te paragrafit shume ,shume qarte ku keta mernin 'anthropini foni'.

Kjo anthropini foni, pra zeri njerezor, eshte zeri njerezor qe folen pellumbat. Ja ku e ka sqaruar Herodoti ketu(Libri 2/57):

. πελειάδες δέ μοι δοκέουσι κληθῆναι πρὸς Δωδωναίων ἐπὶ τοῦδε αἱ γυναῖκες, διότι βάρβαροι ἦσαν, ἐδόκεον δέ σφι ὁμοίως ὄρνισι φθέγγεσθαι· μετὰ δὲ χρόνον τὴν πελειάδα ἀνθρωπηίῃ φωνῇ αὐδάξασθαι λέγουσι, ἐπείτε συνετά σφι ηὔδα ἡ γυνή· ἕως δὲ ἐβαρβάριζε, ὄρνιθος τρόπον ἐδόκεέ σφι φθέγγεσθαι, ἐπεὶ τέῳ ἂν τρόπῳ πελειάς γε ἀνθρωπηίῃ φωνῇ φθέγξαιτο; μέλαιναν δὲ λέγοντες εἶναι τὴν πελειάδα σημαίνουσι ὅτι Αἰγυπτίη ἡ γυνὴ ἦν. ἡ δὲ μαντηίη ἥ τε ἐν Θήβῃσι τῇσι Αἰγυπτίῃσι καὶ ἐν Δωδώνῃ παραπλήσιαι ἀλλήλῃσι τυγχάνουσι ἐοῦσαι. ἔστι δὲ καὶ τῶν ἱρῶν ἡ μαντικὴ ἀπ᾽ Αἰγύπτου ἀπιγμένη

Moreover, I think that the women were called doves by the people of Dodona for the reason that they were Barbarians and because it seemed to them that they uttered voice like birds; but after a time (they say) the dove spoke with human voice, that is when the woman began to speak so that they could understand; but so long as she spoke a Barbarian tongue she seemed to them to be uttering voice like a bird: for had it been really a dove, how could it speak with human voice? And in saying that the dove was black, they indicate that the woman was Egyptian. The ways of delivering oracles too at Thebes in Egypt and at Dodona closely resemble one another, as it happens, and also the method of divination by victims has come from Egypt.

[Mallakastrioti]

[Zeus10]

Ζεύς ην, Ζεύς εστί, Ζεύς έσεται.(OLD """GREEK"")
Ο Ζεύς ήταν, ο Ζεύς είναι, ο Ζεύς (θα) είναι(NEW GREEK)
O Zeu ishe(ke pas qen), o Zeu eshte, O Zeu (do) jete.(ALBANIAN)

In Dodona the priestesses sang: 'Zeus was, Zeus is, Zeus will be:

[Orakulli]

Po pse Zues nuk e solle me pare Strabonin. Kam harxhuar gjithe ate kohe dhe bera gjithe ate pune per te mxjerre kuptimin e asaj fjale. Kur lexova sjelljen tende u gezova pa mase, qw pa lexuar Strabonin nxora nje perfundim te njejte me te, edhe pse ai e ka pas shume me te thjeshte sepse ne ate kohe ishte fjale ne perdorim. Ka mundesi qe Straboni u eshte harruar redaktimeve dhe eshte sjelle i paster, ose nuk e kane gjetur kur kane ndjekur librat e te vertetave. Me erdhi pak inat se mu duk sikur me iku gjithe pune kot. Bej shaka,ajo me rriti besimin tek metoda ime qe kodiket nxjerrin konkluzione shume me te sakta sesa etymologjia, dhe sidomos metod e PIE qw e ka cuar Pel. tek ngjyra X.

[faon perrovarri]

Nuk njoh cili ka qene zoteriu qe ka bere ''perkthimin'' ,te vetmen gje te cilen mund te them per te ,eshte qe, nuk njihte gjuhen shqipe,
Fjala 'plak' ose 'plake' ne paragrafin e mesiperm eshte 'jierondas' dhe'iereias'

Cfare po thua zoteri, ιέρειας γραίας do te thote fjale per fjale:
gra te vjetra(plaka) prifteresha

Fjala 'peleiai' perkthehet per nga konteksi konceptual i paragrafit 'keshilltare' sigurishte per sot me imtesine e kodifikimeve ndjesore ,ndersa per ahere kish kuptimin PELLET= ose sic i themi ndryshe 'tellall'

Absolutisht jo, πέλειαι eshte pellumbi i leshuar nga Egjypti qe u vendos ne Dodone.

Ndersa fjala 'graias' perkthehet qe 'flet' ,ne dallim nga barbaret, e cila na jepet ne tre reshtat e fundit te paragrafit shume ,shume qarte ku keta mernin 'anthropini foni'.

Qe γραίας do te thote grua e vjeter=plake, kete nuk e luan as topi:



dhe qe ajo buron nga shqipja grua(gra) dhe kete se luan topi, por ate qe thote Mallakastrioti, e thote dhe Straboni ne librin 7:
Φασὶ δὲ καὶ κατὰ τὴν τῶν Μολοττῶν καὶ Θεσπρωτῶν γλῶτταν τὰς γραίας πελίας καλεῖσθαι καὶ τοὺς γέροντας πελίους

Ne gjuhen e Moloseve dhe Thesproteve plakes(gruas se vjeter) i thone PELIA-s, kurse pleqve (plakut) PELIU-s

Pamvaresisht se nuk e njihja ekzistencen e fakteve te me siperme ,, une nga tjeter burime kam dhene te njejten alternative ne etimologjine e e fjales GREK.
Ky paragraf absolutizon drejtesine e argumentimit tim te me parshem.
Mallakastra te falenderoj per kete prurje,per kete e meriton.

Ka shume fakte, qe ti Faon mund ti mesosh, por mos bej debat me mesazhe te gabuara.

Kur them 'nuk e di se cili qe ai zoteriu qe e perktheu......' Zeus ,nuk kam parasysh ty,apo ndonje tjeter ketu ne forum ,por ,pikerishte Herodotin dhe Strabonin.
Dhe njekohesisht ,dua tju them se dokumentat qe ju iu referoheni tregojne nje diferencim te avancuar te gjuhes archea nga trungu i shqipes dhe une ve ne dyshim ne menyre absolute ,saktesine e prurjeve te HERODOTIT dhe te gjithe te mepastajme historiane te antikitetit
-se dyti ,besoj se padashur beni te njejtin gabim me neo helenet ,kur perpiqeni ti adoptonit gojdhenave te shqipes
se sotme transkriptimet te shtremberuara si ajo e mesiperme.
-se treti ,akuzoni neohelenet per shtremberimin e te vertetes te prurjeve glosologjike,historike nga antikiteti dhe nga ana tjeter po perdorni te njejtat burime ,ne alternativa amerikane ,gjermane,frenge etj.....etj
Zeus je shume konfuz ne aspektin sindaksor te logut kur thua; plaka e vjeter se njekohesisht thua PLAKA E PLAKE ;VJETRA E VJETER; PELUMBI PLAK DHE PELLUMBI GRUA .
UNE te siguroje se vetemnje gabim te tille nuk munde ta benin archejte,per arsye se nuk kishin shume gjepura ne koke ahere.

[Val9]

Me intereson etimilogjija e fjales "anti".

Defininimi "zyrtar" eshte keshtu:

anti-
prefix meaning "against, opposed to, opposite of, instead," from O.Fr. anti- and directly from L. anti- from Gk. anti "against, opposite, instead of," also used as a prefix, from PIE *anti "against," also "in front of" (see ante). It appears in some words in Middle English but was not commonly used in word formations until modern times.

[faon perrovarri]

Me intereson etimilogjija e fjales "anti".

Defininimi "zyrtar" eshte keshtu:

anti-
prefix meaning "against, opposed to, opposite of, instead," from O.Fr. anti- and directly from L. anti- from Gk. anti "against, opposite, instead of," also used as a prefix, from PIE *anti "against," also "in front of" (see ante). It appears in some words in Middle English but was not commonly used in word formations until modern times.

Val te pershendes.
ANTI eshe shume e thjeshte ANDEJ , matane lumit,perballe na bregu tjeter;ashtu si fjala tjeter e greqishtes 'punto=pundo=ku ndodhet e shume te tjera.

[Zeus10]

Une kam bindjen e plote qe kemi te bejme me nje fjale te shkurter, por cuditerisht komplekse ne shqip. Koncepti i te kundertes, gjithmone eshte pare ne duelin midis un-it dhe ti-së, pra une kunder ty, qe do te thote une ne anen time dhe ti ne anen tende. Pra kei te bejme me bashkengjitjen e fjales anë(side) + peremrin vetor ti=anë+ti, ku ë-ja natyrshem bie dhe formohet: anti.
Peremrat une dhe ti jane dhe baza e numrave 1 dhe 2.

[Zeus10]

Ne shqip egziston nje shprehje:

i/e/te LIGUR mb.
I dobësuar nga të pangrënët, nga një sëmundje etj., i hequr, i tretur. Kafshë e ligur.
Me trup shumë të ligur.

LIGËSHTI f.
1. Të qenët i ligshtë; gjendja e atij që është i ligshtë, dobësi. Nuk ka asnjë shenjë ligështie.
2. Diçka që e mundon njeriun dhe e bën të vuajë; brengë; e keqe.
Ka një ligështi përbrenda (në zemër).
3. Sëmundje e rëndë dhe e gjatë. Ka ligështi të vjetër.
4. Të fikët. I erdhi (i ra) ligështi.
5. Dobësim i guximit, lëshim zemre, mungesë burrërie.

Por i ligur apo te ligur(shumes), nuk eshte(jane) vetem ai/ata qe jane dobesuar nga semundjet dhe uria, por dhe ata te dobesuar nga mosha. Per "çudi" ne greqishten e vjeter, gjejme nje fjale thuajse identike, per moshat e vjetra, apo te kaluara:
ηλικός (elik-os) apo τηλικος(telikos) apo ηλιξ(eliks)



Kjo ne fakt nuk eshte fjale greke por shqip:

TELIKOSUR mb. bised.
I lodhur, i këputur, i dërrmuar sa mezi mbahet me këmbë; i dobësuar shumë. Dergjej i telikosur.

Pra pleqte, jane te lodhur, te liget nga jeta e gjate dhe mundimet dhe vitet qe mbajne mbi supe:

TELIKOSEM vetv. bised.
Mundohem pa masë, lodhem, dërrmohem sa mezi qëndroj me këmbë; dobësohem shumë. U telikosën nga sëmundja. U telikos për gjumë (për të ngrënë).
TELIKOSUR mb. bised.
I lodhur, i këputur, i dërrmuar sa mezi mbahet me këmbë; i dobësuar shumë. Dergjej i telikosur.